Zastój pokarmu – co oznacza, jak zlikwidować zator mleczny [SPRAWDZONE SPOSOBY]

Zastój pokarmu powstaje wskutek niewystarczającego opróżnienia piersi. To z reguły problem występujący na początku karmienia piersią, mniej więcej między 2. a 10. dobą po porodzie. Dochodzi wówczas do znacznej produkcji mleka i przytkania się kanalików mlecznych. Jednak to nie jedyny moment, w którym może dojść do zastoju pokarmu.

Zastój pokarmu, zwany także zatorem, to sytuacja w której dochodzi do zablokowania przewodów mlekowych w piersi. Efektem tego jest utrudnienie wypływu mleka z piersi. Najczęściej dochodzi do niego w czasie nawału pokarmu.

Spis treści:

• Przyczyny zastoju pokarmu
• Objawy zastoju pokarmu
• Zastój pokarmu – ile trwa?
• Jak pozbyć się zastoju pokarmu?
• Zastój pokarmu – powikłania

Przyczyny zastoju pokarmu

Do zastoju pokarmu może przyczyniać się wiele różnych czynników. Są to m.in. stres, karmienie głównie jedną piersią, karmienie zawsze w tej samej pozycji, zmęczenie.

Najczęstsze powody zastoju pokarmu:

• zbyt rzadkie przystawianie dziecka do piersi,
• zbyt wczesne odstawienie dziecka od piersi,
• zbyt długa przerwa w karmieniu,
• niewłaściwa pozycja do karmienia lub technika ssania dziecka,
• dokarmianie dziecka mlekiem modyfikowanym,
• źle dobrany, zbyt uciskający biustonosz do karmienia.

Objawy zastoju pokarmu oraz powikłania

Piersi karmiącej mamy przy zastoju pokarmu są:

• nabrzmiałe,
• twarde,
• ciepłe,
• bolesne,
• nie wypływa z nich mleko,
• czasami widoczna jest czerwona plama lub wyczuwalny jest w piersi guzek.

Problem może dotyczyć całej piersi lub jej fragmentu. U niektórych kobiet zastojowi pokarmu towarzyszy podwyższona temperatura ciała.

Powikłania zastoju pokarmu

Po wystąpieniu zastoju pokarmu kobieta powinna jak najszybciej odpowiednio zadbać o piersi. Zignorowanie tego problemu może prowadzić do powikłań:

• zapalenia piersi,
• obniżenia poziomu laktacji,
• pojawienia się ropnia w piersi,
• zapalenia sutka.

Zastój pokarmu – ile trwa?

Czas zastoju pokarmu w piersiach jest różny. Zastój zazwyczaj mija po kilku dniach i dochodzi do stabilizacji laktacji. Czas ten można jednak skrócić poprzez odpowiednie działania. To, jak długo trwa zastój pokarmu w piersiach, zależy od sposobu leczenia, a także tego, jak szybko się je podejmie.
Niezwłoczne podjęcie odpowiednich działań – stosowanie sprawdzonych metod, które są zalecane przez położne i konsultantów laktacyjnych, pomoże szybciej uporać się z tą nieprzyjemną dolegliwością.

Jak pozbyć się zastoju pokarmu

Jak zlikwidować zator mleczny? Karmienie piersią to najlepszy sposób na pozbycie się zastoju pokarmu, dlatego pozwól dziecku ssać częściej niż zwykle. Karmienie zaczynaj do tej piersi, w której doszło do zastoju. Najlepiej przystawiaj dziecko tak, aby jego bródka lub nos przylegały do tej strony piersi, w której jest zator mleczny. Odruch ssania dziecka najlepiej przetka zatkany kanalik mleczny. W czasie ssanie piersi przez dziecko dochodzi bowiem również do masowania piersi.

Akademia Młodych Rodziców

Maluszek nie chce ssać? A może nie rozstaje się z piersią? Mamy gotowe rozwiązania! Czytaj więcej

Bardzo korzystna podczas nawału mleka jest pozycja do karmienia tzw. spod pachy, bo najczęściej zatykają się właśnie przewody mleczne z boku piersi.

Przed karmieniem przy zastoju pokarmu możesz wziąć ciepły prysznic lub położyć na piersi rozgrzaną żelazkiem pieluszkę tetrową (uważaj, żeby się nie poparzyć). To ułatwi wypływanie mleka z przewodów mlecznych. Po karmieniu dobrze jest na 20 minut zrobić zimny okład, który obkurczy kanaliki mleczne i przyhamuje laktację.

Jednym ze sposobów radzenia sobie z zastojem pokarmu jest też odciąganie mleka za pomocą laktatora. W ten sposób na bieżąco udrażniane są kanaliki mleczne piersi i ściągany jest pokarm, co zwiększa laktację.

Ulgę przynoszą też okłady z liści kapusty. Wyjęty z lodówki liść kapusty trzeba rozbić i włożyć do biustonosza. Okład taki działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo.

Przy dużej bolesności piersi i/lub gorączce można zastosować leki zawierające paracetamol lub ibuprofen.

Jak masować pierś przy zastoju pokarmu

Wielu doradców laktacyjnych na zastój pokarmu zaleca masaż piersi. Rób go naprawdę delikatnie i zawsze w kierunku od nasady piersi w kierunku brodawki. To nawet nie powinien być masaż, a raczej głaskanie. Nie uciskaj, ani nie zgniataj piersi – to nie pomoże, a czasem nawet prowadzi do jeszcze poważniejszych kłopotów: zapalenia piersi albo nawet ropnia.

Leczenie zastoju pokarmu

Jeżeli po dwóch dniach zastój w piersiach nie mija, a dolegliwości nasilają się – należy skonsultować się z położną, doradcą laktacyjnym lub zgłosić do lekarza rodzinnego. Wskazaniem do konsultacji z lekarzem są także powiększające się węzły chłonne i pogorszenie się samopoczucia. Czasami w takiej sytuacji konieczne jest zastosowanie antybiotyków.

Konkurs „Narodziny rodziny”

Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej

Na zastój pokarmu w piersiach pomóc mogą ultradźwięki. Wykonuje się je przez 3-5 minut na godzinę przed karmieniem, by zmniejszyć ból oraz poprawić ukrwienie. Zabieg z wykorzystaniem ultradźwięków jest całkowicie nieinwazyjny i nie stanowi przeszkody w karmieniu dziecka

Zobacz także:

• Co robić, gdy karmienie piersią sprawia ból
• Najczęstsze problemy podczas karmienia piersią
• Co pomoże na poranione brodawki?

Konsultacja merytoryczna

Dr n. med. Magdalena Nehring-Gugulska

Pediatra, międzynarodowa konsultantka laktacyjna, certyfikowana doradczyni laktacyjna