Pozbawienie praw rodzicielskich: kiedy, wniosek, jak to zrobić
Pozbawienie praw rodzicielskich może dotyczyć jednego lub obojga rodziców, m.in. kiedy rażąco zaniedbują oni swoje obowiązki wobec dziecka. O pozbawienie władzy występuje się do sądu opiekuńczego. Wyjaśniamy, co oznacza pozbawienie praw rodzicielskich.
Pozbawienie praw rodzicielskich (władzy rodzicielskiej) następuje zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego art. 111. Prawa rodzicielskie można też ograniczyć oraz przywrócić. O pozbawieniu władzy rodzicielskiej decyduje sąd, jeśli istnieją ku temu wyraźne przyczyny. Sprawa może zostać wszczęta na wniosek rodziców lub z urzędu, np. po zawiadomieniu sądu przez policję o tym, że dobro dziecka jest zagrożone.
Całkowite pozbawienie praw rodzicielskich: kiedy?
Sąd opiekuńczy może pozbawić władzy rodzicielskiej ojca i/lub matkę dziecka, jeśli:
- nadużywają swoich praw (np. stosują przemoc fizyczną, psychiczną, wykorzystują dziecko seksualne, nadużywają alkoholu);
- rażąco zaniedbują obowiązki wobec dziecka (np. porzucili je, nie płacą alimentów);
- istnieje trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej (np. rodzic jest w więzieniu, cierpi na poważną chorobę psychiczną, zaginął lub wyjechał na stałe i nie interesuje się dzieckiem).
Ważne: Pozbawienie praw rodzicielskich nie musi być stałe. Jeśli w przyszłości okoliczności się zmienią, sąd będzie mógł je przywrócić.
Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej
Podobnie jak w przypadku ograniczenia praw rodzicielskich wniosek o pozbawienie ich jednego lub obojga rodziców może złożyć każdy, kto wie, że dziecku dzieje się krzywda. Może to być ojciec lub matka dziecka, dziadkowie, szkoła, kurator, policja. Wniosek składa się do sądu opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Sąd może wszcząć też postępowanie z urzędu. Opłata sądowa za złożenie wniosku wynosi 100 zł.
Co oznacza pozbawienie praw rodzicielskich?
Rodzic, który jest pozbawiony praw rodzicielskich, nie ma prawa do decydowania m.in. o:
- finansach,
- miejscu zamieszkania dziecka,
- edukacji,
- leczeniu,
- wychowaniu.
Nadal ma on jednak prawo do spotkań z dzieckiem (chyba że sąd wyda taki zakaz ze względu na dobro dziecka). Ma także obowiązek płacenia alimentów. Dziecko ma prawo do spadku po rodzicu pozbawionym władzy rodzicielskiej. Rodzic może natomiast w przyszłości też domagać się alimentów na siebie i może dziedziczyć po dziecku.
Zobacz też: