Jak dobrze napisać recenzję? [UNIWERSALNY WZÓR]

Dobra recenzja to taka, która będzie wyczerpująca, a jednocześnie zwięzła. Paradoks? Niekoniecznie. Więc jak dobrze napisać recenzję? Skorzystaj z naszej instrukcji i zobacz gotowy wzór, który pomoże ci przy pisaniu własnej recenzji.

Spis treści:

Co to jest recenzja?
Jak napisać recenzję? Instrukcja krok po kroku
Jak napisać recenzję: wzór

Co to jest recenzja?

Recenzja to gatunek literacki, który jest połączeniem trzech elementów: opisu, analizy i subiektywnej oceny dzieła artystycznego lub naukowego. Najczęściej można się spotkać z recenzją książki, filmu, przedstawienia teatralnego, utworu muzycznego lub gry komputerowej.

Mimo że przy pisaniu recenzji największy nacisk kładzie się na subiektywność, to sam tekst ma swoją strukturę: wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Zanim zaczniemy pisać, warto poświęcić chwilę i zastanowić się nad tym, jak oceniamy dany utwór lub dzieło, co o nim sądzimy, dlaczego nam się podobał, a dlaczego nie. Argumenty te będą potrzebne do uzasadnienia naszej opinii.

Jak napisać recenzję? Instrukcja krok po kroku

Krok 1. Oceń dzieło lub utwór: co ci się podoba, a co nie, co budzi twoje wątpliwości. Zastanów się, w jaki sposób możesz uargumentować swoją opinię. Stwierdzenie: „Powieść była ciekawa i interesująca” jest niewystarczające.

Krok 2. Zbierz (dodatkowe) informacje na temat dzieła lub utworu, który masz zamiar zrecenzować.

Książka lub artykuł: pełny tytuł, gatunek i rodzaj literacki, imiona i nazwisko autora lub autorki, genezę utworu, życiorys (być może ma znaczenie dla zrozumienia twórczości), problematykę dzieła, imię i nazwisko tłumacza lub tłumaczki.

Film: tytuł oryginalny, tytuł w polskiej wersji językowej, reżyser lub reżyserka, aktorzy, gatunek filmowy, kraj pochodzenia, data premiery, miejsce oglądania filmu przez autora, zebrane nagrody. Pomocne będą informacje, kto komponował muzykę, napisał scenariusz, tworzył scenografię, kostiumy. Jeśli jest to ekranizacja powieści, to wskaż jakiej.

Sztuka teatralna: tytuł, autor lub autorka, reżyser lub reżyserka, aktorzy, gatunek dramatyczny, data premiery, miejsce wystawienia sztuki, scenografia. Jeśli jest to adaptacja powieści, to wskaż jakiej.

Krok 3. Zastanów się, na jakie elementy dzieła lub utworu chcesz zwrócić uwagę, a także kim jest czytelnik (inaczej napiszesz recenzję, jeśli czytelniczką będzie nauczycielka języka polskiego, a inaczej, jeśli kierujesz ją do rówieśników lub fanów danej twórczości). Wybierz 2-3 elementy, które twoim zdaniem są najbardziej interesujące, kluczowe, intrygujące, ważne lub… nudne. Pamiętaj, że recenzja nie jest streszczeniem dzieła lub utworu.

Krok 4. Możesz odszukać informacje w specjalistycznej literaturze lub branżowych publikacjach. Pomogą ci one zapoznać się ze słownictwem i być może będą stanowiły inspirację.

Krok 5. Napisz recenzję.

Jak napisać recenzję: wzór

Jak każda forma literacka, także recenzja ma swoją budowę: wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Jeśli nie wiesz, jak dobrze napisać recenzję książki, filmu, artykułu czy innego dzieła, poniżej znajdziesz wzór wraz z opisem, co powinno się znaleźć w każdej z części.

Wstęp

Ta część jest przede wszystkim informacyjna i powinna być napisana w sposób nieoceniający. Jednocześnie powinna być treściwa, dość krótka i zawierać ważne informacje dotyczące omawianego działa lub utworu, tak aby czytelnik wiedział, czego będzie dotyczyła recenzja.

Jakie informacje musi zawierać wstęp?

Kto napisał lub stworzył utwór (autor książki, reżyserka filmu itd.),
jaki jest tytuł,
jaka była geneza dzieła lub utworu,
możesz umieścić dzieło w szerszym kontekście.

Pomocne słowa: adaptacja, akt, antrakt, aranżer, autor tekstu choreograf, chór, duet, ekranizacja, foyer, głębia, inspicjent, kompozycja, kompozytor, kurtyna, kwartet, metaforyka, narracja, perspektywa, premiera, produkcja, proza, rekwizyt, scena, scena, scenografia, solista, spektakl, stylistyka, stylizacja, sufler, sztuka teatralna, środki stylistyczne, trio, wokalista.

Wstęp możesz rozpocząć np. w ten sposób:

Kilka dni temu widziałam film…
Jakiś czas temu miałam przyjemność przeczytać…
Podczas klasowej wycieczki do Krakowa oglądaliśmy wystawę/spektakl…

Rozwinięcie

Rozwinięcie to miejsce, w którym analizujesz recenzowane dzieło lub utwór, a jednocześnie możesz wyrazić cząstkową opinię, ocenę i komentarz. Jest to najbardziej obszerna część recenzji. Pisząc, używaj czasu teraźniejszego np.:

Głównym bohaterem jest…
Akcja melodramatu rozgrywa się w…
Tłem rozgrywającej się narracji jest…

Co warto poruszyć w rozwinięciu?

O czym jest dzieło lub utwór (pisz ogólnie i nie zdradzaj zakończenia!),
jakich problemów dotyka,
jaki gatunek, stylistykę reprezentuje,
(jeśli potrafisz to) przedstaw kontekst historyczny, kulturowy, literacki,
wskaż na genezę,
możesz nawiązać do życiorysu autora lub autorki, jeśli to ma znaczenie dla interpretacji.

To jest dobry moment, żeby zajrzeć do swoich notatek. Wykorzystaj wcześniejsze przemyślenia. Może coś nowego wpadło ci do głowy? Pamiętaj, by uzasadnić swoją opinię, np. opisując wybrany wycinek powieści czy sztuki jako poparcie twojej oceny. Skup się na wypunktowaniu zalet i wad analizowanego przez ciebie dzieła lub utworu.

Używaj wyrażeń oceniających, pozwalających wyrazić opinię: efektowny, interesująca, irytujący, kształtująca nastrój, mało wartościowy, niepasująca do akcji, nietuzinkowy, nieudany, niezwykły, nudny, pobudzająca wyobraźnie, posiadający znakomity warsztat aktorski, skromna, surowa, sztampowy, świetny, tworząca atmosferę, twórca znakomitej kreacji, wspaniały, wzmagająca napięcie, itp.

Do analizy i oceny cząstkowej możesz wyrazić w następujący sposób:

Autor idealnie oddał moją wizję świata powieści...
Ta historia bardzo mocno rezonuje z…
Film zmusił mnie do myślenia na temat...
Jestem przekonany, że…
Moim zdaniem…
Myślę, iż…
Odnoszę wrażenie, że…
Sądzę, że…
Zaintrygowały mnie…
Zwróciłam uwagę na …

Zakończenie

Zakończenie stanowi całościowe podsumowanie i ogólną ocenę recenzowanego dzieła lub utworu. Zakończenie powinno być krótkie (2-3 zdania) i najbardziej subiektywne ze wszystkich części. Możesz skorzystać z wyrażeń:

Moim zdaniem…
Nie polecam, odradzam…
Podsumowując…
Reasumując…
Utwór nie spełnił moich oczekiwań
W mojej opinii…
Warto przeczytać/obejrzeć…

Dla wzmocnienia przekazu możesz również wskazać najmocniejszą i najsłabszą stronę recenzowanego dzieła lub utworu.

Trzymam kciuki, powodzenia!

Zobacz także: