Dlaczego noworodek nie chce spać: Co robić? Najczęstsze przyczyny pobudek w nocy i po karmieniu
Noworodek najczęściej nie chce spać, gdy jest głodny. Ale nie tylko wtedy. Dziecko nie może usnąć także, gdy ma kolkę, jest nadmiernie zmęczone lub odczuwa dyskomfort. Język nowo narodzonych dzieci jest specyficzny. Noworodek nie może powiedzieć, co mu dolega, więc okazuje to swoim zachowaniem. Podpowiadamy, jak zrozumieć, dlaczego noworodek nie chce spać i co należy zrobić, żeby dziecko usnęło.
Zastanawiasz się, dlaczego noworodek nie chce spać, skoro sen powinien zajmować mu niemal całą dobę? Sprawdź, czy wszystkie potrzeby dziecka są zaspokojone. Nowo narodzone dzieci komunikują się w podobny sposób. Miny, gesty, płacz są ich specyficznym językiem. Naukowcy dowiedli, że rodzice zaczynają rozumieć noworodka dopiero po około dwóch tygodniach od jego przyjścia na świat.
Wspólnie z pediatrą spróbujemy wyjaśnić najczęstsze przyczyny, które sprawiają, że noworodek nie śpi, choć – zdaniem rodziców – powinien.
Dlaczego noworodek nie chce spać:
- Noworodek nie chce spać, bo jest głodny
- Noworodek nie śpi, bo chce ssać
- Noworodek nie chce spać z zmęczenia
- Noworodek nie śpi, bo mu za gorąco
- Dziecko nie śpi, bo mu niewygodnie
- Dziecko nie może spać przez kolkę
- Noworodek nie chce spać w nocy, bo jest wyspany
Dlaczego noworodek nie chce spać?
Sprawdź, co może być przyczyną tego, że noworodek nie chce spać w nocy lub po jedzeniu. Przedstawiamy najczęstsze przyczyny braku snu u maluszków.
1. Noworodek nie chce spać, bo jest głodny
To bardzo częsty powód, dla którego dziecko w pierwszych dniach i tygodniach swojego życia nie chce zasnąć. Początki karmienia piersią bywają dość trudne. Noworodki często domagają się ssania piersi. Możesz karmić nawet 8-12 razy na dobę.
Jak rozpoznać, że noworodek jest głodny? Dziecko nie jadło przez ostatnie 1,5 do 2 godzin albo ssało krótko i usnęło podczas karmienia. Jeśli noworodek nie chce spać, ponieważ jest głodny, wygina ciało do tyłu, jakby szukał piersi, a jego język jest zaokrąglony po bokach. Maluch może podnosić piąstkę do buzi i próbować ją ssać. Gdy głodnemu dziecku podasz pierś lub butelkę, zacznie łapczywie jeść.
Co robić, żeby noworodek spał? Karm dziecko na żądanie, czyli tak często, jak tego potrzebuje. Nie obawiaj się, że przekarmisz dziecko. W okresie noworodkowym laktacja dopiero się normuje, więc niektóre dzieci wiekszość czasu spędzają przy piersi.
2. Dziecko ma niezaspokojoną potrzebę ssania
Odruch ssania to jeden z bardzo ważnych odruchów noworodkowych, który pojawia się już w czasie życia płodowego. Od pierwszych chwil po narodzinach pozwala dziecku zdobywać pokarm, aby maluszek mógł przeżyć. U niektórych dzieci odruch ten jest wyjątkowo silny.
Zdarza się, że noworodek po karmieniu nie chce spać. Dziecko niedawno jadło, ssało pierś dość długo i efektywnie. Kiedy zostało odstawione od piersi, zaczęło płakać. Maluszek uspokaja się, kiedy znów zostaje przystawiony do brodawki, trochę ssie i zasypia. Tak objawia się niezaspokojona potrzeba ssania.
Co robić, żeby noworodek spał? Rozwiązaniem takiej sytuacji może być podanie smoczka. Dziecko może zacząć ssać smoczek, jeśli umie już dobrze ssać pierś. Ssanie smoczka wymaga innej techniki i może wywołać kłopoty z karmieniem naturalnym. Najlepiej podać dziecku smoczek dopiero pod koniec pierwszego miesiąca, gdy laktacja już się unormuje.
3. Noworodek nie chce spać ze zmęczenia
Noworodek ma niedojrzały system nerwowy, przez co może nie radzić sobie z nadmiarem bodźców: z hałasem, ostrym światłem, dłuższym zabawianiem. Przestymulowanie noworodka może sprawić, że ze zmęczenia nie będzie mógł zasnąć.
Jak rozpoznać zmęczenie u noworodka? Dziecko szybko i chaotycznie porusza kończynami, nieregularnie oddycha, próbuje odwracać głowę od otoczenia. Zmęczony noworodek może płakać, marudzić, a na jego twarzy widoczne jest niezadowolenie. Od około 3 tygodnia życia prawie każdego wieczoru zachowuje się tak wiele dzieci. To tzw. wieczorny niepokój. Zmęczony po całym dniu noworodek wyczuwa też twoje znużenie. Czasem nie można uspokoić go przez dłuższy czas.
Co robić, żeby noworodek spał? Staraj się chronić dziecko przed nadmiarem bodźców, jak najszybciej staraj się wprowadzić stały rytm dnia, pilnuj pór karmienia, spacerów, kąpieli i zabawy.
4. Noworodek nie chce spać, bo jest mu za ciepło
Większość rodziców przegrzewa nowo narodzone dzieci. Efektem takich zabiegów jest słabiej działający układ odpornościowy dziecka i częste infekcje, a także niespokojne zachowanie. Komfortowe warunki dla noworodka to temperatura ok. 21°C w pokoju, w którym dziecko śpi (jedynie do kąpieli w łazience wymagane są ok. 24°C).
Co robić, żeby noworodek spał? Zadbaj o odpowiednie warunki do snu. Aby upewnić się, czy dziecku nie jest za ciepło lub zimno, nie należy sprawdzać ciepłoty rąk i stóp (mogą być chodne). Najlepiej dotykać skóry na karku. Spocone ciało w tym miejscu świadczy o przegrzaniu dziecka. Kiedy noworodek marznie, skóra jest zimna. Dodatkowo można czasem zaobserwować drżenie ciała lub dolnej wargi (uwaga: u noworodka może to być też zjawisko fizjologiczne) oraz tzw. gęsią skórką.
5. Noworodek nie śpi, bo jest mu niewygodnie
Noworodek nie może sam zmienić pozycji. Leży cały czas tak, jak został ułożony przez rodzica. Dodatkowo ma cienką i wrażliwą skórę. Jeśli zostanie przypadkowo położony na pofałdowanym prześcieradle, ma zatrzaski w ubraniu na plecach, za ciasno zapiętą pieluszkę, może odczuwać duży dyskomfort. Przyczyną niezadowolenia dziecka może być też zbyt rzadko zmieniana pieluszka. Według zaleceń pediatrów dziecko należy przewijać co 3-4 godziny i zawsze od razu, gdy zrobi ono kupkę.
Jak rozpoznać, że dziecku jest niewygodnie? Podczas płaczu maluch wierci się i wygina, jakby chciał uciec od tego, co mu przeszkadza.
Co robić, żeby noworodek spał? Warto sprawdzić, czy dziecka nic nie uwiera i czy podczas przewijania dobrze została założona pielucha. Uwaga: za niewygodę niektóre dzieci uznają również leżenie z dala od mamy. Jeśli twoje dziecko uspokaja się w bliskim kontakcie z twoim ciałem, a płacze odłożone do łóżeczka, sprawa jest jasna.
6. Dziecko nie może zasnąć, bo ma kolkę
Kolka to bardzo bolesne skurcze jelit, które raczej nie występują w pierwszych dniach życia dziecka, ale dopiero pod koniec okresu noworodkowego (zwykle około 3 tygodnia) i ustępują do 3-4 miesiąca.
Jak rozpoznać, że noworodek nie śpi z powodu kolki? Dziecko nagle zaczyna płakać, ma wzdęty brzuch. Zaciska piąstki, gwałtownie porusza rękami. Próbuje też podnieść nóżki do klatki piersiowej. Jego ruchy są nieskoordynowane. Atak kolki może pojawić się nawet w trakcie karmienia – wtedy dziecko przestaje jeść, wypuszcza pierś, odwraca głowę. Ulgę przynosi dopiero odejście gazów.
Co robić, żeby noworodek spał? Nie zawsze da się przezwyciężyć ataki kolki u dziecka. Czasem trzeba je po prostu przeczekać. Warto w ciągu dnia układać dziecko w pozycji na brzuszku, która sprzyja prawidłowej pracy jelit (noworodek nie może jednak w tej pozycji spać bez kontroli ze strony rodzica). Ulgę mogą przynieść też: masaż antykolkowy, specjalne krople na kolkę oraz pilnowanie, aby dziecku odbiło się po każdym karmieniu.
7. Noworodek nie chce spać w nocy, bo jest wyspany
Noworodek większość doby przesypia. Za normę uznaje się 17-20 godzin w ciągu doby, podzielone na 7 lub więcej drzemek. Potrzeba snu jest jednak kwestią indywidualną i nawet na tym etapie życia niektóre dzieci mogą sypiać mniej lub zasypiać później.
Jak uniknąć problemów ze snem? Naucz się rozpoznawać, kiedy noworodek jest wyspany. Dziecko ma szeroko otwarte oczy i patrzy z uwagą. Głęboko oddycha, próbuje przysuwać się do przedmiotów lub osób, które mu się podobają. Jeśli go nakarmisz, po zaspokojeniu pierwszego głodu może przerwać jedzenie. Zanim zacznie ssać, przygląda się mamie, słucha jej głosu. To dobre momenty na nawiązywanie więzi z dzieckiem.
Konsultacja: Lilianna Baran, pediatra neonatolog z I Kliniki Ginekologii i Położnictwa Akademii Medycznej we Wrocławiu.
Zobacz także:
dr n. med. Lilianna Baran
Pediatra, neonatolożka, pracuje w Klinice Ginekologii i Położnictwa Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Jana Mikulicza we Wrocławiu