Czerwone mięso, szparagi, pomidory - dieta dla kobiet w ciąży — Fotolia

Dieta w ciąży

Żelazo – ile kobieta w ciąży go potrzebuje?

Niedobór żelaza w ciąży może prowadzić do anemii, zmniejszenia odporności organizmu, przedwczesnego porodu czy urodzenia dziecka o niskiej masie urodzeniowej. Zobacz, w jakich produktach jest najwięcej żelaza i jak go spożywać, by jak najlepiej się przyswajał.

Monika Karbarczyk

12 maja 2015

Ile kobieta w ciąży potrzebuje żelaza?

Dzienne zapotrzebowanie na żelazo dla kobiet w ciąży wynosi 27 mg i zazwyczaj można je zaspokoić odpowiednią dietą bogatą w ten pierwiastek. Czasem jednak konieczna jest suplementacja żelaza – jego dawkę w formie syntetycznej ustala ginekolog po wykonaniu badań krwi u przyszłej mamy.

Warto wiedzieć, że w przypadku suplementacji żelazem mogą pojawić się niepokojące objawy, takie jak bóle brzucha czy zaparcia (można ich uniknąć przyjmując tabletki po posiłku).

Żelazo – za co odpowiada w organizmie?

Żelazo jest niezbędne wszystkim ludziom, a zwłaszcza kobietom w ciąży. W organizmie pełni ważne funkcje, m.in. pomaga:

w produkcji hemoglobiny – pierwiastek ten wiąże się z tlenem i dzięki temu tlen dociera do każdej komórki w organizmie;
w produkcji mioglobiny (białko mięśni);
we wzmacnianiu odporności organizmu (zwłaszcza układu immunologicznego u płodu);
w zwiększeniu wytrzymałości organizmu;
w poprawie funkcjonowanie mózgu (poprawia zdolność koncentracji i pamięć).

Przeczytaj także: Odkąd jesteś w ciąży, bywasz rozkojarzona? Może cierpisz na pregnezję

Żelazo – jakie są skutki niedoboru tego pierwiastka?

Niedobór żelaza może być przyczyną wielu poważnych zaburzeń w organizmie.

Zbyt małe stężenie żelaza przyczynia się do zmniejszenia produkcji hemoglobiny, a to z kolei prowadzi do niedokrwistości (anemii). Niedobór żelaza prowadzi również do kłopotów z koncentracją i zapamiętywaniem (zwłaszcza u dzieci), problemów z koordynacją ruchów rąk i wzroku, obniżeniem nastroju, obniżeniem sprawności fizycznej. Ponadto osłabia układ odpornościowy. U kobiet w ciąży niedobór żelaza może przyczyniać się również do ograniczenia wewnątrzmacicznego wzrastania płodu, a co za tym idzie do urodzenia dziecka o niskiej masie urodzeniowej, a także do przedwczesnego porodu.

Dowiedz się: Jak nie urodzić przed terminem? – sprawdź, kiedy ryzyko rośnie

Czy nadmiar żelaza może być szkodliwy?

Bardzo wysokie stężenie żelaza w organizmie może się przyczyniać do chorób serca oraz nowotworów.

W jakie produkty są bogate w żelazo?

Najlepiej przyswajalne jest żelazo z mięsa czerwonego (ze względu na hemową postać). Z tego względu kobietom w ciąży zaleca się szczególnie wołowinę czy polędwicę wołową. Poza tym sporo żelaza jest w podrobach (np. w wątróbce), drobiu, wędlinach (najlepiej tych pieczonych w domu), jajkach i rybach.
Bogate w żelazo są także produkty pochodzenia roślinnego (niestety ma ono postać niehemową – przyswajalną). Kobietom w ciąży zaleca się więc: zielone warzywa (szpinak, natka pietruszki, sałata, rukola), produkty zbożowe (płatki pszenne, owsiane, pieczywo razowe, kaszę gryczaną), suche nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soja), boćwinę, orzechy, pestki dyni, suszone owoce.

Ważne! Podczas gotowania żelazo wytrąca się z produktów i przedostaje się do wody, dlatego trzeba je przygotowywać jak najkrócej i w jak najmniejszej ilości wody. Na mniejszą przyswajalność wpływają też potrawy bogate w fosforany (np. potrawy z ryb).

Aby zwiększyć przyswajalność żelaza, najlepiej łączyć produkty bogate w ten pierwiastek z produktami bogatymi w witaminę C. Można na przykład popijać posiłek sokiem z pomarańczy czy dzikiej róży.

Pamiętaj, że wchłanianie żelaza upośledza picie dużej ilości czarnej herbaty. Lepiej więc pić niegazowaną wodę, soki z owoców cytrusowych, czarnej porzeczki czy dzikiej róży. Możesz też sięgnąć po sok z buraka czy herbatkę z pokrzywy (mają działanie krwiotwórcze).

Przeczytaj także: Co jeść w ciąży: ważne zalecenia eksperta

Wróć do talerza

Przepis na lemoniadę pietruszkową - źródło żelaza dla kobiet w ciąży

dieta dla kobiet w ciąży

Dieta w ciąży

Dieta wegetariańska w ciąży – czy jest dozwolona, jak komponować jadłospis?

Dieta wegetariańska w ciąży nie jest zakazana. Eksperci są zgodni: dobrze zaplanowany jadłospis bezmięsny może bez problemu zaspokoić wszystkie potrzeby żywieniowe przyszłej mamy i jej dziecka. Najważniejsza zasada to dobrze komponować wegetariańską dietę w ciąży, tak by nie zabrakło w niej żadnych składników odżywczych.

Dieta wegetariańska w ciąży nadal budzi wiele kontrowersji. Wiele przyszłych mam zastanawia się, czy faktycznie muszą jeść mięso, aby dostarczać sobie i dziecku potrzebnych składników odżywczych. Zdaniem ekspertów – niekoniecznie. Odpowiedzialna wegetarianka w ciąży, która dba o odpowiednio zbilansowaną dietę i regularnie konsultuje się z lekarzem, nie musi się martwić o rozwój płodu. Jedyne, na co trzeba wtedy zwrócić uwagę to podwyższone ryzyko niedoborów wapnia, żelaza, jodu, witaminy D i B12 oraz kwasów DHA. Spis treści: Dieta wegetariańska w ciąży Wegetarianizm w ciąży – bilansowanie jadłospisu Dieta wegetariańska w ciąży – przepisy Dieta roślinna w ciąży a białko, żelazo i cynk Wegetarianka w ciąży – mleko i jego zamienniki Jakie warzywa i owoce jeść na diecie wegetariańskiej w ciąży? Produkty zbożowe w diecie ciężarnej wegetarianki Kwasy tłuszczowe omega-3 a ciąża wegetarianki Dieta wegetariańska w ciąży - witamina B12 Dieta wegetariańska w ciąży - jakie witaminy i minerały należy suplementować? Dieta wegetariańska w ciąży Według Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej źle zbilansowana dieta może prowadzić do poważnych niedoborów pokarmowych i osłabienia organizmu – jednak typ jadłospisu (mięsny/wegetariański/wegański) nie ma na to wpływu. Eksperci alarmują jednak, że w okresie ciąży i karmienia znacznie zwiększa się ryzyko deficytu witamin i składników mineralnych. Źle zbilansowana dieta ciężarnej przeważnie przynosi efekty w postaci deficytów żelaza, wapnia, witaminy D, witaminy B12, selenu, cynku, jodu oraz kwasów omega 3 (EPA i DHA). Zdaniem Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego dobrze skomponowane diety wegetariańskie, a także wegańskie, są zdrowe ,...

kobieta, mięso, żelazo, dieta na płodność — Fotolia

Starania o dziecko

Żelazo poprawia płodność kobiety, a najlepszym jego źródłem jest mięso

Jeśli rozpoczęłaś starania o dziecko, zwróć uwagę na to, czy w twojej diecie jest wystarczająca dawka żelaza. Ten składnik wspomaga płodność kobiety i jest potrzebny do utrzymania ciąży. Sprawdź, w jakich produktach jest najwięcej żelaza.

Dlaczego żelazo jest ważne dla kobiety w trakcie starania o ciążę? Żelazo wspiera ogólną kondycję oraz odporność organizmu kobiety. Ten pierwiastek odpowiada też za prawidłowe funkcjonowanie komórek jajowych oraz (po zapłodnieniu ) zarodka. Z badań wynika, że panie, których dieta jest bogata w żelazo mają wyższy poziom dzietności. Są też dowody na to, że dieta bogata w rośliny strączkowe (i dostarczone z nimi żelazo) chroni kobiety przed niepłodnością owulacyjną. Sprawdź: Kiedy są cykle bezowulacyjne? Warto zadbać o obecność żelaza w diecie przed poczęciem , ponieważ w czasie ciąży zapotrzebowanie na ten pierwiastek wzrasta niemal dwukrotnie. Deficyt żelaza w czasie przed poczęciem wpływa na szybsze wyczerpanie rezerw w ciąży i prowadzi do anemii. Jaka dzienna dawka żelaza jest potrzebna kobiecie, która chce zajść w ciążę? Żelazo jest magazynowane w organizmie, ale w bardzo małej ilości. Dlatego trzeba je dostarczać z dietą. W wypadku młodych kobiet zapotrzebowanie wynosi 10-18 mg żelaza na dobę (dawkę można zwiększyć podczas miesiączki). Jakie produkty spożywcze zawierają żelazo? Najlepiej przyswajalne jest żelazo z mięsa czerwonego (ze względu na hemową postać). Z tego względu kobiety starające się o dziecko powinny wybierać wołowinę czy polędwicę wołową. Poza tym sporo żelaza jest w podrobach (np. w wątróbce), drobiu, wędlinach (najlepiej tych pieczonych w domu), jajkach i rybach. Bogate w żelazo są także produkty pochodzenia roślinnego (niestety ma ono postać niehemową – gorzej przyswajalną). Źródłem żelaza są zielone warzywa (szpinak, natka pietruszki, sałata, rukola), produkty zbożowe ( płatki pszenne, owsiane , pieczywo razowe, kasza gryczana), suche nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soja), boćwina, orzechy, pestki dyni, suszone owoce . Ważne! Podczas gotowania żelazo...

Zmęczona kobieta, odpoczynek, relaks — Fotolia

Mama

Niedobór żelaza – jakie są przyczyny i objawy niedoboru żelaza?

Niedobór żelaza może prowadzić do rozwoju niedokrwistości, dlatego tak ważna jest szybka diagnoza, a co za tym idzie szybkie wdrożenie leczenia. Polega ono głównie na usunięciu przyczyny niedoboru żelaza oraz na suplementacji tego pierwiastka.

Jakie mogą być przyczyny niedoboru żelaza? Najczęstszą przyczyną niedoboru żelaza jest długotrwałe krwawienie (ocenia się, że jest to 80% przypadków), np. z przewodu pokarmowego (w tym wrzody, żylaki przełyku), z dróg rodnych, z dróg oddechowych, z powodu urazów, a także stosowania leków upośledzających krzepliwość krwi. Przyczyną niedoboru żelaza może być również upośledzenie wchłaniania (zespół złego wchłaniania), niewystarczająca podaż tego pierwiastka w diecie (małe dzieci, wegetarianie). Niedobór żelaza jest też charakterystyczny w czasie ciąży, karmienia piersią, a nawet pokwitania. U niemowląt, dzieci i młodzieży za niski poziom żelaza odpowiada najczęściej uboga w ten pierwiastek dieta lub… pasożyty układu pokarmowego. Natomiast u dorastających dziewczynek i miesiączkujących kobiet comiesięczne, obfite krwawienia . Warto wiedzieć: Gdy dziecku brakuje żelaza... Jak się objawia niedobór żelaza? Najczęstszymi objawami niedoboru żelaza są: osłabienie, męczliwość psychiczna, słaba tolerancja wysiłku fizycznego, częste infekcje, zawroty i bóle głowy , szumy w uszach, mroczki przed oczami, senność, wzmożona drażliwość, zaburzenie koncentracji uwagi, pogorszenie pamięci. Dodatkowo mogą wystąpić: suchość skóry, zajady , problemy z włosami, z paznokciami (łamliwość, rozdwajanie itp.) dolegliwości żołądkowe – spowodowane spadkiem kwaśności soku żołądkowego. Jakie badania zleca się w przypadku niedoboru żelaza? Podstawowym badaniem jest morfologia krwi (w celu oznaczenia stężenia żelaza) oraz wywiad lekarski, w celu wykluczenia przyczyny związanej z ubogą w żelazo dietą lub obfitymi miesiączkami. Dodatkowo lekarz może zlecić badanie endoskopowe przewodu pokarmowego, badanie kału (na obecność krwi) oraz badania wykluczające inne...