Urlop ojcowski przysługuje każdemu mężczyźnie, który został ojcem i jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Otrzyma go tata pracujący na etacie lub prowadzący działalność gospodarczą. Urlop ma wymiar 14 dni, które można wykorzystać do momentu ukończenia przez dziecko 2. roku życia. Po tym czasie przysługujące dni wolne przepadają. Wyjątki związane z terminem wykorzystania urlopu ojcowskiego dotyczą tylko dzieci przysposobionych.
Wyjaśniamy, jakie warunki trzeba spełnić, żeby ubiegać się o przyznanie urlopu ojcowskiego, jak złożyć wniosek i co się zmieni w związku z unijną dyrektywą.
Spis treści:
Zgodnie z art. 1823 § 1 Kodeksu pracy urlop ojcowski przysługuje świeżo upieczonemu tacie:
Urlop ojcowski jest przyznawany niezależnie od urlopu macierzyńskiego – można z niego korzystać także w sytuacji, gdy matka dziecka nie jest nigdzie zatrudniona. Nie ma znaczenia, czy związek ojca i matki dziecka jest sformalizowany.
Obecnie w ramach urlopu ojcowskiego mężczyźnie przysługują 2 tygodnie wolnego, czyli 14 dni kalendarzowych (na podstawie art. 1831 § 1 Kodeksu pracy). Można wykorzystać je jednorazowo lub w dwóch częściach. Żadna z nich nie może trwać krócej niż tydzień.
Urlop ojcowski można wykorzystać:
Urlop ojcowski czekają zmiany: zgodnie z unijną dyrektywą, tzw. dyrektywą work-life balance przyjętą w 2019 r., obojgu rodzicom mają przysługiwać po 2 miesiące urlopu rodzicielskiego. Jeśli nie wykorzysta ich np. tata, jego część urlopu przepadnie. Nie wiadomo na razie, czy 2 miesiące urlopu dla ojca zostaną wyodrębnione z urlopu obecnie przysługującego matkom (wtedy urlop macierzyński zostałby skrócony z 12 do 10 miesięcy), czy okres płatnej opieki nad dzieckiem zostanie wydłużony z 12 do 14 miesięcy.
W unijnej dyrektywie przewidziano też możliwość wykorzystania przez ojca dwóch części urlopu rodzicielskiego (czyli łącznie 4 miesięcy), jeśli matka dziecka nie miałaby prawa do swojej części (np. przez brak umowy o pracę).
Tata przebywający na urlopie ojcowskim ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Wynosi on 100 proc. podstawy wynagrodzenia. Zasiłek wypłaca pracodawca (gdy zatrudnia więcej niż 20 osób) lub ZUS (gdy pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego jest mniej niż 20).
Urlop ojcowski (potocznie nazywany tatusiowym) przyznawany jest na wniosek pracownika. Aby go otrzymać, należy złożyć w dziale kadr pracodawcy wniosek o urlop ojcowski. Należy to zrobić nie później niż 7 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu.
Jeżeli między datą złożenia wniosku a wskazanym terminem rozpoczęcia urlopu ojcowskiego nie zachowano okresu 7 dni, pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu. Jeśli wniosek trafi do pracodawcy w wymaganym terminie, pracodawca nie ma prawa go odrzucić. Odmowa udzielenia urlopu ojcowskiego jest równoznaczna z łamaniem praw pracowniczych.
Warto pamiętać, że pracownik wracający do pracy z urlopu ojcowskiego powinien zostać skierowany na wcześniej zajmowane stanowisko (lub na takie, które odpowiada jego zawodowym kwalifikacjom). Także jego wynagrodzenie powinno pozostać bez zmian.
Urlop ojcowski bywa mylony z urlopem tacierzyńskim, ale są to dwa odrębne urlopy. Urlop tacierzyński jest częścią urlopu macierzyńskiego przysługującego mamie dziecka. Tę określoną część może wykorzystać ojciec. Maksymalnie wynosi ona 6 tygodni i można ją odebrać po upływie 14 tygodni urlopu macierzyńskiego kobiety.
Źródła:
Zobacz też:
Urlop macierzyński rodzica adopcyjnego Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje rodzicowi adopcyjnemu, czyli takiemu, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia tego dziecka lub też osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, za wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej. Wymiar tego urlopu zależy od liczby przyjętych dzieci: w przypadku przyjęcia jednego dziecka – wynosi on 20 tygodni, w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci – 31 tygodni, w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci – 33 tygodnie, w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci – 35 tygodni, w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci – 37 tygodni. Z urlopu macierzyńskiego może skorzystać zarówno mama i tata adopcyjni, jednakże adoptowane dziecko nie może mieć więcej niż 7 lat. Natomiast w przypadku dziecka, w stosunku do którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, urlop przysługuje nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia. W przypadku gdy nie jest możliwe wykorzystanie urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze (np. dziecku brakuje kilka tygodni do ukończenia przez nie 7. roku życia lub 10. roku życia), rodzice mają prawo do 9 tygodni urlopu. Czytaj też: Urlopy dla rodziców Dobrowolny urlop dodatkowy Po wykorzystaniu urlopu na zasadach urlopu macierzyńskiego rodzice, którzy adoptowali dziecko, mają prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego . Jego wymiar również jest uzależniony od tego, ile dzieci przysposobiono. W przypadku adoptowania: jednego dziecka jest to 6 tygodni, większej liczby dzieci – 8 tygodni, dziecka w wieku do 7. roku życia lub 10. roku życia (jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie urlopu w pełnym...
Urlop rodzicielski to płatny urlop dla rodziców, który można wykorzystać po urlopie macierzyńskim, ale niekoniecznie bezpośrednio po nim. Z urlopu rodzicielskiego może skorzystać tylko mama lub sam ojciec, rodzice mogą też korzystać z niego naprzemiennie lub jednocześnie. Zgodnie z planowanymi zmianami w 2022 i 2023 roku obojgu rodzicom będą przysługiwały co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego, które niewykorzystane – przepadną. Wciąż nie wiadomo, czy dostosowując przepisy do regulacji unijnych, ustawodawca wydzieli dla ojca dziecka dwa dodatkowe miesiące urlopu z jego obecnego wymiaru, czy wydłuży urlop rodzicielski o kolejne dwa miesiące. Spis treści: Urlop rodzicielski – zmiany 2022/2023 Kiedy złożyć wniosek o urlop rodzicielski? Spóźniony wniosek o urlop rodzicielski Wniosek o urlop rodzicielski – wzór wniosku i rezygnacji Urlop rodzicielski: ile trwa? Urlop rodzicielski niepołączony z macierzyńskim Urlop rodzicielski połączony z urlopem macierzyńskim Wniosek o urlop rodzicielski Urlop rodzicielski – zmiany 2022/2023 Urlop rodzicielski czekają ważne zmiany w 2022 i 2023 r.: zgodnie z unijną dyrektywą (tzw. dyrektywą work-life balance przyjętą w 2019 r.) obojgu rodzicom mają przysługiwać co najmniej po 2 miesiące urlopu rodzicielskiego. Część urlopu niewykorzystana przez jednego z rodziców przepadnie. Nie wiadomo na razie, czy 2 miesiące urlopu dla ojca zostaną wyodrębnione z urlopu obecnie przysługującego matkom (wtedy urlop macierzyński zostałby skrócony z 12 do 10 miesięcy), czy okres płatnej opieki nad dzieckiem zostanie wydłużony z 12 do 14 miesięcy. Polski rząd musi wprowadzić odpowiednie zmiany w przepisach dotyczące urlopu rodzicielskiego do 2 sierpnia 2022 r. Ze względu jednak na wydłużone vacatio legis (czas potrzebny na przygotowanie się...
