Zmiana czasu na letni 2024: kiedy jest? Śpimy dłużej czy krócej?
Zmiana czasu na letni w 2024 roku wypada w wyjątkowym dniu. Sprawdź, kiedy trzeba będzie przestawić analogowe zegarki na czas letni i co to oznacza dla dzieci i dorosłych. Niestety, w przypadku rodziców najmłodszych dzieci zmiana czasu może być dodatkowym prztyczkiem od losu prosto w zaspany nos. Wielu z nich zadaje sobie pytanie, jak przestawienie zegarków wpłynie na dotychczasowy rytm dnia rodziny.
- Luiza Słuszniak
Zmiana czasu na letni oznacza, że zegarki w naszych telefonach i komputerach automatycznie przestawią się o godzinę do przodu. Te nakręcane ręcznie — przestawić należy najlepiej jeszcze zanim położymy się spać.
Wyjaśniamy, kiedy i po co jest zmiana czasu, oraz czy będziemy spać dłużej czy krócej.
Spis treści:
- Kiedy zmiana czasu na letni w 2024 roku?
- Zmiana czasu na letni: po co?
- Od kiedy kiedy zmienia się czas z zimowego na letni?
Kiedy zmiana czasu na letni w 2024?
Zmiana czasu z zimowego na letni w 2024 roku nastąpi w ostatni weekend marca, w nocy z sobotę (31 marca) na niedzielę (1 kwietnia). Co ważne, w 2024 roku zmiana czasu na letni nastąpi w nocy z Wielkiej Sobotę na Niedzielę Wielkanocną. Warto mieć to na uwadze jeszcze zanim zaczniemy planować porę wielkanocnego śniadania. A także wybierając się na mszę rezurekcyjną – gdy z kościołów rozbrzmią dzwony o godzinie 6 – dla wielu z nas wciąż będzie to niejako godzina 5 rano.
Niestety, zmiana czasu z zimowego na letni oznacza, że tej nocy śpimy krócej. Podczas marcowej zmiany czasu przestawiamy bowiem zegarki o godzinę do przodu. Jeśli obawiasz się, że w świąteczny poranek czas będzie „uciekał” jeszcze szybciej niż zwykle, warto wziąć pod uwagę zaproszenie gości o godzinę później albo... wstać odpowiednio wcześniej.
Teoretycznie w ostatnią marcową noc powinniśmy obudzić się o godzinie 2 i przestawić zegarki na godzinę 3. Równie dobrze można to jednak zrobić w ciągu dnia, posiłkując się godziną, która wyświetla się na ekranach naszych telefonów i komputerów (te zegarki przestawią się same, automatycznie).
Zmiana czasu na letni: po co?
Zmiana czasu na letni oznacza, że w poniedziałek, po ostatnim marcowym weekendzie, nasze budziki zadzwonią o godzinę wcześniej. Ci z nas, którym trudniej przestawić się z dnia na dzień na czas letni, mogą odczuwać związany z tym dyskomfort jeszcze w najbliższych tygodniach.
Jedno jest pewne: zmiana czasu na letni oznacza, że nasza dzienna aktywność będzie miała miejsce podczas "coraz dłuższych dni" – słońce będzie wschodzić coraz wcześniej i coraz później zachodzić aż do przesilenia letniego (21 czerwca 2024). Od najkrótszej nocy w roku słońce każdego dnia zachodzić będzie coraz wcześniej.
Są tacy, którzy uważają, że współcześnie wprowadzanie zmian czasu z zimowego na letni i odwrotnie nie ma już sensu. O ile przed stu laty była uzasadniona, ponieważ światło elektryczne nie było tak powszechne jak dziś, to współcześnie, najczęściej uczymy się i pracujemy w pomieszczeniach, w których całkiem nieźle radzimy sobie z ciemnością i chłodem za oknem.
Wady i zalety zmiany czasu na letni
Niepokój związany ze zmianą czasu na letni mogą odczuwać m.in. rodzice małych dzieci, którzy dokładają starań, by ich pociechy miały regularny rytm dnia. Lekarze zalecają, by malucha wówczas stopniowo przyzwyczajać do zmiany czasu.
Przestawienie zegarków prowadzi do zaburzenia rytmu biologicznego, nie tylko najmłodszych. Zmiana czasu na letni wiąże się z obniżeniem sprawności psychicznej i fizycznej (czemu nie pomaga przesilenie wiosenne). Są badania, które wykazują, że dzień po przesunięciu zegarków do przodu o godzinę... rośnie liczba wypadków w pracy.
Wśród zalet czasu letniego wymienia się:
- wydłużoną ekspozycję na światło słoneczne (co na dłuższą metę sprzyja zdrowiu, chociażby za sprawą produkcji przez organizm witaminy D),
- długie, jasne wieczory pozwalają na to, by po pracy wyjść z domu na spacer czy podjąć inną aktywność na świeżym powietrzu (grać w piłkę, jeździć rowerem itd.),
- mniejszą liczbę wypadków w porach wieczornych.
Od kiedy zmienia się czas z zimowego na letni?
Jako pierwszy na pomysł wprowadzenia w życie czasu letniego wpadł Beniamin Franklin pod koniec XIX wieku. To właśnie on uznał, że w porach roku, gdy jest więcej naturalnego światła słonecznego, ludzie powinni wstawać wcześniej (a także wcześniej kłaść się spać). Wtedy nikt nie wziął tego pomysłu na serio, ale... W 1916 roku, podczas I wojny światowej, Niemcy wprowadzili zmianę czasu na letni na własnych i okupowanych terenach (w tym Polski). Wtedy to przestawiono zegarki o godzinę do przodu w nocy z 30 kwietnia na 1 maja.
W 1918 roku zmianę czasu na letni wprowadzili w swym kraju Brytyjczycy.
Ciekawostką jest, że w Polsce zmiana czasu na letni w dwudziestoleciu międzywojennym została wprowadzona tylko raz, w 1919 roku. Wraz z okupacją niemiecką w czasie II wojny światowej, zmiana czasu zimowego na letni obowiązywała Polaków do 1949 roku.
Potem ze zmianą czasu zimowego na letni w PRL było... różnie. Obowiązywała np. w latach 1957-1964. Od 1977 roku wprowadzono ją już na stałe i została z nami do dziś.
Czas letni aktualnie obowiązuje w 70 krajach świata. Między innymi nie dotyczy ona mieszkańców Islandii, Rosjan i Białorusinów.
Źródła:
M. Bartnicka: Czas letni w przepisach. "Architecturae et Artibus" 2012, nr 13
Młodsze dzieci mogą bardziej podlegać irytacji. Psycholog dziecięcy o zmianie czasu. Polskie Radio 24 [audycja z 27 marca 2021]
Zobacz też: