Jak wygląda kupka niemowlaka? Wspólnie z pediatrą, prof. dr n. med. Kamilem Hozyaszem przygotowaliśmy specjalny przewodnik po kupkach małych dzieci. Sprawdzisz w nim, o czym może świadczyć kolor stolca, jego konsystencja i zapach. Podajemy też amsterdamską skalę uformowania stolca niemowląt, którą można posługiwać się w komunikacji z lekarzem. Zobacz, jak powinna wyglądać kupka niemowlaka i co może w niej zaniepokoić.
Spis treści:
1. Kupka niemowlaka – co oznacza kolor i rodzaj:
2. Jak często niemowlę powinno robić kupkę?
3. Kupka niemowlaka – kiedy do lekarza?
4. Amsterdamska skala kupek niemowlęcia
5. Rodzaje kupek niemowlaka – infografika do pobrania
Kupka niemowlaka i noworodka ma ścisły związek z tym, co dziecko zjada oraz ze stanem jego zdrowia. Nawet jeśli jedynym pokarmem dziecka jest mleko – z piersi lub modyfikowane – kolor, konsystencja i zapach kupy może się różnić. U niemowląt powyżej 4–6 miesiąca, które mają już rozszerzaną dietę, różnice w wyglądzie stolca mogą być bardzo wyraźne. Dla pediatrów i opiekujących się dzieckiem rodziców sposób, w jaki dziecko się wypróżnia, jest ważną informacją o jego samopoczuciu i zdrowiu. Wyjaśniamy, jak wyciągać prawidłowe wnioski.
Co to jest? To smółka, czyli pierwsza kupka noworodka. Wydalają ją wszystkie noworodki zaraz po urodzeniu. Przypomina ciemnozieloną lub czarną masę, bo zawiera między innymi zagęszczone składniki wód płodowych.
W miejsce smółki po 2-3 dniach pojawiają się stolce przejściowe (zielonkawe i luźne), a już po 5-7 dniach zastępuje je prawdziwa prawidłowa kupka, inna – jeśli karmisz piersią, inna – gdy niemowlę pije mleko modyfikowane (czytaj więcej na temat smółki u noworodka).
Co to jest? Kupka o takim zabarwieniu może pojawić się z kilku przyczyn:
Jeśli niemowlę robi zieloną lub zielonkawą kupkę, ale czuje się dobrze, przybiera na wadze, w stolcu nie jest widoczny śluz, na ogół nie ma powodów do zmartwień.
Co to jest? Śluz w kupce niemowlaka lub obecność krwi mogą być objawem biegunki. O biegunce u niemowlaka mówimy, nawet jeśli takie wypróżnienie pojawia się tylko raz na dobę (choć zwykle biegunkę kojarzymy ze zwiększoną liczbą wodnistych kupek). Kupka ze śluzem może być też objawem alergii. W obu przypadkach dziecko powinien zobaczyć lekarz.
Co to jest? Wodnista, pienista kupka niemowlaka, także kupka nieco luźna, żółta lub musztardowa to normalne wypróżnienie dziecka karmionego piersią. Niemal połowa niemowlaków w pierwszym miesiącu życia robi wodniste kupki. Wynika to z faktu, że mleko mamy ma właściwości lekko przeczyszczające. Ssanie piersi wymaga od dziecka większego zaangażowania, przez co pobudza pracę jelit. A na jej efekty nie trzeba długo czekać.
Niepokój powinny budzić częste, zielone, wodniste kupki u niemowlaka, gdyż mogą oznaczać biegunkę. Najczęściej w kupce obserwuje się wtedy dodatkowo śluz, krew lub ropę. Najczęstszą przyczyną biegunki u niemowląt jest infekcja wirusowa, której mogą też towarzyszyć: gorączka, spadek apetytu i wymioty, co zwiększa ryzyko odwodnienia. W takiej sytuacji trzeba umówić się na wizytę u pediatry i bardzo dbać o pupę niemowlaka, aby nie doszło do powstania odparzeń.
Co to jest? Niektóre pokarmy mogą wywoływać niepokojące zmiany w kolorze kupy:
Co to jest? Czasem w kupce niemowlaka rodzice obserwują nie tylko zmieniony kolor, ale również nitki czy kłaczki. Często pojawia się wtedy obawa, że może dziecko ma robaki. Nic bardziej mylnego. Czarne kłaczki (nitki) w kupce dziecka mogą pojawić się po zjedzeniu przez dziecko banana. Brązowe niteczki widoczne w kupce u dziecka, które nie ma jeszcze rozszerzonej diety, a jest karmione mlekiem modyfikowanym również nie powinny budzić niepokoju (jeśli dziecko ma dobry apetyt i dobrze się rozwija).
Co to jest? To prawidłowa kupka niemowlaka karmionego piersią. Im dziecko jest starsze, tym kupa staje się bardziej gęsta. Kwaśny zapach powoduje pałeczka kwasu mlekowego, która działa ochronnie na organizm. Zapach ten zmieni się z chwilą wprowadzenia do diety dziecka innych pokarmów.
Co to jest? W taki sposób załatwiają się niemowlaki, u których jest stosowane karmienie mieszane, czyli piją mleko z piersi i jednocześnie są dokarmiane mlekiem modyfikowanym.
Co to jest? Tak wygląda prawidłowa kupka niemowlaka karmionego sztucznie. Mleko modyfikowane sprawia, że dziecko nie wypróżnia się tak często jak niemowlę karmione piersią (warto zwracać uwagę na prawidłowe przygotowywanie mleka dla dziecka, aby nie dopuścić do powstania zaparcia). Niektóre rodzaje mieszanek dla niemowląt mają w swoim składzie probiotyki oraz prebiotyki, które pomagają w rozwoju dobrych bakterii w jelitach, tak jak u dzieci karmionych piersią.
Co to jest? Odbarwiona kupka może pojawić się, gdy dziecko ma bardzo duży apetyt i przejada się mlekiem. Biały lub szary kolor w pieluszce może być dowodem na to, że układ pokarmowy nie nadąża z trawieniem. Czasem jednak świadczy o problemach ze zdrowiem. Szary lub biały stolec może być objawem niedrożności dróg żółciowych u niemowlęcia.
Co to jest? To zatwardzenie. U niemowląt wiąże się ono z konsystencją kupki, a nie z tym, jak często się ona pojawia. Kupkę robioną bez wysiłku co 4 dni przez dobrze rozwijające się niemowlę uznaje się za normalne wypróżnienie. Natomiast robiona codzienna, ale sucha i twarda może oznaczać zaparcie. Zaparcia u niemowląt rzadko bywają objawem chorób tarczycy czy moczówki). Zwykle powodują gorsze samopoczucie dziecka.
Zaparcia pojawiają się u dzieci karmionych mlekiem z butelki, ale także wtedy, gdy dziecko za mało pije, np. podczas upału, zimą – gdy w mieszkaniu jest bardzo suche powietrze. Swój udział w wywoływaniu zaparć ma także witamina D3. Taki niepożądany efekt może wywołać jej przedawkowanie, dlatego należy przestrzegać dawkowania, które zapisał pediatra.
Co to jest? Kupka zawiera kawałki niestrawionych pokarmów. Niemowlęta nie umieją dobrze gryźć, mają niedojrzały układ pokarmowy, więc jedzenie może przechodzić do pieluszki w niezmienionej formie. Najczęściej w kupie widać kawałki warzyw lub owoców, które jadło dziecko, np. cząstki jabłka czy marchewki, malutkie kuleczki (rodzynki, groszek, kukurydza), ziarenka pomidora, ogórka, a nawet piasek, który tworzy się po zjedzeniu płatów śniadaniowych, kasz lub gruszek. Aby ułatwić trawienie, można maluszkowi kroić lub rozgniatać jedzenie.
Co to jest? Taka zawartość pieluszki pojawia się u starszych niemowląt i dzieci, które już skończyły rok. Ma na nią wpływ coraz bardziej urozmaicona dieta.
Niemowlaki robią kupkę kilka razy dziennie. Karmionym piersią na początku może się to zdarzać nawet 10-krotnie – co jest normą, jeśli dobrze przybierają na wadze. Około 3. miesiąca to się normuje (kupka 1–2 dziennie). Są też dzieci, które wypróżniają się raz na 2–3 dni. To też może być naturalne, jeśli kupka nie jest sucha i robiona z wysiłkiem.
Zawartość niemowlęcej pieluszki przechodzi różne metamorfozy i nie każda z nich musi wywoływać rodzicielski strach. Większość kolorów i form to norma. Są jednak i takie, po których należy koniecznie pokazać dziecko lekarzowi.
Idź do lekarza z dzieckiem, jeśli:
Amsterdamska skala uformowania stolca powstała, aby móc oceniać konsystencję, ilość i kolor kupki niemowląt i ewentualnie na tej podstawie oceniać różnice między dziećmi z ciąż donoszonych a wcześniakami oraz dziećmi karmionymi piersią i mieszankami mlecznymi.
Z badań wyłoniły się 4 typowe konsystencje kupki niemowlaka, 4 jej ilości oraz 6 jej kolorów. Stwierdzono też, że dla wyglądu stolca nie ma znaczenia wiek ciążowy w momencie porodu, czy dziecko było donoszone, czy chodzi o wcześniaka, a także czy dziecko jest karmione butelką, czy piersią.
Skala ilości stolca (oceniano zabrudzenie środkowej części pieluchy):
Skala konsystencji stolca:
Skala koloru stolca:
Ilustrację do powyższej skali (zdjęcia stolców w pieluszkach) można obejrzeć w publikacji Centrum Nauki o Laktacji im. Anny Osliso – skala amsterdamska uformowania stolca (str. 4).
Konsultacja: Prof. dr n. med. Kamil Hozyasz, pediatra, specjalista pediatrii metabolicznej (poza częścią o skali amsterdamskiej – dodano później).
Zobacz też:
Film powstał we współpracy z Centrum Medycznym
Odparzona pupa to dolegliwość, z którą choć raz musi zmierzyć się każdy rodzic. Jej powodem jest bardzo delikatna i nieodporna na różne czynniki drażniące skóra dziecka. Razem z dermatologiem i alergologiem dziecięcym, dr hab. n. med. Dorotą Jenerowicz wyjaśniamy, skąd biorą się odparzenia pupy u dziecka, jakie mają objawy i jak można skutecznie je wyleczyć domowymi sposobami. Spis treści : Odparzona pupa niemowlaka Jak wygląda odparzona pupa u niemowlaka? Odparzona pupa u dziecka – przyczyny Odparzona pupa a uczulenie na pieluchy Co na odparzoną pupę u niemowlaka? Odparzona pupa u niemowlaka – leczenie Objawy odparzeń pupy a wizyta u lekarza Zapobieganie pieluszkowemu zapaleniu skóry Odparzona pupa niemowlaka Odparzenie na pupie niemowlaka może mieć różne stadia. Zwykłe odparzenie objawia się jedynie zaczerwienieniem pośladków dziecka i jest początkowym stadium stanu zapalnego skóry. Stadium zaawansowane to pieluszkowe zapalenie skóry lub rumień pieluszkowy ( PZS , z ang. irritian napkin dermatitis, diaper dermatitis). Na pupie niemowlaka oprócz zaczerwienienia widać też drobne grudki lub nadżerki, z których może sączyć się surowiczy płyn. Silne odparzenia pupy mogą nawet powodować rany. Nie zawsze odparzenie pupy dla się wyleczyć w domu. Jeśli zmiany nie ustępują lub podrażnienie skóry jest silniejsze potrzebna jest pomoc lekarza. Posłuchaj, co o odparzeniu u dziecka mówi położna noworodka Dorota Lewandowska. Jak wygląda odparzona pupa u niemowlaka? Odparzenie pupy w pierwszej fazie przypomina wyglądem oparzenie słoneczne . Objawy odparzenia zmieniają się w zależności od jego zaawansowania: pupa dziecka jest czerwona i rozgrzana, powstaje obrzęk w miejscu zaczerwienienia skóry, odparzenie pieluszkowe może poszerzać się w stronę pachwin,...
Zaparcia u niemowląt to przykra dolegliwość. Ból brzuszka, płaczliwość, odmawianie jedzenia to tylko niektóre objawy towarzyszące problemom z wypróżnianiem się. Sprawdź, jak rozpoznać zatwardzenie, jak powinna wyglądać dieta przy zaparciach i jak jeszcze można pomóc dziecku. Spis treści: Zaparcia u niemowlaka i noworodka: kiedy mówimy o zaparciu? Przyczyny zaparć u niemowląt Zaparcia u niemowlaka: objawy Zaparcia u niemowląt – co robić? Zaparcia u niemowlaka i noworodka: kiedy mówimy o zaparciu? Fakt, że niemowlak rzadziej robi kupkę, nie musi oznaczać, że cierpi na zaparcia. Powszechnie uważa się, że zatwardzenie polega na tym, że dziecko nie wypróżnia się codziennie. Tymczasem rzadsze wypróżnienia u u dziecka karmionego piersią nie powinny być powodem do obaw, jeżeli maluch czuje się dobrze i prawidłowo przybiera na wadze. Raz dziennie powinny załatwiać się niemowlęta pijące mleko modyfikowane. Normą dla dzieci powyżej roku są przynajmniej trzy wypróżnienia w tygodniu. Zatwardzenie zwykle pojawia się u starszych niemowląt. Rzadko zdarzają się zaparcia u noworodków . Dzieci do 6. miesiąca życia z reguły nie mają problemów z wypróżnieniem, jeśli są karmione mlekiem mamy. Wyjątek stanowią mali alergicy. Jeżeli zauważysz u dziecka objawy uczulenia, a w dodatku będzie miało problem z wypróżnianiem, lekarz powinien diagnozować je w kierunku alergii. Przyczyny zaparć u niemowląt Rzadsze wypróżnianie może wynikać z fizjologicznej niepełnej koordynacji pomiędzy zwiększonym ciśnieniem w brzuchu a rozluźnieniem zwieraczy odbytu. Maluszek nawet do kilkunastu minut przed wypróżnieniem napina się i pręży, ale potem oddaje stolec o prawidłowym wyglądzie. Najczęstsze przyczyny zaparć u niemowląt to: leczenie antybiotykiem – zaparcie może być skutkiem ubocznym...
