
Zapłodnienie in vitro, czyli zapłodnienie pozaustrojowe, w skrócie naukowym oznaczane jest jako IVF, także z dopiskami ICSI/IMSI. In vitro dosłownie oznacza „na szkle” i dotyczy badań i zabiegów przeprowadzanych w laboratorium poza organizmem. Jeśli nie udaje wam się zajść w ciążę i nie pomagają naturalne metody planowania rodziny, może czas pomyśleć o zapłodnieniu in vitro?
Spis treści:
- Co to jest in vitro?
- Zapłodnienie in vitro: jak przebiega procedura?
- Zapłodnienie in vitro: wskazania
- Kiedy zrobić test ciążowy po zabiegu in vitro?
- Sztuczne zapłodnienie: możliwe powikłania
- Zapłodnienie in vitro a prawo w Polsce
- Zapłodnienie in vitro: kto może z niego skorzystać?
- Czym in vitro różni się od naprotechnologii?
- Inseminacja a in vitro
- Jaka jest cena in vitro w Polsce?
Co to jest in vitro?
In vitro jako termin medyczny oznacza przeprowadzenie jakiegoś procesu biologicznego w warunkach laboratoryjnych. W przypadku zapłodnienia in vitro zabieg polega na doprowadzeniu do połączenia komórki jajowej i plemnika w laboratorium, czyli poza organizmem kobiecym. Taki rodzaj zapłodnienia zaliczany jest do technik rozrodu, które są wspomagane medycznie. In vitro jest metodą, która ma walczyć z niepłodnością i leczyć ją. Co oznaczają skróty stosowane do opisu tej metody?
- IVF – klasyczne zapłodnienie metodą in vitro: plemniki i komórki jajowe umieszcza się razem, w przeciągu kilku godzin plemniki samodzielnie penetrują komórkę jajową, co jest najbardziej zbliżone do warunków zapłodnienia, jakie panują w organizmie.
- ICSI – podanie wyselekcjonowanego wcześniej plemnika bezpośrednio do komórki jajowej; metoda zalecana parom, u których stwierdzono niepłodność ze strony mężczyzny.
- IMSI – wprowadzenie bardzo starannie wyselekcjonowanego plemnika bezpośrednio do komórki jajowej – budowa plemnika jest wcześniej oglądana pod mikroskopem powiększającym obraz o ponad sześć tysięcy razy. Metodę stosuje się u par, które mają kłopoty z nawracającymi poronieniami lub implantacją zarodka.
Zapłodnienie in vitro: jak przebiega procedura?
Proces zapłodnienia pozaustrojowego rozpoczyna się stymulacją organizmu kobiety za pomocą hormonów do procesu owulacji, by komórki jajowe dojrzały. Następnie metodą tzw. punkcji pobiera się komórki jajowe – takie, które są gotowe do zapłodnienia. W warunkach laboratoryjnych przeprowadza się zapłodnienie, czyli połączenie komórek jajowych z plemnikami, z czego tworzą się zarodki. Uzyskane zarodki umieszczanie są w macicy (w Polsce zazwyczaj 2), by mogły się zagnieździć (często zagnieżdża się tylko jeden), dzięki czemu dochodzi do ciąży. Ten proces nazywa się embriotransferem. Od tego momentu wszystko zaczyna przebiegać naturalnie – kobieta jest w ciąży przez 9 miesięcy, po czym dochodzi do porodu – naturalnego lub przez cesarskie cięcie. In vitro to jedna z metod leczenia niepłodności, która jest niezależna od przyczyn jej powstania.
Zapłodnienie in vitro: wskazania
Wskazaniem do przeprowadzenia zapłodnienia in vitro jest:
- usunięcie jajowodów,
- zaawansowana endometrioza,
- niedrożne jajowody,
- brak konkretnej przyczyny niemożności zajścia w ciążę,
- nieprzynoszące efektu inseminacje i inne metody leczenia niepłodności,
- niska jakość plemników w nasieniu partnera,
- zaburzenia hormonalne i nierówne cykle miesiączkowe,
- zaburzenia w funkcjonowaniu jajników,
- zbyt wczesna menopauza.
Warunkiem przeprowadzenia zapłodnienia in vitro jest wiek kobiety poddającej się zabiegowi – najczęściej jest to granica poniżej 41. roku życia, ponieważ u starszych kobiet występuje duże ryzyko poronienia ciąży, a także zmniejsza się szansa na urodzenie żywego dziecka.
Kiedy zrobić test ciążowy po zabiegu in vitro?
Po połączeniu komórki jajowej i plemnika zarodki dojrzewają kilka dni, po czym umieszcza się je w macicy, by mogły się zagnieździć. Do zabiegu wykorzystywane są zazwyczaj jeden lub dwa zarodki, a resztę zarodków można przez pewien czas przechowywać w ujemnej temperaturze. Takie przechowywanie w pojemnikach z ciekłym azotem nazywa się krioprezerwacją zarodków. Zabieg embriotransferu jest bezbolesny (przeprowadza się go bez znieczulenia) i krótki. Po jego wykonaniu zaleca się tygodniową wstrzemięźliwość od kontaktów seksualnych i orgazmów (skurcze macicy mogą negatywnie wpłynąć na proces zagnieżdżania zarodków).
Test ciążowy można wykonać po upływie ok. 15 dni od zabiegu embriotransferu – wtedy już wydziela się hormon hCG, który odpowiada za ciążę w organizmie kobiety. Jeśli test ciążowy pokaże dwie kreski i wynik jest pozytywny, należy wykonać badanie USG, które potwierdzi obecność zagnieżdżonego zarodka. Dodatkowo warto też wykonać badania prenatalne. Wkrótce powinny się pojawić pierwsze objawy ciąży. Jeśli wynik testu będzie negatywny lub kobieta zgodnie ze swoim cyklem miesiączkowym dostanie okresu, należy rozważyć dalsze próby embriotransferu z zarodków, które pozostały z procesu zapładniania laboratoryjnego.
Sztuczne zapłodnienie: możliwe powikłania
W trakcie stymulowania hormonalnego, które przygotowuje do przeprowadzenia zabiegu in vitro, może dojść do zaburzeń hormonalnych, a także do rozwoju zespołu hiperstymulacji jajników. To natomiast zwiększa ryzyko torbieli na jajniku u kobiet, które mają do nich skłonność. Ryzykiem są również krótkotrwałe infekcje lub krwawienia. Co do powikłań długoterminowych, nadal są prowadzone na ten temat badania, ponieważ ta metoda zapłodnienia nie funkcjonuje w medycynie dosyć długo.
Jeśli chodzi o powikłania ciąży, to najczęstszym jest ryzyko ciąży bliźniaczej i mnogiej z powodu częstego przeprowadzania zabiegu z użyciem więcej niż jednego zarodka. Ryzyko poronienia po zabiegu jest takie samo jak po zapłodnieniu naturalnym, ale wzrasta ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu z 0,37% do 1,62%. Dzieci, które przychodzą na świat dzięki zapłodnieniu in vitro, mogą mieć niższą wagę urodzeniową, wzrasta też nieco ryzyko mózgowego porażenia dziecięcego.
Zapłodnienie in vitro a prawo w Polsce
W naszym państwie in vitro jest prawnie dopuszczalne i legalne, istnieją jednak zapisy w ustawie o leczeniu niepłodności, które regulują kilka kwestii. Zaznaczone tam zostało, że do zapłodnienia pozaustrojowego można wykorzystać maksymalnie 6 komórek jajowych zdolnych do rozrodu. Zakazane w polskim prawie są również:
- handel zarodkami lub komórkami rozrodczymi,
- diagnostyka genetyczna niezwiązana z przygotowaniem do in vitro, a ustalająca m.in. płeć dziecka,
- niszczenie zarodków zdolnych do rozrodu, które powstały w wyniku procedury in vitro,
- pobieranie komórek jajowych z ludzkich zwłok,
- tworzenie zarodków do wykorzystania w innych celach niż zapłodnienie in vitro,
- tworzenie hybryd ludzko-zwierzęcych lub klonowanie ludzi.
Zapłodnienie in vitro: kto może z niego skorzystać?
Zgodnie z ustawą z 2015 r. metoda in vitro jest dostępna tylko dla par. Para podchodząca do in vitro może być w związku nieformalnym, ale ustawa mówi o tym, że partner wyrażając zgodę na in vitro staje się według prawa ojcem dziecka. Ustawa mówi również, że leczenie niepłodności metodą in vitro jest możliwe po wyczerpaniu innych metod leczenia. Można je podjąć nie wcześniej niż po roku bezskutecznych starań o dziecko.
Czym in vitro różni się od naprotechnologii?
Naprotechnologia pod względem starań o ciążę nie ma nic wspólnego z in vitro – to dwie oddzielne metody starania się o dziecko. In vitro to metoda medyczna, która łączy poza organizmem kobiety komórkę jajową i plemnik, po czym umieszcza się zarodek w macicy.
Naprotechnologia natomiast należy do tzw. naturalnej medycyny – polega na obserwacji ciała i próbach naturalnego poprawiania płodności. Ta metoda nie jest uniwersalna i dostępna dla wszystkich, jeśli w grę wchodzą mechaniczne problemy czy fizyczne defekty anatomiczne. In vitro ma w przypadku leczenia niepłodności dużo większą skuteczność i jest poparte większą liczbą badań naukowych. Naprotechnologia jest jedynym sposobem leczenia niepłodności, który aprobuje Kościół katolicki.
Inseminacja a in vitro
Inseminacja ma nieco więcej wspólnego z in vitro niż naprotechnologia. To dlatego, że inseminacja również polega na przeprowadzaniu ginekologicznego zabiegu. Różnica między in vitro a inseminacją polega na tym, że ta ostatnia to zabieg domaciczny, który polega na wprowadzeniu do jamy macicy plemników, które wcześniej są odpowiednio przygotowane. Zabieg ma leczyć niepłodność i wspierać starania o dziecko przy wsparciu nasienia partnera lub dawcy. Towarzystwa naukowe rekomendują, by podczas leczenia niepłodności wykonywać 4-6 zabiegi inseminacji, bo po 6 próbach, metoda traci na skuteczności. Inseminacja ma również od początku niższą skuteczność niż in vitro, dlatego też koszt zabiegu jest niższy – w prywatnych klinikach leczenia niepłodności można go wykonać za ok. 700-900 zł.
Jaka jest cena in vitro w Polsce?
Wiele par mających problemy z zajściem w ciążę zaczyna się zastanawiać, ile kosztuje in vitro i czy je na to stać. W Polsce koszt in vitro jest nadal dosyć wysoki – razem ze wszystkimi stymulacjami hormonalnymi, diagnostyką i wizytami kontrolnymi kwota wynosi około 17-20 tysięcy złotych. I chociaż sam zabieg/procedura IVF ICSI/IMSI może kosztować 6-7 tysięcy złotych, to dodatkowe koszty sprawiają, że ta metoda leczenia niepłodności nie jest dostępna dla wszystkich, bo cena in vitro przewyższa możliwości finansowe wielu Polaków.
Zobacz także:

Zgodnie z danymi Europejskiego Towarzystwa Reprodukcji Człowieka i Embriologii ponad 1,5 miliona par w naszym kraju zmaga się z problemem niepłodności . Według Światowej Organizacji Zdrowia na świecie liczba ta sięga nawet 80 mln. ZOBACZ TEŻ: Niepłodność to problem obojga partnerów. Wcześniej kobiety obecnie mężczyźni częściej cierpią na niepłodność – Skala problemu niepłodności w ciągu dziesięcioleci narasta. Nad czynnikiem żeńskim, który dawniej dominował, zaczyna w tej chwili przeważać czynnik męski , który jest bardzo trudny do leczenia – twierdzi dr Jarosław Niemoczyński, ginekolog-położnik z Kliniki Leczenia Niepłodności Invicta. In vitro idzie do przodu niosąc nowe możliwości W Polsce zabiegi in vitro wykonywane są z sukcesem już od 1987 roku. Za pomocą tej metody na świat w naszym kraju przyszło 214 dzieci. – Od tego czasu bardzo dużo się zmieniło, jeśli chodzi o dostępność zabiegów in vitro w Polsce: liczba miejsc, w których można ten zabieg wykonać oraz koszty, jakie pacjent musi ponosić - mówi dr Jarosław Niemoczyński, ginekolog-położnik z Kliniki Leczenia Niepłodności Invicta. Zdaniem Niemoczyńskiego z naukowego punktu widzenia na przestrzeni 20 lat w metodzie zapłodnienia in vitro w Polsce nastąpiła całkowita rewolucja. - Dzięki postępom nauki można w tej chwili również badać zarodki pod względem genetycznym - mówi dr Jarosław Niemoczyński. Dzięki nowym technikom medycznym w in vitro zmienił się sposób przygotowania do zabiegu. - Oprócz tego, że potrafimy komórki jajowe pobierać, to potrafimy je mrozić – dodaje ginekolog-położnik z Kliniki Leczenia Niepłodności Invicta. – Mamy też coraz lepsze leki stymulujące jajeczkowanie , coraz lepsze techniki uzyskiwania oraz sposoby przechowywania zarodków . Nowe...

aktualizacja – lipiec 2016 Rządowy program refundacji leczenia in vitro został zakończony 30 czerwca 2016 roku. Trwał 3 lata. Eksperci szacowali, że około 15 tys. par w Polsce wymaga leczenia metodą in vitro, tymczasem do procedury zapłodnienia pozaustrojowego podeszło ponad 17 tys. par (dane nieoficjalne). 78% Polaków jest zdania, że niepłodne pary nadal powinny mieć przynajmniej częściową refundację in vitro (tak wynika z badań IQS zrealizowanych na rzecz Kliniki Leczenia Niepłodności, Ginekologii i Położnictwa Bocian). Co więcej, 58% Polaków uważa, że w kraju jest za mało klinik zajmujących się leczeniem niepłodności poprzez in vitro. Szczególnie duże poparcie dla tej metody leczenia niepłodności jest w grupie osób młodych (25-34 lata) – 86%. Co więcej, 73% Polaków deklaruje, że sami zdecydowaliby się na leczenie in vitro, gdyby była to jedyna metoda, żeby mieć dziecko. Niepłodność nazywana jest plagą zdrowotną XXI wieku. ------- Nawet 10-15 proc. par ma problem z niepłodnością w krajach wysoko rozwiniętych. Jak ogromny to problem dla par wiedzą tylko ci, których dotknął. - Wprowadzenie 2 lata temu rządowego program in vitro to był przełom. Dzięki temu stały się dostępne procedury medyczne, do których dostęp miało wcześniej niewiele osób. W programie jest zarejestrowanych obecnie prawie 20,5 tys. par. Nie spodziewaliśmy się, że aż tak wiele osób będzie chciało z niego korzystać - mówi Igor Radziewicz-Winnicki, wiceminister zdrowia . Rządowy program leczenia niepłodności jest w Polsce realizowany od 1 lipca 2013 roku. Od lipca 2014 r. są refundowane leki konieczne przy procedurze in vitro, za które wcześniej trzeba było zapłacić nawet 5-7 tys. zł. Czytaj też: Leki stosowane w in vitro refundowane Zdrowie dzieci z in vitro - Wszystkie urodzone dzieci w naszym programie urodziły się zdrowie , nie mają żadnej bruzdy,...

p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Times} p.p2 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Times; min-height: 14.0px} p.p3 {margin: 0.0px 0.0px 14.0px 0.0px; font: 14.0px Times} p.p4 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Times; color: #042eee} p.p5 {margin: 0.0px 0.0px 12.0px 0.0px; font: 12.0px Times} li.li1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Times} li.li4 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 12.0px Times; color: #042eee} span.s1 {text-decoration: underline ; color: #042eee} span.s2 {font: 12.0px Symbol} span.s3 {color: #000000} span.s4 {text-decoration: underline} ul.ul1 {list-style-type: disc} Rządowy program refundacji in vitro dobiegł końca w 2016 roku i, niestety, nie ma kontynuacji. Rząd skupia się na narodowym programie leczenia niepłodności metodą naprotechnologii. Na szczęście pomysłem refundacji in vitro zainteresowały się władze lokalne - wiele miast wprowadziło samorządowe programy dofinansowania in vitro dla par. Na refundacje in vitro (lub przynajmniej pokrycie części kosztów) już teraz mogą liczyć mieszkańcy Częstochowy, Warszawy, Poznania czy Gdańska. Do nich prawdopodobnie niebawem dołączą kolejne miasta. Na całkowitą cenę zapłodnienia metodą in vitro składają się koszty, które trzeba ponieść na kilku etapach prowadzących do samej procedury, na które składa się: badania przed kwalifikacją do zabiegu przygotowanie do zabiegu zabieg zapłodnienia in vitro Ile kosztuje in vitro w Polsce? Jeśli władze samorządowe nie dofinansowują in vitro, pary, które cierpią na niepłodność, niestety, muszą radzić sobie same. Jeśli nie udaje się zajść w ciążę naturalnymi sposobami, najlepiej zaufać nauce i medycynie. Jakie są zatem realne ceny in vitro w polskich klinikach? Wszystkie placówki zajmujące się metodą in vitro są prywatne, więc koszty są zależne od kliniki....