Co to jest równoważnik zdania? Definicja, przykłady, najważniejsze informacje
Równoważnik zdania to prawie to samo, co zwykłe zdanie, przynajmniej jeśli chodzi o znaczenie. Od zdania różni się jednak tym, że nie ma orzeczenia. Poznaj definicję równoważnika zdania wraz z przykładami oraz sprawdź, jak przekształcić równoważnik zdania na zdanie.
Aby precyzyjnie wyjaśnić, czym jest równoważnik zdania, musimy najpierw przypomnieć, czym jest zdanie. Według definicji podanej w „Słowniku języka polskiego” zdanie to: „zespół wyrazów powiązanych zależnościami gramatycznymi zawierający orzeczenie”. Orzeczenie z kolei to nic innego jak osobowa forma czasownika, czyli np. wyrazy: piszę, czarujesz, patrzymy (ponieważ: pisano, pisać czarowano, czarować, patrzono, patrzeć – to bezosobowe formy tych przykładowych czasowników).
Oto przykłady zdań (podkreślone wyrazy to orzeczenia):
- Oto szarlotka, którą mama upiekła z najlepszych jabłek.
- Krzyś poszedł na spacer.
- Pieski wesoło biegały po ogrodzie.
Wiedząc już, co to jest zdanie, z pewnością łatwiej ci będzie zrozumieć definicję równoważnika zdania.
Spis treści:
- Równoważnik zdania – definicja, przykłady
- Co ma imiesłów do równoważnika zdania
- Jak przekształcić równoważnik zdania na zdanie – przykłady
Równoważnik zdania: definicja, przykłady
Definicja równoważnika zdania brzmi tak:
Zobacz także
Równoważnik zdania to zespół wyrazów powiązanych zależnościami gramatycznymi, nie zawierający orzeczenia.
Przykłady równoważników zdań:
- Zakaz wyprowadzania psów bez smyczy!
- Ten pałac to kompletna ruina.
- Cześć, wszystko w porządku?
- Uwaga, cofnąć się!
- Mamo, to ja
Aby jeszcze lepiej zrozumieć, czym jest równoważnik zdania, warto spojrzeć na kilka kolejnych przykładów:
- Oto szarlotka mamy z najlepszych jabłek.
- Krzyś na spacerze.
- Wesoła bieganina piesków w ogrodzie.
Jak widać, informacje zawarte w tych równoważnikach zdań nie różnią się specjalnie od podanych wyżej zdań. A jednak nie są takie same, ponieważ nie mają orzeczenia. Tak, to wszystko, co wyznacza różnicę pomiędzy zdaniem a równoważnikiem zdania.
Co ma imiesłów do równoważnika zdania?
Tu znów warto najpierw uporządkować swoją wiedzę o tym, czym są imiesłowy. Najprościej mówiąc, imiesłowami nazywamy niesobowe formy czasownika. A formy te jak najbardziej mogą pojawiać się w równoważnikach zdań.
W języku polskim dość często spotykamy imiesłowowy równoważnik zdania. Łatwo rozpoznać go po imiesłowach, które są zakończone końcówkami:
- -wszy – np. zrobi-wszy, zabra-wszy, zważy-wszy,
- -łszy – np. zjad-łszy, usiad-łszy, zdar-łszy,
- -ąc – np. czytaj-ąc, wspominaj-ąc, gotuj-ąc.
Imiesłowowy równoważnik zdań to z reguły zdanie podrzędne (okolicznikowe lub sposobu) w wypowiedzeniach złożonych.
Oto przykłady wypowiedzeń złożonych, w których występuje imiesłowowy równoważnik zdania:
- Hania pogrążyła się w lekturze, zapominając o całym świecie
- Upadłszy na oblodzony chodnik, chłopiec poczuł silny ból.
- Wróciwszy z lasu, mama podała deser z poziomkami.
Definicja imiesłowowego równoważnika zdania plus podane przykłady powinna pomóc w wymyśleniu kilku własnych wypowiedzeń złożonych, które pozwolą utrwalić wiedzę na temat tego rodzaju równoważników.
Jak przekształcić równoważnik zdania na zdanie? Przykłady
Jeśli wiesz już, co to jest równoważnik zdania i zdanie – przekształcenie jednego w drugie lub na odwrót nie powinno sprawiać większych problemów. Wystarczy brak formy osobowej w równoważniku zdania, zastąpić formą osobową czasownika. Z pewnością jednak nie zaszkodzi zerknąć na kilka przykładów takich przekształceń:
- Równoważnik zdania: Nareszcie wakacje!
- Zdanie: Nareszcie przyszły wakacje!
- Równoważnik zdania: Kochani, ciszej…
- Zdanie: Kochani, proszę o ciszę…
- Równoważnik: Gratulacje za udany występ!
- Zdanie: Gratuluję udanego występu!
- Równoważnik: Podpis nieczytelny.
- Zdanie: Podpis jest nieczytelny.
- Równoważnik zdania: Hania pogrążyła się w lekturze, zapominając o całym świecie.
- Zdanie: Kiedy Hania pogrążyła się w lekturze – zapomniała o całym świecie
- Równoważnik zdania: Upadłszy na oblodzony chodnik, chłopiec poczuł silny ból.
- Zdanie: Kiedy chłopiec upadł na oblodzony chodnik, poczuł silny ból.
- Równoważnik zdania: Wróciwszy z lasu, mama podała deser z poziomkami.
- Zdanie: Kiedy mama wróciła z lasu, podała deser z poziomkami.
Zachęcamy do treningu przekształcania równoważników zdania w zdania – tak jak w każdym przypadku, to praktyka czyni mistrza!
Zobacz także: