1300 zł dla każdego – bezwarunkowy dochód podstawowy
1300 zł dla każdego, nazywane też 1300 zł za nic, czyli bezwarunkowy dochód podstawowy będzie wprowadzany jako pilotażowy program realizowany na Warmii i Mazurach. To ma być test, który pokaże, jak dochód gwarantowany zmieni życie Polaków. I czy warto wypłacać pieniądze za nic każdemu.
Bezwarunkowy dochód podstawowy to pomysł, o którym mówi się coraz częściej. Ma być on odpowiedzią na zmieniający się świat i gospodarkę, która z czasem będzie oferowała coraz mniej miejsc pracy. Jest to efekt uboczny rozwoju automatyzacji, która skutkuje spadkiem zapotrzebowania na pracowników. Tymczasem ludzi na świecie przybywa i każdy musi się jakoś utrzymać.
Pomysł dochodu gwarantowanego ma wielu zwolenników, są nimi np. Elon Musk i Mark Zuckerberg. Czy 1300 zł dla każdego może poprawić jakość życia? Kto i kiedy może liczyć w Polsce na wypłatę 1300 zł w ramach dochodu gwarantowanego?
Spis treści:
- 1300 dla każdego Polaka – program pilotażowy
- 1300 zł za nic – dla kogo dokładnie?
- 1300 zł dla każdego – od kiedy?
- Dochód podstawowy – dlaczego rozdawać „pieniądze za nic”
1300 zł dla każdego Polaka – program pilotażowy
Program wprowadzający bezwarunkowy dochód podstawowy jest przygotowywany przez naukowców i absolwentów poznańskiego UAM: dr Macieja Szlindera, dr Mariusza Baranowskiego oraz prof. Piotra Jabkowskiego. Zbadają oni, jak dochód gwarantowany wpłynie na aktywność ekonomiczną, edukacyjną, społeczną, dobrobyt, bezpieczeństwo, dobrostan mieszkańców, a także jak pod jego wpływem zmienią się relacje międzyludzkie.
Polska jest kolejnym krajem, który zamierza przetestować bezwarunkowy dochód podstawowy. Wcześniej dochód gwarantowany testowano w Finlandii w latach 2017-2018. Fiński rząd wypłacał bezrobotnym 560 euro miesięcznie. Jaki to przyniosło efekt? Choć „pieniądze za nic” nie wpłynęły znacząco na zwiększenie zatrudnienia, to zdecydowanie polepszyły życie obywateli.
Testy przeprowadzono także w latach 2011-2012 w Indiach, w jednym z najbiedniejszych regionów. Okazało się, że dochód gwarantowany spowodował poprawę higieny, odżywiania, a także zdrowia obywateli. Mieszkańcy kraju zaczęli też jeść więcej warzyw, owoców i mięsa. Spadło jednocześnie spożycie alkoholu.
1300 za nic – dla kogo dokładnie?
Dokładny termin wprowadzenie dochodu gwarantowanego nie jest jeszcze znany. Wiadomo już jednak, że program 1300 zł dla każdego będzie testowo wprowadzony na okres dwóch lat i obejmie od 5 do 31 tysięcy mieszkańców Warmii i Mazur, mieszkających w północnych gminach województwa, leżących przy granicy z Rosją. Region ten wybrano ze względu na notowane tam najniższe dochody, wysoki poziom bezrobocia i ubóstwa, a także niskie wskaźniki związane z aktywnością gospodarczą.
Rozwiązanie w postaci dochodu gwarantowanego, który może mieć wartość 1300 zł, 1500 zł czy 2000 zł wypłacanych bezwarunkowo (wcześniej mówiło się o 1200 zł dla każdego), z czasem mógłby być wprowadzony w całym kraju, przyjmując postać np. 1300 zł autentycznie dla każdego Polaka.
Dochód podstawowy – dlaczego rozdawać „pieniądze za nic”
Zgodnie z założeniami, pieniądze miałyby być przyznawane wyłącznie za to, że jest się obywatelem kraju, który decyduje się na realizację programu. Status społeczny ani ekonomiczny nie miałyby znaczenia, nie trzeba by spełniać żadnych warunków. Pieniądze te miałyby pokrywać najbardziej podstawowe potrzeby każdego człowieka.
Zgodnie z koncepcją dochodu gwarantowanego, wszelkie dostępne zasoby są wspólnym dobrem i należą się bezwarunkowo wszystkim obywatelom. Każdy z nich mógłby sam decydować, na co wydać otrzymywane pieniądze.
1300 zł dla każdego – od kiedy?
Program pilotażowy 1300 zł dla każdego ma wdrażać Stowarzyszenie Warmińsko-Mazurskich Gmin Pogranicza. Wypłacanie dochodu gwarantowanego może rozpocząć się w ciągu 12-15 miesięcy od momentu uzyskania finansowania.
1300 zł dla każdego Polaka?
Docelowo dochód gwarantowany mógłby być wprowadzony na terenie całego kraju. Na razie jednak jest to kwestia dość odległej przyszłości. „Jeżeli chcielibyśmy to wprowadzić w całym kraju, to już jest bardzo poważna zmiana całego systemu zabezpieczenia społecznego, całej polityki społecznej. To byłaby największa reforma społeczno-gospodarcza od początku transformacji” – powiedział dr Maciej Szlinder, który jest prezesem Polskich Sieci Dochodu Podstawowego. Wprowadzenie 1300 dla każdego w skali całego kraju bez wcześniejszych testów i zbadania wpływu „pieniędzy za nic” na społeczność, gospodarkę, system ochrony zdrowia i finanse publiczne, nie jest możliwe.
Zobacz też: