Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka przysługuje zarówno mamie, jak i ojcu dziecka. Najczęściej wykorzystywany jest przez ojców, np. w celu załatwienia formalności związanych z narodzinami potomka. Dni wolne z tytułu narodzin dziecka przysługują jedynie rodzicom – nie mogą ich wykorzystać np. dziadkowie. Urlop okolicznościowy to także dni wolne z okazji ślubu czy pogrzebu. Wyjaśniamy, ile urlopu przysługuje i do kiedy trzeba go wykorzystać.
Spis treści:
Urlop okolicznościowy to dni wolne, które pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi zatrudnionemu na etat poza wymiarem dni urlopowych. Okoliczności, w związku z którymi można otrzymać urlop okolicznościowy, to:
Wymiar urlopu okolicznościowego może wynosić 1 lub 2 dni:
Za urlop okolicznościowy przysługuje wynagrodzenie. Urlop po narodzeniu dziecka przeznaczony jest dla ojca, bo kobiety od dnia porodu (a czasem również i przed nim) przebywają na urlopie macierzyńskim. Niewykorzystany urlop okolicznościowy nie przechodzi na kolejny rok.
Pracownik nie może domagać się wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w przypadku niewykorzystania przysługującego mu urlopu okolicznościowego.
Urlop okolicznościowy po urodzeniu dziecka to 2 dni wolnego niezależnie od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu (urlop okolicznościowy na bliźniaki nie ulega wydłużeniu). Do kiedy trzeba wykorzystać urlop okolicznościowy? Przepisy nie określają konkretnego terminu, pracownik nie jest więc zobowiązany, aby wziąć wolne w dniu narodzin dziecka. Urlop powinien być jednak wykorzystany jak najbliżej terminu porodu. Ważny jest również fakt, że urlop należy przeznaczyć na realizację spraw związanych z narodzinami dziecka.
Pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy także w przypadku urodzenia martwego dziecka.
Co istotne, matka dziecka może skorzystać z dodatkowych dni wolnych dopiero po urlopie macierzyńskim. Musi jednak wykazać, że urlop okolicznościowy jest jej nadal niezbędny, aby załatwić formalności, których nie zdążyła zrealizować podczas urlopu macierzyńskiego. W takiej sytuacji wniosek powinien zostać uwzględniony przez pracodawcę.
Aby uzyskać urlop, należy złożyć u pracodawcy wniosek o urlop okolicznościowy z tytułu narodzenia dziecka oraz podać w nim powód wnioskowania o dni wolne od pracy i przewidziany termin urlopu. Należy też dołączyć:
Pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego, nawet jeśli ojciec decyduje się skorzystać z prawa do urlopu ojcowskiego.
Wzór wniosku o urlop okolicznościowy w związku z urodzeniem dziecka powinien zawierać:
Przykładowa treść uzasadnienia:
Zwracam się z prośbą o udzielenie mi urlopu okolicznościowego w wymiarze 2 dni w terminie od dnia 7.07 do dnia 8.07.2023 roku z powodu urodzenia się mojego dziecka.”
Z okazji własnego ślubu pracownikowi etatowemu przysługują 2 dni urlopu okolicznościowego, a z okazji ślubu własnego dziecka – 1 dzień. Urlop okolicznościowy nie przysługuje z okazji ślubu innego członka rodziny.
Aby dostać urlop okolicznościowy z okazji ślubu, trzeba u pracodawcy złożyć wniosek o taki urlop. Powinien być on złożony na piśmie z wyprzedzeniem, które umożliwi pracodawcy zmianę organizacji pracy. We wniosku należy podać powód, czyli informację o dacie ślubu wraz z informacją, czy jest to ślub samego pracownika, czy jego dziecka.
Pracodawca ma prawo poprosić o kopię aktu ślubu lub jego sygnaturę. Co ważne – jeśli do ślubu nie dojdzie, pracownikowi nie przysługuje urlop okolicznościowy.
Dwa dni wolne otrzyma pracownik etatowy w ramach urlopu okolicznościowego, gdy umrze mu małżonek, dziecko, matka, ojciec, ojczym lub macocha. Jeden dzień przysługuje z okazji śmierci innej bliskiej osoby: siostry, brata, któregoś z teściów, dziadków, ale też z okazji śmierci innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Aby otrzymać urlop okolicznościowy związany ze śmiercią bliskiej osoby, wystarczy złożyć u pracodawcy wniosek na piśmie. Należy w nim zawrzeć informację o planowanej dacie urlopu, liczbie dni przysługujących z tej okazji oraz powodzie udzielenia takiego urlopu. Pracodawca może poprosić o przedstawienie odpisu aktu zgonu lub podanie sygnatury aktu.
Przepisy nie mówią o tym, w jakim odstępie czasu od śmierci bliskiej osoby pracownik może skorzystać z urlopu okolicznościowego. Zazwyczaj następuje to w kilka dni po śmierci, najczęściej w dniu ceremonii pogrzebowej oraz w dniu, w którym pracownik musi pozałatwiać formalności związane z przygotowaniem pogrzebu. Dni urlopu okolicznościowego nie trzeba wykorzystywać dzień po dniu, można je rozdzielić.
Źródło: Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r.
Zobacz też:
Urlop rodzicielski to płatny urlop dla rodziców, który można wykorzystać po urlopie macierzyńskim (ale niekoniecznie bezpośrednio po nim). Z urlopu rodzicielskiego może skorzystać tylko mama lub sam ojciec, rodzice mogą też korzystać z niego naprzemiennie lub jednocześnie. Od 2023 roku obojgu rodzicom będą przysługiwały co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego, które niewykorzystane – przepadną. Spis treści: Urlop rodzicielski – zmiany od 2023 Urlop rodzicielski: ile trwał w 2022? Kiedy złożyć wniosek o urlop rodzicielski? Spóźniony wniosek o urlop rodzicielski Wniosek o urlop rodzicielski – wzór wniosku i rezygnacji Urlop rodzicielski – zmiany od 2023 Urlop rodzicielski czekają ważne zmiany w 2023 roku, zgodne z unijną dyrektywą (tzw. dyrektywą work-life balance, przyjętą przez Polskę w 2019 roku). Zmiany te obejmą: Wprowadzenie dla pracownic i pracowników indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego . Łączny wymiar tego urlopu dla obojga rodziców będzie wynosił: a) do 41 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie), b) do 43 tygodni (w przypadku porodu mnogiego); c) do 65 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) albo do 67 tygodni (w przypadku urodzenia bliźniaków) – tyle będzie wynosił łączny wymiar urlopu dla obojga rodziców dzieci ciężko chorych (program „Za życiem”). Uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu. Brak możliwości przeniesienia części urlopu (do 9 tygodni) na drugiego z rodziców (oznacza to możliwość skorzystania przez każdego z rodziców z maksymalnie 32/34 tygodni tego urlopu, a w przypadku rodziców dzieci ciężko chorych – 56/58 tygodni). Ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za...
Po urodzeniu dziecka, kiedy już wykorzystasz urlop macierzyński i urlop rodzicielski, masz prawo wziąć urlop wychowawczy, aby móc dalej opiekować się dzieckiem. Urlop wychowawczy przyznawany jest na podstawie art. 186 Kodeksu pracy . Może trwać maksymalnie 36 miesięcy (jeżeli przynajmniej w części wykorzysta go zarówno matka, jak i ojciec dziecka). Przedstawiamy najważniejsze zasady urlopu wychowawczego. Spis treści: Urlop wychowawczy w 2023: komu przysługuje? Wymiar urlopu wychowawczego: ile trwa? Praca podczas urlopu wychowawczego Wniosek o urlop wychowawczy Ochrona przed zwolnieniem w trakcie urlopu wychowawczego Ciąża w trakcie urlopu wychowawczego Urlop wychowawczy w 2023: komu przysługuje? Urlop wychowawczy jest przerwą w pracy, która umożliwia dalsze sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, po tym, jak rodzic wykorzysta inne formy urlopu przysługującego po urodzeniu dziecka. Według art. 186. § 2, § 3 Kodeksu pracy prawo do urlopu wychowawczego przysługuje rodzicom: do końca roku, w którym dziecko obchodzi 6. urodziny; w przypadku dzieci z niepełnosprawnościami – do momentu uzyskania przez dziecko pełnoletności (dodatkowy urlop wychowawczy). Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje matce i ojcu dziecka, pod warunkiem że mają przynajmniej 6-miesięczny staż pracy (niekoniecznie w obecnym miejscu zatrudnienia). Urlop wychowawczy: komu nie przysługuje? Rodzic nie ma prawa do urlopu wychowawczego, gdy: ma ograniczoną lub zawieszoną władzę rodzicielską; nie ma władzy rodzicielskiej; jest pozbawiony władzy rodzicielskiej . W sytuacji, gdy jeden rodzic nie żyje, drugiemu przysługuje prawo do 36 miesięcy opieki nad dzieckiem w ramach tego uprawnienia rodzicielskiego. Zasady te zawarte są w art. 186. § 9, § 10...
Urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka przysługuje w wymiarze 8 tygodni po porodzie i nie krócej, niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Kobieta ma również prawo do zasiłku macierzyńskiego. W ramach świadczeń po urodzeniu martwego dziecka nie przysługuje jednak becikowe. Urlop macierzyński w takiej sytuacji ma służyć regeneracji fizycznej, ale także psychicznej. W niektórych przypadkach nie można jednak z niego skorzystać. Spis treści: Urodzenie martwego dziecka a poronienie Karta martwego urodzenia Urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka Skrócony urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka Wniosek o urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka Zasiłek macierzyński po urodzeniu martwego dziecka Odszkodowanie za urodzenie martwego dziecka z ZUS Zasiłek pogrzebowy z ZUS za urodzenie martwego dziecka Urodzenie martwego dziecka a becikowe Urodzenie martwego dziecka: inne świadczenia Urodzenie martwego dziecka a poronienie Martwe urodzenie to zgon, który nastąpił przed całkowitym wydaleniem lub wydobyciem płodu z ustroju matki po upływie 22. tygodnia ciąży (rozporządzenie w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania). Poronienie zaś to wydalenie płodu lub wydobycie go z ustroju matki przed upływem 22. tygodnia ciąży. Płód nie oddycha ani nie wykazuje żadnych innych oznak życia. Podkreślenia wymaga fakt, iż jedynie w przypadku urodzenia martwego dziecka i posiadania aktu urodzenia (zgonu) kobieta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego – o ile oczywiście spełnia konkretne warunki. W przypadku poronienia przysługuje jedynie zasiłek chorobowy . Karta martwego urodzenia Karta martwego urodzenia zawiera dane wymagane w karcie urodzenia oraz informację, że dziecko urodziło się...
