Kupka niemowlaka – jak powinna wyglądać? Wspólnie z pediatrą, prof. dr n. med. Kamilem Hozyaszem przygotowaliśmy specjalny przewodnik po kupkach niemowlaka. Sprawdzisz w nim, o czym może świadczyć kolor stolca, jego konsystencja i zapach. Podajemy też amsterdamską skalę uformowania stolca niemowląt, którą można posługiwać się w komunikacji z lekarzami. Dowiesz się tutaj, jak powinna wyglądać kupka niemowlaka i co w kupce niemowlaka może niepokoić.
Spis treści:
Kupka niemowlaka i noworodka ma ścisły związek z tym, co dziecko zjada. Nawet jeśli jedynym pokarmem dziecka jest mleko – z piersi lub modyfikowane – kolor, konsystencja i zapach kupy może się różnić. U niemowląt powyżej 4–6 miesiąca, które mają już rozszerzaną dietę, różnice w wyglądzie stolca mogą być bardzo wyraźne. Dla pediatrów i opiekujących się dzieckiem rodziców sposób, w jaki dziecko się wypróżnia, jest ważną informacją o jego samopoczuciu i zdrowiu. Wyjaśniamy, jak wyciągać prawidłowe wnioski.
Co to jest? To smółka. Wydalają ją wszystkie noworodki zaraz po urodzeniu. Przypomina ciemnozieloną lub czarną masę, bo zawiera m.in. zagęszczone składniki wód płodowych. W miejsce smółki już po 3–4 dniach pojawia się prawdziwa prawidłowa kupka, inna – jeśli karmisz piersią, inna – gdy niemowlę pije mleko modyfikowane (czytaj więcej na temat smółki u noworodka).
Co to jest? Kupka u niemowlaka, który nie ma jeszcze rozszerzonej diety, może być zielonkawa, gdyż utlenia się pod wpływem powietrza. Kupa zielona to efekt podawania preparatów z żelazem lub mieszanką, która je zawiera, albo mleka modyfikowanego typu HA. Jeśli dziecko czuje się dobrze, przybiera na wadze, nie trzeba się tym martwić. Kupka zielona ze śluzem wymaga konsultacji u pediatry (czytaj więcej o zielonej kupie u niemowlaka).
Co to jest? Niektóre pokarmy mogą wywoływać niepokojące zmiany w kolorze kupy: np. buraczki (kupa czerwona), szpinak (kupa ciemnozielona), marchewka (kupa jasnopomarańczowa), banan (kupka niemowlaka po bananie zawiera czarne kłaczki).
Co to jest? To normalna, prawidłowa kupka zdrowego dziecka karmionego piersią. Im niemowlę jest starsze, tym kupa staje się bardziej gęsta. Kwaśny zapach powoduje pałeczka kwasu mlekowego, która działa ochronnie na organizm. Zapach ten zmieni się z chwilą wprowadzenia do diety dziecka innych pokarmów.
Co to jest? W taki sposób załatwiają się niemowlaki, u których jest stosowane karmienie mieszane, czyli piją mleko z piersi i jednocześnie są dokarmiane mlekiem modyfikowanym.
Co to jest? Wodnista kupka niemowlaka, także kupka nieco luźna, żółta lub musztardowa to normalne wypróżnienie dziecka karmionego piersią. Niemal połowa niemowlaków w pierwszym miesiącu życia robi wodniste kupki. Wynika to z faktu, że mleko mamy ma właściwości lekko przeczyszczające. Ssanie piersi wymaga od dziecka większego zaangażowania, przez co pobudza pracę jelit. A na jej efekty nie trzeba długo czekać.
Niepokój powinny budzić częste, zielone, wodniste kupki u niemowlaka, gdyż mogą oznaczać biegunkę. Najczęściej w kupce obserwuje się wtedy dodatkowo śluz, krew lub ropę. Najczęstszą przyczyną biegunki u niemowląt jest infekcja wirusowa, której mogą też towarzyszyć: gorączka, spadek apetytu i wymioty, co zwiększa ryzyko odwodnienia. W takiej sytuacji trzeba umówić się na wizytę u pediatry i bardzo dbać o pupę niemowlaka, aby nie doszło do odparzeń.
Co to jest? Kupka dziecka karmionego mlekiem modyfikowanym. Mleko z butelki sprawia, że dziecko nie wypróżnia się tak często jak niemowlę karmione piersią (warto zwracać uwagę na prawidłowe przygotowywanie mleka dla dziecka, aby nie dopuścić do powstania zaparcia). Niektóre rodzaje mieszanek dla niemowląt mają w swoim składzie probiotyki oraz prebiotyki, które pomagają w rozwoju dobrych bakterii w jelitach, tak jak u dzieci karmionych piersią.
Co to jest? Odbarwiona kupka może pojawić się, gdy dziecko ma bardzo duży apetyt i przejada się mlekiem. Biały lub szary kolor w pieluszce może być dowodem na to, że układ pokarmowy nie nadąża z trawieniem. Czasem jednak świadczy o problemach ze zdrowiem. Szary lub biały stolec może być objawem niedrożności dróg żółciowych u niemowlęcia.
Co to jest? Śluz w kupce lub krew to objaw biegunki u niemowląt. O biegunce mówimy, nawet jeśli takie wypróżnienie pojawia się raz na dobę (choć zwykle biegunkę kojarzymy ze zwiększoną liczbą wodnistych kupek). Kupka ze śluzem może być też objawem alergii. W obu przypadkach dziecko powinien zobaczyć lekarz.
Co to jest? To zatwardzenie. U niemowląt wiąże się ono z konsystencją kupki, a nie z tym, jak często się ona pojawia. Kupkę robioną bez wysiłku co 4 dni przez dobrze rozwijające się niemowlę uznaje się za normalne wypróżnienie. Natomiast robiona codzienna, ale sucha i twarda może oznaczać zaparcie. Zaparcia u niemowląt rzadko bywają objawem chorób tarczycy czy moczówki). Zwykle powodują gorsze samopoczucie dziecka.
Zaparcia pojawiają się u dzieci karmionych mlekiem z butelki, ale także wtedy, gdy dziecko za mało pije, np. podczas upału, zimą – gdy w mieszkaniu jest bardzo suche powietrze. Swój udział w wywoływaniu zaparć ma także witamina D3. Taki niepożądany efekt może wywołać jej przedawkowanie, dlatego należy przestrzegać dawkowania, które zapisał pediatra.
Co to jest? Kupka zawiera kawałki niestrawionych pokarmów. Niemowlęta nie umieją dobrze gryźć, mają niedojrzały układ pokarmowy, więc jedzenie może przechodzić do pieluszki w niezmienionej formie. Najczęściej w kupie widać kawałki warzyw lub owoców, które jadło dziecko, np. cząstki jabłka czy marchewki, malutkie kuleczki (rodzynki, groszek, kukurydza), ziarenka pomidora, ogórka, a nawet piasek, który tworzy się po zjedzeniu płatów śniadaniowych, kasz lub gruszek. Aby ułatwić trawienie, można maluszkowi kroić lub rozgniatać jedzenie.
Co to jest? Taka zawartość pieluszki pojawia się u starszych niemowląt i dzieci, które już skończyły rok. Ma na nią wpływ coraz bardziej urozmaicona dieta.
Zawartość niemowlęcej pieluszki przechodzi różne metamorfozy i nie każda z nich musi wywoływać rodzicielski strach. Większość kolorów i form to norma. Są jednak i takie, po których należy koniecznie pokazać dziecko lekarzowi.
Idź do lekarza z dzieckiem, gdy:
Niemowlaki robią kupkę kilka razy dziennie. Karmionym piersią na początku może się to zdarzać nawet 10-krotnie – co jest normą, jeśli dobrze przybierają na wadze. Około 3. miesiąca to się normuje (kupka 1–2 dziennie). Są też dzieci, które wypróżniają się raz na 2–3 dni. To też może być naturalne, jeśli kupka nie jest sucha i robiona z wysiłkiem.
Koniecznie pielęgnuj pupę niemowlaka odpowiednim kremem. Te kosmetyki to same hity! Rodzice najczęściej polecają je na odparzenia u niemowląt:
Amsterdamska skala uformowania stolca powstała, aby móc oceniać konsystencję, ilość i kolor kupki niemowląt i ewentualnie na tej podstawie oceniać różnice między dziećmi z ciąż donoszonych a wcześniakami oraz dziećmi karmionymi piersią i mieszankami mlecznymi.
Z badań wyłoniły się 4 typowe konsystencje kupki niemowlaka, 4 jej ilości oraz 6 jej kolorów. Stwierdzono też, że dla wyglądu stolca nie ma znaczenia wiek ciążowy w momencie porodu, czy dziecko było donoszone, czy chodzi o wcześniaka, a także czy dziecko jest karmione butelką, czy piersią.
Skala ilości stolca (oceniano zabrudzenie środkowej części pieluchy):
Skala konsystencji stolca:
Skala koloru stolca:
Ilustrację do powyższej skali (zdjęcia stolców w pieluszkach) można obejrzeć w publikacji Centrum Nauki o Laktacji im. Anny Osliso – skala amsterdamska uformowania stolca (str. 4).
Konsultacja: Prof. dr n. med. Kamil Hozyasz, pediatra, specjalista pediatrii metabolicznej (poza częścią o skali amsterdamskiej – dodano później).
Zobacz też:
Film powstał we współpracy z Centrum Medycznym
Odparzona pupa to dolegliwość, z którą choć raz musi zmierzyć się każdy rodzic. Jej powodem jest bardzo delikatna i nieodporna na różne czynniki drażniące skóra dziecka. Razem z dermatologiem i alergologiem dziecięcym, dr hab. n. med. Dorotą Jenerowicz wyjaśniamy, skąd biorą się odparzenia pupy u dziecka, jakie mają objawy i jak można skutecznie je wyleczyć domowymi sposobami. Spis treści : Odparzona pupa niemowlaka Jak wygląda odparzona pupa u niemowlaka? Odparzona pupa u dziecka – przyczyny Odparzona pupa a uczulenie na pieluchy Co na odparzoną pupę u niemowlaka? Odparzona pupa u niemowlaka – leczenie Zapobieganie pieluszkowemu zapaleniu skóry Odparzona pupa niemowlaka Odparzenie na pupie niemowlaka może mieć różne stadia. Zwykłe odparzenie objawia się jedynie zaczerwienieniem pośladków dziecka i jest początkowym stadium stanu zapalnego skóry. Stadium zaawansowane to pieluszkowe zapalenie skóry lub rumień pieluszkowy ( PZS , z ang. irritian napkin dermatitis, diaper dermatitis). Na pupie niemowlaka oprócz zaczerwienienia widać też drobne grudki lub nadżerki, z których może sączyć się surowiczy płyn. Silne odparzenia pupy mogą nawet powodować rany. Jak wygląda odparzona pupa u niemowlaka? Odparzenie pupy w pierwszej fazie przypomina wyglądem oparzenie słoneczne . Objawy odparzenia zmieniają się w zależności od jego zaawansowania: pupa dziecka jest czerwona i rozgrzana, powstaje obrzęk w miejscu zaczerwienienia skóry, odparzenie pieluszkowe może poszerzać się w stronę pachwin, podbrzusza i górnej części ud, mogą powstać krostki i pęcherze, mogą pojawić się grudki lub miodowożółte strupy (jeśli dojdzie do infekcji bakteryjnej lub grzybiczej). Objawy odparzenia pupy powodują u dziecka...
Zaparcia u niemowląt to przykra dolegliwość. Ból brzuszka, płaczliwość, odmawianie jedzenia to tylko niektóre objawy towarzyszące problemom z wypróżnianiem się. Sprawdź, jak rozpoznać zatwardzenie, jak powinna wyglądać dieta przy zaparciach i jak jeszcze można pomóc dziecku. Spis treści: Przyczyny zaparć u niemowląt Zaparcia u niemowlaka i noworodka: normy Zaparcia u niemowlaka: objawy Co na zaparcia u niemowląt? Jak leczyć zaparcia u noworodka i niemowlaka? Przyczyny zaparć u niemowląt Niekiedy to, że niemowlak rzadziej robi kupkę, nie oznacza, że cierpi on na zaparcia. Może to wynikać z fizjologicznej niepełnej koordynacji pomiędzy zwiększonym ciśnieniem w brzuchu a rozluźnieniem zwieraczy odbytu. Maluszek nawet do kilkunastu minut przed wypróżnieniem napina się i pręży, ale potem oddaje stolec o prawidłowym wyglądzie. Zwykle przyczyny zaparć u niemowląt to: zatwardzenie będące skutkiem ubocznym leczenia antybiotykiem – niemowlęta mogą mieć zaburzoną mikroflorę jelitową; zaparcia przy rozszerzaniu diety dziecka o nowe pokarmy – mogą one spowodować chwilowe problemy z wypróżnianiem. Dzieje się tak, gdy maluch za szybko otrzyma stałe pokarmy albo je pierwszy raz te, które mają właściwości zapierające. Jakie produkty powodują zaparcia u niemowląt? Są to między innymi: banany, borówki, ryż, marchewka, tarte jabłko. U starszych dzieci najczęściej występuje zaparcie czynnościowe związane z tzw. mechanizmem błędnego koła. Polega on na tym, że maluch w przeszłości podczas robienia kupy odczuł ból albo z jakiegoś powodu (np. podróży) nie załatwił się przez 1-2 dni (a po tym czasie wypróżnienie stało się trudniejsze). Dziecko zaczyna się bronić przed załatwieniem, bo boi się, że sprawi mu ono trudność, a nawet ból. Zaparcia u niemowlaka i...
