Mutacja głosu – kiedy się zaczyna, ile trwa?
Mutacja głosu wbrew pozorom dotyczy nie tylko chłopców. Jednak to chłopcy przechodzą ją w najbardziej spektakularny sposób. Do zakończenia procesu mutacji nie sposób przewidzieć, jak ostatecznie będzie brzmiał ich głos. Opisujemy, jak objawia się mutacja, kiedy się zaczyna i jak ją przetrwać.
Mutacja głosu jest procesem związanym z dojrzewaniem płciowym. Polega na zmianie wysokości i skali głosu. Trwa zwykle 2-3 lata. U dziewcząt mutacja przebiega w łagodny i dość płynny sposób. U chłopców może wiązać się ze znacznymi wahaniami barwy głosu. Między obu płciami występuje jeszcze jedna różnica związana z mutacją głosu – po mutacji dziewczęta nadal mogą śpiewać wysokim głosem, tymczasem chłopcy bezpowrotnie tracą tę zdolność.
Spis treści:
- Mutacja głosu – kiedy się pojawia?
- Jak sprawdzić, czy ma się mutację?
- Co robić, gdy nie ma mutacji?
- Ćwiczenia na mutację głosu
Mutacja głosu – kiedy się pojawia?
Mutacja u chłopców najczęściej rozpoczyna się około 12 roku życia, a u dziewczynek w momencie wystąpienia pierwszej miesiączki. Nasilenie objawów związanych ze zmianą barwy głosu występuje u chłopców między 13 a 14 rokiem życia.
Wystąpienie mutacji związane jest z działaniem hormonów płciowych i rozpoczęciem procesu dojrzewania. Produkowany w dużych ilościach przez męskie jądra testosteron sprawia, że następuje rozrost chrząstek krtaniowych, wydłużają się struny głosowe – o 1 cm u chłopców i ok. 4 mm u dziewcząt, zwiększa tchawica i przestrzeń pod nią. U chłopców proces ten jest znacznie bardziej nasilony, dlatego u nich chrząstka tarczowa czyli tzw. jabłko Adama zaczyna być bardziej zaznaczona.
Zmiany te powodują, że głos dziewczynek obniża się o kilka tonów, a u chłopców o jedną, a czasami nawet o dwie oktawy. Okres pomutacyjny to okres stabilizacji głosu i trwa do 19 roku życia.
Pierwszym objawem mutacji jest symptom, który występuje w tzw. okresie przedmutacyjnym. Jest to trudność z wytwarzaniem tonów wysokich, które wcześniej były uzyskiwane bez większych problemów.
Jak sprawdzić, czy ma się mutację?
O tym, że trwają zmiany głosu, świadczą następujące objawy mutacji głosu:
- kłopoty z wytworzeniem wysokich tonów - pojawiają się na początku,
- ochrypnięty głos - kolejny objaw mutacji
- występowanie kiksów, czyli gwałtowne zmiany z niskich na wysokie tony głosu.
Objawy mutacji są zwykle bardzo widoczne u chłopców. Ich głos zaczyna brzmieć inaczej nie tylko podczas śpiewu, ale też w czasie mówienia. U dziewcząt mutacja podczas mówienia może być niezauważalna. Sygnały, że głos ulega zmianie pojawiają się podczas śpiewu.
Co robić, gdy nie ma mutacji?
Mutacja powinna rozpocząć się do 16 roku życia. Czasami jednak zdarza się, że nie występuje lub pojawiają się jej zaburzenia. U dziewczynek brak mutacji nie stanowi większego problemu, jednak chłopcy są na tym punkcie wrażliwi. Brak zmiany głosu na bardziej męski potrafi nastręczać im problemów.
Brak mutacji może wynikać z niewłaściwej pracy jąder w okresie, gdy powinna wystąpić mutacja. Może to być spowodowane np. ich uszkodzeniem w przebiegu świnki czy w wyniku urazu. W takiej sytuacji należy udać się do lekarza, który zdiagnozuje, dlaczego mutacja nie następuje i może zlecić odpowiednie postępowanie.
Czasami konieczna jest wizyta u foniatry lub jeszcze innego specjalisty, np. endokrynologa. Jeśli czas na przejście mutacji minął, foniatra może zlecić wykonywanie ćwiczeń, które powinny pomóc zmienić barwę głosu.
Ćwiczenia na mutację głosu
Ćwiczeniami nie da się zainicjować mutacji, lecz można nimi wpływać na sposób emisji głosu, czyli sposób, w jaki używa się aparatu mowy do wydawania dźwięków – mówienia czy śpiewania. W czasie mutacji nie powinno się rozpoczynać nauki śpiewu ani nadwyrężać głosu, gdyż może to niekorzystnie wpłynąć na wzrastające struny głosowe.
Najlepiej aby ćwiczenia pozwalające obniżyć głos zlecił foniatra lub specjalista od emisji głosu, dopasowując je do możliwości i potrzeb osoby, która chce pracować nad głosem. Najczęściej zestaw taki obejmuje ćwiczenia oddechowe oraz takie, które uczą świadomego obniżania głosu (ćwiczenia wokalne), czyli świadomego posługiwania się całym aparatem mowy.
Przykłady ćwiczeń wokalnych:
- wymawianie głosek tak długo, aż całe powietrze opuści płuca. Głoski wymawia się w następującej kolejności: i, e, a, o, u,
- mruczenie najpierw cicho, później głośno: ma, me, my, mo, mu
- wielokrotne powtarzanie w ciągu dnia głoski: u.
Zobacz także: