Pediatra wyjaśnia: o czym świadczy mocz i kupka niemowlaka

Siusiu i kupka dziecka to dla początkujących rodziców zwykle temat numer jeden. I nic dziwnego! Zawartość pieluchy może wiele powiedzieć o stanie zdrowia małego człowieka. Razem z pediatrą, prof. Kamilem Hozyaszem z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie odpowiadamy na najczęstsze pytania o mocz i kupkę niemowlęcia.

Jak często niemowlę moczy pieluchę?

Po urodzeniu pielucha dziecka powinna być mokra już w pierwszej dobie, ale w pierwszych dniach życia noworodek mało siusia. Sytuacja zmienia się od około 3. doby – mocz może pojawiać się nawet kilkanaście (do 20) razy dziennie! Gdy dziecko jest chore i ma gorączkę, może robić siusiu rzadziej.

O czym świadczy kolor moczu dziecka?

Mocz noworodka w pierwszych dniach jego życia ma jasną barwę. Staje się ona jednak intensywniejsza, jeśli noworodek przechodzi żółtaczkę. Czasem na mokrych pieluszkach widać różowo-ceglaste plamy. To efekt dużej ilości moczanów. Po kilku dniach wszystko wraca do normy, mocz powinien być przejrzysty i mieć kolor słomkowy. Mocz dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym ma nieco intensywniejszą barwę.

Jak powinien pachnieć mocz niemowlaka?

U niemowląt karmionych piersią zapach moczu jest słabo wyczuwalny, a gdy dziecko pije mieszankę, staje się mocniejszy. Zapach podobny do amoniaku może świadczyć o niedoborze witaminy D lub zakażeniu układu moczowego. Czasem tylko o tym, że długo nie zmieniałaś pieluszki. Na wszelki wypadek warto zrobić posiew moczu i upewnić się, czy podajesz dobrą dawkę witaminy D.

O czym świadczy intensywny zapach moczu?

Śmierdzący mocz i zmętnienie to ważne sygnały. Zwłaszcza gdy dziecko płacze przy siusianiu. To znak, że boli! Tak może się objawiać infekcja układu moczowego, więc idź do lekarza. Musisz to zrobić także wtedy, gdy w moczu zauważysz krew. Jeśli mocz jest mocno żółty – może to świadczyć o odwodnieniu.

Jak pobrać mocz dziecka do badania?

Kup w aptece pojemnik lub specjalne torebki. Umyj pupę wodą z mydłem, przyklej torebkę, przykryj malca i podaj picie lub pierś. Do pojemniczka złap środkowy strumień moczu.

Co to jest smółka?

Tą nazwą określa się pierwsze kupki noworodka, które są gęste i ciemnozielone. Dopiero po trzech, czterech dniach pojawia się prawdziwa kupka.

Ile razy dziennie dziecko powinno robić kupkę?

Niemowlę na piersi zwykle robi kupkę kilkakrotnie w ciągu dnia. Niektórym zdarza się i 10 wypróżnień w ciągu doby – nie trzeba się tym niepokoić, o ile maluch dobrze przybiera na wadze. Są również dzieci, które robią kupkę raz na kilka dni. To też normalne. Niemowlę karmione sztucznie powinno brudzić od jednej do czterech pieluch dziennie.

Jaki kolor powinna mieć kupka niemowlaka?

Kupka dziecka karmionego naturalnie ma kolor złocisty, jasnożółty lub musztardowy i jest luźna. Z czasem staje się papkowata lub półpłynna z grudkami. Jeśli maluch pije mleko i z piersi, i z butelki, robi kupkę bladożółtą. A kiedy jest karmiony tylko mlekiem modyfikowanym, kupka ma barwę od jasnożółtej po jasnobrązową i jest bardziej zwarta. Niektóre rodzaje mieszanek zawierają prebiotyki. Dzięki nim kupka bywa zbliżona do robionych przez dzieci karmione piersią.

O czym świadczy kwaśny zapach kupki?

Niemowlęca kupka ma naturalnie dosyć wyraźny i kwaśny zapach. To dzięki bakteriom kwasu mlekowego, które – rozkładając cukry – wytwarzają kwas mlekowy. Ma to działanie ochronne.

Jaki wygląd kupki niemowlaka powinien zaniepokoić?

Dziwne zabarwienie i luźna konsystencja. Jeśli karmisz piersią, nie martw się, że malec cały czas robi luźną, wodnistą kupkę. Pokarm naturalny ma właściwości lekko przeczyszczające. Kupka bywa niekiedy zielonkawa, bo jej powierzchnia utlenia się. Czasem jest to zielona kupa u niemowlaka, gdy podajesz preparaty lub mieszankę z żelazem.

[CMS_PAGE_BREAK]

Kiedy potrzebna jest pomoc?

Idź do pediatry, gdy nagle wyraźnie zmieniła się konsystencja kupki, maleństwo załatwia się zdecydowanie rzadziej lub częściej niż zwykle, a na dodatek nie chce pić. Lekarz musi też obejrzeć dziecko, które robi kupkę ze śluzem (to może być objaw alergii), ze smużkami krwi albo z ropą. Często przewijaj niemowlaka, bo jego pupa jest skłonna do odparzeń.

Kiedy można mówić o zaparciu?

Gdy maleństwo robi kupkę twardą i zbitą, z dużym wysiłkiem, a przy tym płacze – można już mówić o zaparciu.

Dziecko na piersi rzadko ma zaparcia. Ich przyczyną zwykle jest zjedzenie ciężkostrawnej potrawy przez mamę. Czasem sygnalizują alergię (np. na białko mleka krowiego) i nieprawidłowości w budowie jelit. Pomożesz dziecku, jedząc produkty przyspieszające pracę jelit, np. buraczki.
Mleko modyfikowane częściej powoduje kłopoty, bo trudniej je strawić. Niemowlę może reagować zaparciem na alergię, np. na białko mleka krowiego. Konieczna jest zmiana mieszanki na preparat dla alergików – pod kontrolą pediatry. Jeśli powodem nie jest alergia, lekarz może zalecić podawanie laktulozy w syropie albo zmianę mleka.
Problemy z kupką pojawiają się też, gdy dziecko za mało pije lub gorączkuje. Winne może być też przedawkowanie wit. D.
Po rozszerzeniu menu pamiętaj o porcji warzyw i owoców – zawierają ułatwiający trawienie błonnik. Nie dawaj słodyczy! Na kłopoty podawaj jabłko, suszone śliwki i morele.
Nie wkładaj do pupy termometru, by pomóc w załatwieniu się, bo możesz uszkodzić tkanki. Poza tym maleństwo może uzależnić się od takiej stymulacji i będzie mu coraz trudniej robić kupkę. Pamiętaj! Na własną rękę nie podawaj środków przeczyszczających i nie rób lewatywy.
Idź do lekarza, gdy zaparcia nie ustępują, towarzyszy im krew w kupce, gorszy apetyt, drażliwość, zmiany skórne, wymioty, słabe przybieranie na wadze, nasilone ulewania, wzdęcia. Może to być sygnał choroby, więc pediatra musi zbadać dziecko.

Jak zmienia się kupka po rozszerzeniu diety?

Po rozszerzeniu diety warto przygotować się na spore niespodzianki w pieluszce.

Zmiana zapachu. Kupka przybiera prawie „dorosły” wygląd, zapach i konsystencję. To efekt urozmaiconej diety.
Inny kolor kupki. Czerwona kupka niemowlaka to wynik jedzenia buraczków, które zabarwiają ją na ten kolor. Marchewka barwi na pomarańczowo, szpinak zaś na ciemnozielono. Kłaczki w kupce mogą pojawić się po zjedzeniu banana.
Niestrawione jedzenie. Niemowlęta nie potrafią dobrze gryźć, a ich układ pokarmowy jest jeszcze niedojrzały. Dlatego jedzenie może przechodzić przez brzuszek w niezmienionej formie. W efekcie możesz znaleźć w pieluszce cząstki jabłka czy marchewki, malutkie kuleczki (rodzynki, groszek, kukurydza), ziarnka pomidora, ogórka lub piasek, który tworzy się po zjedzeniu płatów śniadaniowych, kasz i gruszek.

Konsultacja: Prof. dr n. med. Kamil Hozyasz, pediatra, kieruje Kliniką Pediatrii w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie

Czytaj też: