Reklama

Niemal co czwarta Polka starająca się o dziecko ma problem z zajściem w ciążę z powodu niedrożności jajowodów. Jest kilka powodów, dlaczego tak się dzieje, na szczęście medycyna nie jest w tej sprawie bezradna. Sprawdź, czy niedrożność jajowodów można skutecznie leczyć.

Reklama

Spis treści:

Przyczyny niedrożności jajowodów

Przyczyną niedrożności jajowodów są powstałe w nich zrosty (blizny), powodujące zgrubienia ścian, czego efektem jest zwężenie i zamknięcie ich światła. W ten sposób zamyka się dla plemników droga do komórki jajowej, a komórce jajowej – do jamy macicy.

Przyczynami powstawania zrostów powodujących niedrożność jajowodów są:

  • przebyte operacje ginekologiczne (np. nowotwory jajników, jajowodów),
  • operacje w okolicy jamy brzusznej (np. wyrostka robaczkowego) lub miednicy małej,
  • ciąża pozamaciczna,
  • poronienie,
  • przewlekłe stany zapalne przydatków – jajników i jajowodów,
  • endometrioza (pojawianie się ognisk błony śluzowej wyściełającej macicę poza jej obrębem),
  • grzybice,
  • chlamydia,
  • rzeżączka,
  • nieprawidłowo założona wkładka domaciczna (spirala).

Niedrożność jajowodów: objawy

Najwięcej przypadków niedrożności jajowodów przebiega niestety bezobjawowo. To oznacza, że zanim kobieta nie zacznie bezowocnie starać się o dziecko, niedrożność jajowodów prawdopodobnie nie zostanie zdiagnozowana. Oznacza to, że pierwszym objawem niedrożności jajowodów najczęściej jest problem z zajściem w ciążę.

Rzadko zdarza się, że wcześniej przy niedrożności jajowodów występują dolegliwości bólowe po prawej lub lewej stronie podbrzusza, czyli w miejscu, gdzie znajduje się niedrożny jajowód. Ból pojawia się wtedy, gdy zatkany jajowód spowoduje gromadzenie się w nim płynu, co nazywa się wodniakiem jajowodu. Czasami niedrożności jajowodu towarzyszą nieregularne miesiączki.

Jak sprawdzić, czy to niedrożność jajowodów?

Niedrożność jajowodów diagnozuje się najczęściej za pomocą aparatu rentgenowskiego. Aby ją ustalić lekarz przeprowadza tzw. histerosalpingografię (HSG). Polega ona na przedostaniu się przez szyjkę macicy do jamy macicy i jajowodów i podaniu do nich środka kontrastującego, aby móc w tym czasie wykonać zdjęcia rentgenowskie. Pokażą one przepływ przez narządy rodne – jeżeli kontrast swobodnie przedostanie się do jamy brzusznej, oznacza to, że jajowody są drożne. Niekiedy samo badanie powoduje „rozklejenie” zrostu.

Zazwyczaj na badanie kieruje lekarz ginekolog i wtedy jest ono bezpłatne (w ramach NFZ). Samo badanie jest nieskomplikowane i zajmuje 30 minut.

Czasami, celem potwierdzenia badania, wykonuje się także zabieg laparoskopowy z podaniem błękitu metylowego. Przeprowadza się go w ogólnym znieczuleniu i polega on na niewielkim nacięciu brzucha, wprowadzeniu do jego wnętrza barwnika i obserwowaniu, jak przepływa on przez jajowody do jamy brzusznej.

Niedrożność jajowodów a owulacja

Niedrożność jajowodów nie wpływa na owulację. To oznacza, że jeśli jajniki funkcjonują prawidłowo, do owulacji dochodzi także u kobiet, które cierpią na niedrożność jajowodów. Niestety komórka jajowa przez niedrożny jajowód nie może dostać się do jamy macicy.

Niedrożność jajowodów może uniemożliwiać lub utrudniać zapłodnienie. Jeśli do zapłodnienia dojdzie, komórka jajowa utknie w jajowodzie i w nim się zagnieździ, co będzie skutkować ciążą pozamaciczną, która może być powikłaniem niedrożności jajowodów.

Jak leczyć niedrożność jajowodów?

Leczenie niedrożności nie jest łatwe. Polega na usunięciu obecnych w jajowodzie zrostów i w ten sposób udrożnieniu narządu. Sposoby leczenia zrostów jajowodów:

  • udrożnienie jajowodu strumieniem powietrza lub płynu (przy niewielkich zrostach);
  • operacja – jest wykonywana przy bardzo dużych zrostach; niestety nie jest to metoda w pełni skuteczna, gdyż może wywołać powstanie kolejnych zrostów;
  • przy obustronnej niedrożności jajowodów najskuteczniejszą terapią niepłodności jest zapłodnienie in vitro.

W leczeniu bezpłodności wywołanej niedrożnością jajowodów wykorzystuje się także akupunkturę. Nakłucia nie są bolesne i nie powodują uczucia dyskomfortu (wkłucie przypomina ugryzienie komara). Z reguły jest to od 20 do 25 igieł wkłutych podczas każdej sesji (dla uzyskania efektu zaleca się przeprowadzenie 10 sesji).

Jeżeli stwierdzone zostaną zrosty okołojajowodowe, a samo światło jajowodu nie jest zwężone, usunięcie ich za pomocą laparoskopu zwiększa szansę pacjentki na naturalne poczęcie. Jest to tzw. laparoskopowa plastyka jajowodów i wykonuje się ją m.in. w sytuacji, kiedy:

  • jajowody są niedrożne w końcowym odcinku, czyli blisko jajnika,
  • endometriozy.

Czy wyleczenie niedrożności jajowodów gwarantuje zajście w ciążę?

Niestety, usunięcie zrostów nie zawsze spowoduje, że jajowód będzie funkcjonował prawidłowo i w dalszym ciągu mogą być problemy z zajściem w ciążę. Co w takiej sytuacji? W takim przypadku pozostaje przeprowadzenie zabiegu zapłodnienia pozaustrojowego, czyli in vitro. Poleca się go zwłaszcza kobietom po 35 roku życia. Inseminacja, czyli wprowadzenie męskiego nasienia do kobiecych dróg rodnych jest przeciwwskazana w przypadku niedrożności jajowodów.

Jeżeli niedrożność dotyczy tylko jednego jajowodu, nadal jest możliwość naturalnego zajścia w ciążę. Lekarz może zdecydować o przepisaniu leków stymulujących owulację, tak aby wspomóc ją w jajniku po stronie zdrowego jajowodu.

Jak działa jajowód?

Jajowód to parzysty narząd płciowy kobiety składający się z dwóch „rurek” o długości 15-20 centymetrów. Jego zadaniem jest przetransportowanie plemników do bańki jajowodu, gdzie komórka jajowa zostaje zapłodniona i rozwinie się zarodek, który następnie trafi do jamy macicy. Tam dojdzie do jego zagnieżdżenia (implantacji). Cały proces trwa około 7 dni.

Jajowody są bardzo wąskie, mają szerokość zaledwie kilku milimetrów (w najwęższym miejscu jest około 0,5 mm), zaś komórka jajowa ma około 0,15-0,2 mm. To oznacza, że nawet małe dodatkowe ich zwężenie może skutkować problemami z zajściem w ciążę. Aby doszło do zapłodnienia, przynajmniej jeden jajowód musi funkcjonować bez przeszkód i być drożny. Jeżeli niedrożne są obydwa, zajście w ciążę jest niemożliwe.

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama