Błonica: przyczyny, objawy, leczenie, powikłania
Błonica jest ostrą chorobą zakaźną o ciężkim przebiegu. Wywołuje ją bakteria, która atakuje głównie błonę śluzową górnych dróg oddechowych.
Błonica nazywana też jest dyfterytem, krupem lub dławcem. W dzisiejszych czasach w krajach wysokorozwiniętych, dzięki szczepieniom, jest rzadko spotykana. I całe szczęście, bo przed erą szczepień zbierała obfite śmiertelne żniwo, zwłaszcza wśród dzieci.
Błonica:
Przyczyny błonicy
Chorobę wywołuje bakteria – maczugowiec błonicy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z chorym lub nosicielem wirusa. Do organizmu dostaje się przez nos lub usta. Bakteria produkuje toksynę, która przedostając się do krwi przez uszkodzoną błonę śluzową, może uszkadzać narządy wewnętrzne: nerki, wątrobę, serce, ośrodkowy układ nerwowy (mózg).
Rodzaje i objawy błonicy
Postać choroby zależy od tego, gdzie ulokuje się bakteria, a może atakować gardło, krtań, nos, uszy skórę, śluzówkę narządów płciowych.
Błonica gardła – dyfteryt
Jest to najczęściej występująca postać choroby. Do jej objawów należą:
- umiarkowane bóle gardła,
- utrudnione połykanie,
- bladość twarzy, umiarkowana gorączka,
- nalot w gardle tworzący białawoszarą błonę rzekomą,
- zmieniona mowa,
- słodkawy fetor z ust,
- powiększenie węzłów chłonnych pod żuchwą.
Przy ciężkim przebiegu błonicy gardła dochodzi do znacznego obrzmienia szyi, a nalot w gardle jest krwisty i rozległy. Może dojść też do zatrucia organizmu, co objawia się szybkim ale miękkim tętnem, zaburzeniami pracy serca, porażeniem mięśni, a w najgorszym układzie – do śmierci chorego.
Błonica krtani – dławiec, krup
Atakuje młodsze dzieci, a bakteria w głównej mierze zajmuje krtań. Do objawów tej choroby zalicza się:
- obrzęk i nalot na strunach głosowych,
- zwężenie szpary głośni,
- nasilająca się duszność – świst wdechowy,
- szczekający kaszel,
- narastająca chrypa kończąca się bezgłosem.
W przebiegu błonicy krtani może dojść do ogólnego zatrucia organizmu. Nieleczona prowadzi do uduszenia się.
Błonica nosa
Jest to najlżejsza postać choroby, która nie prowadzi do zatrucia organizmu, ale jest za to chorobą przewlekłą. Do jej objawów należą:
- zmiany błony śluzowej nosa,
- śluzowo-krwista lub ropno-krwista wydzielina z nosa,
- nadżerki wargi górnej i nozdrzy.
Błonica ucha, skóry, narządów płciowych – zdarza się bardzo rzadko.
Leczenie błonicy
Chorego z podejrzeniem błonicy umieszcza się w izolatce i wykonuje testy, które mają potwierdzić zakażenie maczugowcem błonicy. Po potwierdzeniu diagnozy stosuje się leczenie antybiotykiem – najczęściej penicyliną, która zabija chorobotwórcze bakterie, ale nie chroni przed skutkami działania ich toksyn. Dlatego leczenie uzupełnia się o antytoksyny, które zapobiegają uszkodzeniom narządów wewnętrznych. Jeśli dojdzie do zablokowania dróg oddechowych, konieczne będzie wykonanie tracheotomii.
Powikłania błonicy
Powikłaniem błonicy są skutki działania toksyny błoniczej. Dociera ona do wszystkich narządów i może powodować ich uszkodzenia. Wśród powikłań błonicy najczęściej wymienia się:
- uszkodzenie serca,
- blok serca,
- porażenie mięśni podniebienia i gardła,
- porażenie mięśni gałek ocznych, twarzy, kończyn,
- martwicę cewek nerkowych.
Sprawdź: Kiedy iść z dzieckiem do neurologa
Kto powinien uważać na błonicę
W Polsce szczepienie na błonicę – szczepienie DTP – jest obowiązkowe. Zaszczepione osoby nie muszą obawiać się zachorowania. Jednak ludzie niezaszczepieni i podróżujący do Azji Południowo-Wschodniej, Afryki, Europy Wschodniej, na Bliski Wschód, Ameryki Środkowej, muszą liczyć się z ryzykiem zakażenia maczugowcem błonicy.
Więcej o chorobach zakaźnych: