Lato to pora na hartowanie! Wzmocnij odporność dziecka

Noworodek i młodsze niemowlę (do 6. miesiąca życia) ma jeszcze bardzo słabą odporność. Przed zarazkami chronią go głównie przeciwciała, które otrzymał od mamy w czasie ciąży (tworzą one tzw. odporność wrodzoną). Po porodzie karmione piersią dziecko nadal nabywa matczyne przeciwciała, w jej pokarmie, a jego odporność nabyta wzmacnia się powoli m.in. dzięki szczepieniom (sprawdź kalendarz szczepień na 1. rok życia). Co jeszcze warto wiedzieć o niemowlęcej odporności? Sprawdź.

Jak można hartować niemowlę?

Odporność niemowlęcia wzmacnia się każdego dnia, poprzez np. kontakt z różną temperaturą powietrza na spacerze albo nawet poprzez lekkie infekcje (tak, niewielkie katary w gruncie rzeczy wzmacniają organizm, bo stanowią dla układu odpornościowego coś w rodzaju treningu). Hartowanie niemowlęcia nie polega na polewaniu go zimną wodą albo nacieraniu szorstkim ręcznikiem (te sposoby za to pomogą jego rodzicom). Niemowlęcy program wzmacniający jest dużo prostszy:

• Codzienne spacery. Najlepiej, aby niemowlę spędzało na świeżym powietrzu przynajmniej dwie godziny – nie tylko w piękną pogodę, ale też w chłodniejsze dni. Dzięki temu jego organizm przyzwyczaja się do różnych temperatur, ruchu powietrza, ciśnienia. To wzmacnia.
• Codzienny ruch: na kocu na trawie, na dywanie w domu itd. Już od urodzenia (nawet jeśli nie odpadł jeszcze kikut pępowiny) przyzwyczajaj niemowlę do leżenia na brzuszku. To dla niego pierwsza gimnastyka, która wzmacnia jego mięśnie i wymusza głębsze oddychanie.
• Zdrowe karmienie (według zaleceń WHO niemowlę powinno być karmione do 6. miesiąca wyłącznie piersią, a potem zgodnie ze schematem żywienia)
• Jeżeli dziecko skończyło już 6. miesięcy – wyjazd nad morze albo niskie góry. Zmiana klimatu także działa jak ogólnowzmacniająca szczepionka – ale tylko pod warunkiem, że pobyt w nowym miejscu trwa ponad 2 tygodnie. Przed 6. miesiącem każdy wyjazd to duże ryzyko infekcji, dlatego pediatrzy odradzają podróże z tak małym dzieckiem.
• Codzienne wietrzenie mieszkania.
• Odpowiednie ubieranie – nie za lekko, ale i nie za ciepło. Według pediatrów większość polskich mam przegrzewa swoje dzieci, przez co dziecięca odporność nie ma szans, żeby się prawidłowo rozwijać.

Jak długo w mleku mamy utrzymują się przeciwciała?

Przez cały okres karmienia piersią. Bardzo dużo jest ich w siarze, czyli pierwszym pokarmie,który tworzy się w piersiach po narodzinach dziecka. Ze względu na ich obecność siara nazywana jest przez lekarzy naturalną szczepionką. Oprócz przeciwciał i czynników wzrostowych, w pokarmie mamy znajdują się też prebiotyki, czyli węglowodany, stanowiące pożywkę dla probiotyków (pożytecznych bakterii zasiedlających jelita). Przewód pokarmowy jest bardzo ważną częścią układu odpornościowego: znajduje się w nim ponad 70% wszystkich jego komórek. Dzieci karmione piersią mają znacznie więcej dobrych bakterii niż maluchy „na butelce”, dlatego, jak wynika z badań, mniej chorują i rzadziej mają biegunki.

Czy podczas swojej choroby matka powinna przestać karmić piersią?

Nie tylko w większości przypadków nie musi odstawiać dziecka od piersi, ale nawet nie powinna. Karmiąc, chroni dziecko przed infekcją, na którą sama choruje, a to dlatego, że w pokarmie znajdują się przeciwciała swoiste, które jej organizm wytwarza, żeby zwalczyć wirusy. Jedyne, co można zrobić, to na czas karmienia nałożyć na twarz maseczkę (do kupienia w każdej aptece), aby zminimalizować ryzyko zarażenia dziecka.

Jaka powinna być temperatura w pokoju, w którym śpi noworodek?

Około 20°C (w dzień), zaś w nocy może być nawet nieco chłodniej (18°C). Pamiętaj jednak, że podczas snu zwalnia przemiana materii, więc niemowlęciu może być potrzebne dodatkowe okrycie. Jeśli się odkrywa podczas snu, niech śpi w śpiworku, ale za to niech zawsze śpi z gołymi stópkami. Zakładanie skarpetek albo czapeczki na noc to błąd, który osłabia dziecięcą odporność.

Jak ubierać dziecko, by nie było mu ani za zimno, ani za ciepło?

W lecie ubieramy dziecko tak, jak siebie. Zakładaj mu bawełniane ubranka, które dobrze wchłaniają pot. Praktycznym rozwiązaniem są jednoczęściowe pajacyki wkładane na koszulkę lub body. Dzięki temu dziecko nie ma odkrytych plecków. Jeśli dziecko się spoci (tak dzieje się często np. podczas ssania piersi, w co wkłada sporo wysiłku), przebierz je. Pamiętaj tylko, że nie każde kichnięcie oznacza, że niemowlęciu jest za chłodno – często w ten sposób oczyszcza sobie przewody nosowe. Jeśli chcesz sprawdzić, czy nie jest mu zbyt zimno, dotknij jego karku – powinien być ciepły, ale suchy, niespocony.

Czy niemowlę powinno dostawać wzmacniające suplementy albo witaminy?

Każde niemowlę powinno codziennie dostawać witaminę D (w pierwszych tygodniach życia także witaminę K – sprawdź, dlaczego). Nie podawaj niemowlęciu żadnych innych witamin, chyba że zaleci je pediatra. Nadmiar witamin może dziecku zaszkodzić, tak samo, jak ich niedobór!