Reklama

Co to jest Wielkanoc? Wiele dzieci na pewno zada nam to pytanie, a odpowiedź na nie może być skomplikowana. W przeciwieństwie do Bożego Narodzenia święto to niesie ze sobą spory ładunek trudnych emocji – jest w nim śmierć, cierpienie, smutek, ale i odrodzenie, radość. Wszystko owiane jest wielką tajemnicą zmartwychwstania Chrystusa. Warto jednak je odkrywać, włączając dziecko w uroczystości Wielkiego Tygodnia i czas je poprzedzający. Razem z nim poznawać znaczenie wielkanocnych symboli – każdy z nich niesie ze sobą potężną dawkę radości, optymizmu i nadziei.

Reklama

Spis treści:

Co to jest Wielkanoc?

Wielkanoc to czas upamiętniający mękę i zmartwychwstanie Jezusa, obejmujący cały tydzień, zwany Wielkim Tygodniem. Zaczyna go Niedziela Palmowa. Tydzień później wypada Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego, która jest pierwszym dniem świąt wielkanocnych. Drugim dniem świąt jest wypadający po niej poniedziałek, zwany lanym poniedziałkiem, który jest dniem wolnym od pracy.

Dlaczego obchodzimy Wielkanoc?

Obchody świąt wielkanocnych upamiętniają zmartwychwstanie Jezusa. Wielkanoc, a dokładniej Niedziela Wielkanocna, to dla Chrześcijan święto o największym znaczeniu, najważniejsze, gdyż upamiętnia śmierć, mękę i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, a więc odkupienie ludzkich grzechów.

Niedzielę Wielkanocną poprzedza Wielki Tydzień i Wielki Post. Jeśli nie wiesz, jak opowiedzieć dziecku o cierpieniu Chrystusa, pomocne będę wskazówki księdza Stanisława Dziekońskiego. Ten wykładowca na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, autor publikacji o tematyce katechetycznej i pedagogicznej, podkreślił w rozmowie z mamotoja.pl, że o wiele prościej wyjaśnić dziecku znaczenie świąt wielkanocnych, jeżeli rodzina jest praktykująca i dziecko na co dzień ma kontakt z religią.

Ale nawet jeżeli maluch w ograniczonym stopniu doświadcza na co dzień atmosfery życia religijnego, warto małymi kroczkami wprowadzać go w tę tematykę. „Wiele do zrobienia mają w tym względzie sami rodzice, stanowiący dla dziecka najwyższy autorytet” – podkreśla ks. Dziekoński.

To dobry moment, aby porozmawiać z maluchem o cyklach życia przyrody, o przemijaniu i odradzaniu się. Oto przecież chodzi w świętach Wielkiej Nocy – życie wygrywa ze śmiercią, po smutku przychodzi radość, po Wielkim Piątku - Noc Zmartwychwstania.

Jak obchodzimy święta wielkanocne?

W Wielkim Tygodniu odbywają się w kościołach specjalne nabożeństwa. O 6:00 rano w Niedzielę odprawiana jest msza rezurekcyjna, będąca pamiątką zmartwychwstania Jezusa. Tego dnia z tradycyjnych grobów Chrystusa, budowanych jak szopki bożonarodzeniowe w kościołach, znika figura martwego Jezusa, która była eksponowana przez piątek i sobotę.

Obchody Wielkiej Nocy odbywają się też w domach wiernych. Przyniesieniu do domu poświęconej palemki w Niedzielę Palmową, szykowanie i święcenie święconki w Wielką Sobotę, oraz wspólny posiłek – wielkanocne śniadanie w Niedzielę.

W większości rodzin świąteczny jest też obiad niedzielny. Dla dzieci organizowane jest szukanie jajek wielkanocnych, a w części rodzin po prostu dzieci obdarowuje się słodkościami w niedzielny poranek. Zwyczaj ten często nazywa się „zajączkiem”.

Poniżej omawiamy sposób, w jaki obchodzi się poszczególne wydarzenia związane z Wielkim Postem, który poprzedza Wielkanoc, oraz z Wielkim Tygodniem.

Co to jest Wielki Post?

Wielki Post jest okresem w życiu chrześcijan, który służy przygotowaniu wiernych do przeżycia świąt wielkanocnych. To czas pokuty, zadumy i nawrócenia. Rozpoczyna się w Środę Popielcową, a kończy w Wielki Czwartek przed wieczorną Mszą Wieczerzy Pańskiej. Trwa 40 dni – na pamiątkę 40-dniowego postu Chrystusa na pustyni.

W czasie Wielkiego Postu ludzie wierzący:

  • zachowują większą wstrzemięźliwość w jedzeniu i piciu;
  • częściej modlą się;
  • uczestniczą w nabożeństwach Drogi Krzyżowej (odprawianych w piątki) oraz w Gorzkich Żalach (odprawianych w niedziele);
  • biorą udział w rekolekcjach parafialnych;
  • przystępują do sakramentu pokuty i pojednania;
  • unikają udziału w zabawach klubowych i dyskotekach.

Zadania na Wielki Post dla dzieci, czyli tzw. postanowienia wielkopostne mogą obejmować np. ograniczenie jedzenia słodyczy czy niezdrowych przekąsek lub wieczorne codzienne modlitwy przed pójściem spać.

Postanowienia wielkopostne dzieci nie powinny jednak być zbyt rygorystyczne: nie możemy wymagać od dziecka, aby stosowało ścisły post, który może być dla niego niezdrowy. Choć możemy zaprzestać organizowania przyjęć w okresie Wielkiego Postu, nie można zupełnie odmówić dziecku zabawy lub rozrywek.

Ustalcie razem z dzieckiem, w jaki sposób chcielibyście uświęcić Wielki Post i wspólnie trzymajcie się wyznaczonych celów.

Początek Wielkiego Tygodnia: Niedziela Palmowa

„Usłyszawszy, że Jezus przychodzi do Jerozolimy,
wzięli gałązki palmowe i wyszli na jego spotkanie...”
(J. 12, 12-13)

Wielkanocną atmosferę odnajdziesz na wiosennym spacerze, na który warto wybrać się z dzieckiem w sobotę, aby poszukać gałązek na palemkę, z którą pójdziecie do kościoła. Chrześcijańskie symbole wielkanocne, takie jak palmy, mogą być zrobione własnoręcznie – między innymi z bazi, forsycji, bukszpanu, witek brzozy. Są one symbolem odradzającego się życia.

Wybierając się z dzieckiem do kościoła w Niedzielę Palmową, aby poświęcić palemkę, pamiętaj o opowiedzeniu historii Jezusa Chrystusa witanego przez tłum palmowymi gałązkami. Możecie też udać się na uroczystą procesję, symbolizującą wjazd Jezusa do Jerozolimy. To pomoże dziecku lepiej wyobrazić sobie wydarzenia, o których mu opowiadasz.

Wielki Tydzień: wielkie zamieszanie

„Nie troszczcie się zbytnio i nie mówcie:
Co będziemy jeść i co będziemy pić? Czym się przyodziejemy?”
(Mt. 6, 31-32)

Domowa krzątanina powoli wprowadza całą rodzinę w uroczysty nastrój. Warto włączyć malucha w świąteczne przygotowania. To okazja do poznania wielkanocnej tradycji, do rozmowy o życiu Chrystusa i do budowania niezwykłej więzi między wami. Dzieci lubią pomagać, więc będzie to dla nich również niezła frajda. Mogą próbować:

  • zetrzeć kurz z telewizyjnego ekranu;
  • poskładać równo ściereczki;
  • a starsze – odkurzyć swój pokój lub wynieść śmieci.

Jeszcze więcej satysfakcji i radości sprawi twojemu dziecku pieczenie wielkanocnych bab i mazurków. Wałkowanie pachnącego ciasta, rozbijanie jajek do masy i wylizywanie garnka po czekoladowej polewie – takie rzeczy pamięta się do końca życia.

Podobnie jak wspólne malowanie pisanek. Choć na bazarkach pełno pyszniących się kolorami jajek, warto zdobić je samodzielnie. Warto też przy tej okazji wspomnieć dziecku, czego symbolem jest wielkanocne jajko? Oznacza ono nowe życie i odrodzenie, czyli prawdziwy sens Wielkanocy.

Wielki Czwartek i Wielki Piątek: smutek i zaduma

„Skażą go na Śmierć i wydadzą poganom:
a ci będą z niego drwić i pluć na niego; ubiczują go i zabiją.
Lecz po trzech dniach zmartwychwstanie...”
(Mr. 10, 34)

Małe dziecko nie musi pościć, rezygnować z ulubionej zabawy lub dobranocki. Warto jednak ostatnie dni Wielkiego Tygodnia przeżyć w atmosferze skupienia i powagi. Jeżeli pójdziesz w tym czasie z dzieckiem do kościoła, zwróć jego uwagę, że nawet jego wnętrze wygląda smutno – nie ma nigdzie kwiatów, a obrazy i krzyże są zasłonięte.

W Wielki Czwartek w kościołach odprawiana jest msza upamiętniająca ostatnią wieczerzę Jezusa z uczniami i ustanowienie Eucharystii. To uroczystość rozpoczynająca liturgię tzw. Triduum Paschalnego. W Wielki Piątek odprawiana jest uroczysta droga krzyżowa. tego dnia nie jest odprawiana msza.

Wielkoczwartkowe i wielkopiątkowe uroczystości mogą być dla kilkulatka bardzo interesujące i inspirujące – np. w Wielki Czwartek w niektórych parafiach ma miejsce obrzęd obmycia przez księdza nóg wybranym wcześniej osobom na wzór tego, co czynił Jezus swoim uczniom.

Na dziecku duże wrażenie może zrobić symboliczny grób Chrystusa. Cisza i nastrój zadumy panujące w kościele, wystrój ołtarza, grób – to wszystko może pobudzić dziecko do zadawania rodzicom pytań dotyczących tajemnicy męki i śmierci Chrystusa.

Uwaga! Zanim zdecydujesz się zabrać dziecko do kościoła, warto pamiętać, że liturgia – zwłaszcza Wielkiego Piątku - jest długa. Dziecku może być zimno – pomieszczenia kościelne często nie są ogrzewane.

Wielka Sobota: święconka

„Ja jestem chlebem żywym, który z nieba zstąpił:
jeśli ktoś będzie spożywał ten chleb, żyć będzie na wieki.”
(J. 6, 51)

Pójście do kościoła ze święconką to zawsze spore przeżycie dla malucha. Dzieci bardzo lubią ceremonię święcenia pokarmu i czują się ważne oraz bardzo dumne, gdy mogą nieść koszyczek i odsuwać serwetkę tuż przed pokropieniem go święconą wodą. Wyjaśnij dziecku znaczenie święconki i jedzenia wkładanego do koszyka:

  • chleb symbolizuje ciało Chrystusa;
  • jajko jest symbolem życia;
  • sól chroni przed zepsuciem;
  • wędlina zapewnia zdrowie i dostatek;
  • chrzan wszelką siłę i fizyczną krzepę.

Rada! Gdy po powrocie do domu dziecko nie może się już doczekać spróbowania święconego jajka, lepiej nie stawiaj koszyczka na wielkanocnym stole i nie wystawiaj na próbę jego cierpliwości. Najlepiej postawić koszyczek tak, aby maluch go nie widział i wytłumaczyć, że „święcone pokarmy jemy w niedzielę”. Będzie to przy okazji dobra lekcja czekania i cierpliwości.

W sobotę w kościołach nie jest sprawowana liturgia, wierni jedynie adorują grób Chrystusa. Po zachodzie słońca rozpoczyna się liturgia Wigilii Paschalnej, która należy już do liturgii wielkanocnej. W tym czasie odnawia się przyrzeczenia chrztu.

Niedziela Wielkanocna: Alleluja!

„Nie bójcie się!
Szukacie Jezusa Nazareńskiego ukrzyżowanego.
Powstał z martwych; nie ma go tu!”
(Mr 16, 6)

„W zmartwychwstaniu Chrystusa widzimy pełniej, że śmierć nie jest dla nas końcem, ale pewnym etapem przejścia w nowe, szczęśliwe życia. Te prawdy zostają obwieszczone w Wigilię Paschalną, sprawowaną w sobotni wieczór. Byłoby dobrze, gdyby rodzice przełożyli je dzieciom w prostych słowach” – proponuje duchowny.

Na przykład tak, jak pisał dla najmłodszych ksiądz Jan Twardowski („Pacierz z Księdzem Twardowskim”): „Wszyscy wiemy, że trzeciego dnia Pan Jezus odwalił ciężki kamień i wyszedł z grobu. Poprzewracali się ze strachu żołnierze stojący na warcie. Stał się największy cud. Pan Jezus przychodzi do nas ukryty, ale żywy”. Kilkulatek to zrozumie. Dla niego wszystko jest możliwe – umarł, ale ożył, cóż w tym niezwykłego?

W Niedzielę Wielkanocną odprawiana jest uroczysta msza rezurekcyjna, zwykle o 6:00 rano. Organizowana jest także procesja rezurekcyjna. Triduum Paschalne kończy wieczorne nabożeństwo w niedziele wielkanocną, podczas której śpiewa się psalmy.

Pamiętajmy, aby w atmosferze ostatnich przygotowań do świątecznego stołu nie zapomnieć o życzeniach wielkanocnych i modlitwie, a może nawet odczytaniu fragmentu Ewangelii opowiadającej o zmartwychwstaniu Jezusa. Na stole, oprócz „święconki” powinien znaleźć się także wielkanocny baranek.

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama