Twardy brzuch w ciąży – kiedy napięty brzuch jest powodem do niepokoju?
Twardy brzuch w ciąży to najczęściej skutek skurczów macicy. Jeśli skurcze pojawiają się na początku lub pod koniec ciąży, zwykle nie są powodem do zmartwień. Ale jeśli napiętemu brzuchowi towarzyszy krwawienie z dróg rodnych czy silny ból, należy jak najszybciej zgłosić się do ginekologa – to może być oznaką odklejenia się łożyska, a nawet poronienia.
- Ewa Cwil
Twardy brzuch i uczucie napięcia w jego obrębie często towarzyszy kobietom od początku ciąży, a zwłaszcza w jej zaawansowanym stanie. Twardnienie brzucha w ciąży z reguły spowodowane jest naturalnymi i niegroźnymi skurczami. Czasem przyczyną napięcia brzucha bywa stres i zmęczenie. Sprawdź, kiedy nie należy przejmować się tym objawem, a kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc lekarska.
Twardy brzuch w ciąży:
- Brzuch w ciąży – twardy czy miękki?
- Przyczyny twardnienia brzucha w ciąży
- Kiedy twardy brzuch w ciąży jest powodem do obaw?
- Twardy brzuch na początku ciąży
- Twardy brzuch w drugim trymestrze ciąży
- Napięty brzuch w trzecim trymestrze ciąży
- Jak sobie radzić z napiętym brzuchem w ciąży?
Brzuch w ciąży – twardy czy miękki?
Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy brzuch w ciąży powinien być twardy czy miękki. Wszystko zależy od etapu ciąży. Twardniejący brzuch jest normą pod koniec ciąży, gdy macica zaczyna „trenować” przed porodem, kurcząc się na kilkadziesiąt sekund w nieregularnym rytmie.
Niepokojący może być natomiast twardy brzuch na początku ciąży, zwłaszcza gdy towarzyszą mu dodatkowe dolegliwości. Trzeba ustalić przyczynę tego objawu. Twardnienie brzucha w tym okresie nie musi być związane z przebiegiem ciąży.
Przyczyny twardnienia brzucha w ciąży
Twardnienie brzucha w ciąży jest spowodowane zwykle pracą macicy, która przygotowuje się do porodu. Jeżeli skurcze macicy nie są silne, regularne, to prawdopodobnie są to skurcze przepowiadające, czyli skurcze Braxtona-Hicksa. To „ćwiczenie” mięśnia macicy, która w ten sposób przygotowuje się do zbliżającego się porodu.
Wśród innych przyczyn twardnienia brzucha w ciąży wymienia się:
- nieodpowiednią dietę (powodującą wzdęcia, gazy i zaparcia),
- stosunek seksualny,
- stres,
- zmęczenie fizyczne.
Kiedy twardy brzuch w ciąży jest powodem do obaw?
Twardy brzuch w ciąży może świadczyć o nieprawidłowościach w przebiegu ciąży. Ciężarna powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza, jeżeli napiętemu brzuchowi towarzyszą inne niepokojące objawy:
- krwawienie lub plamienie z dróg rodnych,
- silny, narastający, długotrwały ból brzucha,
- ból pleców,
- słabnące ruchy dziecka.
Wymienione wyżej objawy mogą być oznaką porodu przedwczesnego. Wymagają szybkiej interwencji lekarskiej ze względu na zagrożenie życia dziecka.
Twardy brzuch na początku ciąży
Jedną z przyczyn twardego brzucha na początku ciąży może być stres. W okresie, gdy kształtuje się organizm dziecka, szczególnie ważne jest unikanie nerwowych sytuacji i nieprzemęczanie się.
Działanie hormonów w pierwszych trzech miesiącach ciąży przyczynia się do zwolnienia pracy jelit – niektórym przyszłym mamom mogą w tym czasie dokuczać gazy i wzdęcia. To także może powodować odczucie twardego podbrzusza w ciąży.
Jeżeli twardnienie brzucha pojawi się na początku ciąży i towarzyszy mu ból w dolnej części brzucha, najlepiej wykonać kontrolne badanie USG. Wykaże ono, czy nie jest to objaw zagrażający dziecku.
Nasilające się bóle w okolicach podbrzusza i towarzyszące im skurcze, krwawienie lub plamienie z dróg rodnych wymagają konsultacji lekarskiej. To mogą być objawy odklejania się łożyska, a nawet poronienia.
Twardy brzuch w drugim trymestrze ciąży
Na tym etapie ciąży nie powinnaś się już niepokoić bólem brzucha i jego twardnieniem. Przyczyną takiego stanu mogą być:
- ruchy rosnącego maluszka,
- podrażnienie szyki macicy w czasie stosunku seksualnego,
- problemy żołądkowe,
- skurcze Braxtona-Hicksa.
Napięcie brzucha w ciąży (także podczas chodzenia) to najczęściej element skurczów Braxtona-Hicksa, zwanych też skurczami przepowiadającymi. To krótkotrwałe skurcze, trwające ok. 30 sekund, rozpoczynające się w górze brzucha i schodzące w jego dół, powtarzające się od kilku do kilkunastu razy dziennie. Z reguły kobiety zaczynają je odczuwać około 20 tygodnia ciąży. Ich zadaniem jest przygotowanie macicy do zbliżającego się rozwiązania. Nie są bolesne, ale mogą wywoływać uczucie dyskomfortu u przyszłej mamy – zwłaszcza pod koniec ciąży, kiedy są nawet raz na pół godziny i mogą trwać kilkanaście minut.
W późniejszych tygodniach ciąży skurcze Braxtona-Hicksa są dłuższe i silniejsze, ale zawsze przechodzą i nie zwiększa się ich intensywność jak w przypadku skurczów porodowych. Jeżeli uważasz, że skurcze trwają zbyt długo i są zbyt intensywne, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym twoją ciążę.
Napięty brzuch w trzecim trymestrze ciąży
Co oznacza twardy brzuch w ciąży na jej późnym etapie? Na szczęście nie ma powodu do obaw – zwykle jest to sygnał, że zbliża się termin porodu. Twardniejący brzuch i uczucie napięcia w jego obrębie bardzo często towarzyszy kobietom w zaawansowanej ciąży. Bóle mogą trwać nawet kilka dni, a ich przyczyną są:
- coraz częstsze i silniejsze ruchy dziecka,
- zwiększenie aktywności macicy – na kilka tygodni przed porodem skurcze macicy występują nawet kilkanaście razy w ciągu doby.
Uwaga! Zgłoś się do lekarza, jeżeli masz twardy brzuch w ciąży, ale nie wyczuwasz ruchów dziecka. W takiej sytuacji dziecko mogło zaplątać się w pępowinę, przez co jego ruchy są ograniczone. Potrzebna jest specjalistyczna diagnoza.
Jak sobie radzić z napiętym brzuchem w ciąży?
Lekarze są zdania, że od momentu pojawienia się skurczów przepowiadających, kobieta w ciąży powinna „oszczędzać się” i większą wagę przykładać do odpoczynku.
Jeśli odczuwasz napięty brzuch w ciąży, postaraj się:
- nie dźwigać ciężarów,
- regenerować siły,
- relaksować się.
Jeżeli nie ma przeciwwskazań, bądź aktywna, przebywaj jak najczęściej na świeżym powietrzu – dzięki temu dotleniona jest także macica, co poprawia jej elastyczność.
Nie głaszcz i nie masuj bolącego brzucha – może to nasilić skurcze.
Ból i napięcie brzucha w ciąży może być wynikiem przeciążenia aktywnością fizyczną oraz przemęczenia, dlatego warto w takiej sytuacji zrobić sobie odpoczynek i położyć się. Ważne jest, abyś leżała na lewym boku, ponieważ nie zatrzymuje się wtedy dopływ krwi do żyły głównej dolnej.
Na ból i twarde podbrzusze w ciąży, pomagają też:
- leki rozkurczowe (zażywaj je tylko po konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę),
- ciepła, krótka kąpiel,
- picie dużej ilości płynów, ok. 2 litrów dziennie (odpowiadają za objętość wód płodowych i minimalizują ryzyko skurczów),
- zmiana pozycji ciała – wstań, zrób krótki spacer, usiądź lub połóż się,
- techniki relaksacyjne i powolne oddychanie.
W czasie ciąży koniecznie zadbaj o prawidłową dietę. Spożywanie tłustych potraw może prowadzić do zaparć, które są częstą przyczyną twardnienia brzucha i jego napięcia podczas chodzenia.
Film powstał we współpracy ze Szpitalem Medicover
Zobacz też: