
Umowa zlecenie a ciąża to temat, którym warto się zainteresować, jeśli nie jesteś zatrudniona na umowę o pracę. W przypadku zlecenia twoje prawa w ciąży są ograniczone, nie przysługuje ci ochrona przed wypowiedzeniem umowy ani urlop macierzyński. Poniżej szczegółowo wyjaśniamy, na co możesz liczyć w ciąży, jeśli podpisałaś umowę zlecenie.
Umowa zlecenie: podstawowe informacje
Umowa zlecenie jest umową, którą regulują przepisy art. 734-751 Kodeksu cywilnego. Na podstawie tejże umowy zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania pracy, a zleceniodawca, że za tę pracę zapłaci. Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna, a czas jej trwania nie jest określony w Kodeksie cywilnym – jest dowolny, zależy od ustaleń zleceniodawcy ze zleceniobiorcą.
Na umowie zleceniu pracownikowi i pracownicy nie przysługują „z automatu” takie świadczenia jak urlop wypoczynkowy i macierzyński, czy też płatne nadgodziny. Mogą się one jednak pojawić w dodatkowych zapisach w umowie. W przypadku takiego sposobu zatrudnienia zleceniobiorca ma większą dowolność w organizacji pracy, np. może ją wykonywać w dowolnym miejscu i czasie. Płatność nie musi następować co miesiąc, a dopiero po wykonaniu zlecenia. Zleceniodawca może wypowiedzieć umowę zleceni w dowolnym momencie, chyba że w umowie pojawił się stosowny zapis o okresie wypowiedzenia.
Umowa zlecenie a ciąża: jakie prawa ma kobieta?
W przypadku umowy o pracę na czas określony i ciąży, pracownica zyskuje pewne szczególne uprawnienia. Umowa zlecenie to niekorzystna forma zatrudnienia dla kobiety w ciąży. Kobieta w ciąży na umowie zleceniu ma tylko takie prawa, jakie zapisano w tej umowie. Bez znaczenia jest fakt, czy umowa zlecenie przedłużana jest co miesiąc, czy też na innych warunkach. Istnieje jednak możliwość zawarcia umowy zlecenie na czas nieokreślony: ważne, by w czasie jej trwania nie zaczęła przypominać umowy o pracę.
Czas pracy na umowie zleceniu ustala się dowolnie, w zależności od potrzeb pracodawcy. Umowa nie musi być przedłużona do dnia porodu, co oznacza, że koniec umowy zlecenie może przypadać na czas ciąży – a pracodawca nie ma żadnego obowiązku, by ją przedłużyć.
Kobieta pracująca na umowie zlecenie nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu i rentowemu, zdrowotnemu, wypadkowemu). To wszystko oznacza, że osobom zatrudnionym na umowę zlecenie nie przysługują typowe uprawnienia pracownicze, jak zwolnienie lekarskie, okresowe badania lekarskie, limitowany czas pracy i ochrona przed zwolnieniem.
Umowa zlecenie a ciąża – zasiłek chorobowy
Zwolnienie L4 w ciąży nie jest możliwe, jeśli ciężarna pracuje na umowę zlecenie i nie ma opłacanych składek chorobowych. Zasiłek chorobowy przysługuje bowiem jedynie osobom, za które pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenie chorobowe do ZUS-u.
Umowa zlecenie a urlop macierzyński
Umowa zlecenie nie daje prawa do urlopu macierzyńskiego po porodzie. Kobiecie nie należy się także urlop wychowawczy. To olbrzymia niedogodność w kwestii „umowa zlecenie a ciąża”.
Co z zasiłkiem macierzyńskim? Zgodnie z art. 29 ust.1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2020.870 z dnia 15 maja 2020 r.) zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która urodziła dziecko lub przyjęła dziecko do 7. roku życia na wychowanie w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego.
Umowa zlecenie nie wyklucza więc prawa do zasiłku macierzyńskiego. Kobieta w ciąży powinna jednak pamiętać, że aby móc skorzystać z tego przywileju, musi posiadać ubezpieczenie chorobowe, czyli odprowadzać składki chorobowe do ZUS-u. Trzeba tylko wcześniej złożyć do pracodawcy wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Wniosek nie może być odrzucony.
Zasiłek macierzyński należy się od pierwszego dnia zlecenia (nie obowiązuje 90-dniowy okresu karencji ubezpieczenia). Zasiłek wypłacany jest przez 52 tygodnie i nie ma znaczenia, czy umowa zlecenie będzie trwać przez cały ten okres, czy nie. Wysokość zasiłku macierzyńskiego oblicza się na podstawie wynagrodzenia wypłacanego przez ostatni rok pracy.
Wypowiedzenie umowy zlecenia a ciąża
Umowa zlecenie nie gwarantuje ochrony przed zwolnieniem: każda ze stron może ją zerwać w dowolnym czasie bez podawania powodów. Wypowiedzenie umowy zlecenie kobiecie w ciąży jest więc możliwe – wszystko zależy od dobrej woli pracodawcy.
Zobacz też: