Dieta w ciąży
4 ciążowe pułapki + gotowe jadłospisy
26 października 2007
Mogą przydarzyć się każdej przyszłej mamie. Jeśli wpadniesz w którąś z nich, na pewno doskonale sobie poradzisz. Wystarczy przestrzegać kilku ważnych zaleceń.
Anemia, cukrzyca ciążowa, niedowaga i nadwaga to problemy, których przyszła mama nie powinna lekceważyć. Nie dają spektakularnych objawów, łatwo więc machnąć na nie ręką.
Nie rób tego! Nie zaniedbuj wizyt u lekarza ani badań, a jeśli przydarzy ci się jedna z tych pułapek, weź sprawy w swoje ręce. Sukces (czyli urodzenie zdrowego dziecka) zależy w największym stopniu od twojej samodyscypliny i cierpliwości. A dobrą i całkiem prostą do tego drogą jest m.in. stosowanie odpowiedniej diety.
1. Cukrzyca ciążowa
Nie jadasz słodyczy, nigdy nie miałaś cukrzycy, mimo to twój organizm przestaje tolerować glukozę. Dlaczego? Dokładnie nie wiadomo. Jedna z hipotez mówi, że winne są hormony ciążowe, które zaburzają wytwarzanie insuliny, co z kolei powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi.
Cukrzycę ciążową niełatwo zauważyć. To, że chce ci się stale pić, często siusiasz lub swędzi cię skóra, łatwo sobie przecież wytłumaczyć odmiennym stanem. Najczęściej chorobę tę wykrywa się podczas rutynowego badania krwi między 24. a 26. tygodniem ciąży.
CO ROBIĆ: Cukrzyca ciążowa to choroba, na powstanie której nie masz wpływu, za to całkowicie odpowiadasz za jej przebieg. Przestrzeganie diety niskowęglowodanowej, częste (7–8 razy dziennie) sprawdzanie poziomu cukru we krwi, robienie notatek dotyczących tego co jesz – to twoje zadania. Dzięki temu ty i maleństwo unikniecie skutków tej choroby. Dzieci mam, które borykają się z cukrzycą, przychodzą zwykle na świat duże (noworodki ważą ponad 4000 g). Z tego powodu lekarze kończą często poród cesarskim cięciem. Zaniedbana cukrzyca zwiększa też ryzyko poronienia i wad wrodzonych (serca, nerek, układu kostnego, mózgu).
Przykładowy jadłospis - cukrzyca
2. Anemia w ciąży
Często przytrafia się kobietom w ciąży, bo dziecko w łonie mamy wykorzystuje substancje zawarte w jej krwi, by budować własny organizm. Mówiąc obrazowo, podczas anemii dochodzi do „rozcieńczenia” krwi – szybciej przybywa osocza niż jej cennych elementów (np. hemoglobiny i żelaza). Niedobór żelaza nasilają też uporczywe wymioty na początku ciąży (sprawdź: najlepsze sposoby na nudności w ciąży). Jeśli ciągle czujesz się zmęczona, miewasz duszności, zawroty głowy, masz bladą i suchą skórę, łamliwe włosy, zrób kontrolną morfologię krwi, bo duża anemia może spowolnić rozwój dziecka.
CO ROBIĆ: W przypadku niedokrwistości spowodowanej brakiem żelaza będziesz musiała łykać tabletki z tym pierwiastkiem oraz stosować dietę. Poprawisz sobie morfologię, jedząc czerwone mięso, np. wołowinę. To bogate, ale nie jedyne źródło żelaza. Jest również w ciemnozielonych i ciemnoczerwonych warzywach oraz żółtku jaj. Równocześnie wprowadź do diety naturalne środki zakwaszające (cytrusy lub soki z tych owoców, truskawki, jagody, pomidory, maliny), bo dzięki nim żelazo lepiej się wchłania.
Przykładowy jadłospis - anemia
3. Nadwaga w ciąży
Miałaś lekką nadwagę przed ciążą? Oblicz teraz swoje BMI. Jeśli wynik wskaże, że w dalszym ciągu masz problemy z utrzymaniem właściwej masy ciała, ale ciąża przebiega prawidłowo, wystarczy, że wprowadzisz ruch do swoich codziennych zajęć. Nie obejdzie się też bez zmiany diety.
CO ROBIĆ: Twój przepis na sukces to pływanie, joga i spacery oraz pięć niedużych, mądrze skomponowanych posiłków. Zrezygnuj ze słodyczy, tłustych wędlin, napojów gazowanych. Pij co najmniej dwa litry wody dziennie. Warto zdobyć się na te wyrzeczenia, bo nadwaga powoduje obrzęki, nadciśnienie, cukrzycę. Poród może być trudniejszy, a rany po nacięciu krocza lub cesarskim cięciu zdecydowanie gorzej się goją.
Przykładowy jadłospis - nadwaga
4. Niedowaga
Jeśli wskaźniki BMI wskazują, że wpadłaś w tę ciążową pułapkę, czas działać, bo ciąża lubi tłuszczyk. Niewielka jego warstwa jest potrzebna do wytworzenia estrogenów – hormonów niezbędnych do jej utrzymania. Twoja niedowaga może sprzyjać niedowadze dziecka, co nie pomaga mu w rozwoju. Po urodzeniu maluch może mieć problemy z odpornością.
CO ROBIĆ: Jeśli przed ciążą byłaś bardzo szczupła albo straciłaś sporo kilogramów z powodu wymiotów na jej początku, już dziś rozpocznij mądry program odżywiania. Postaw na produkty bogate w białko: chude mięso, drób, jajka, mleko i jego przetwory. Bardzo ważne dla ciebie i dziecka są też nienasycone kwasy tłuszczowe. Znajdziesz je w olejach roślinnych, rybach – warto je jeść (oprócz śledzi bałtyckich i hodowlanych łososi) 2–3 razy w tygodniu. Kilka razy dziennie sięgaj po warzywa i owoce. A co z wagą? Jej przyrost powinien wynosić 12,5-18 kg do końca ciąży. Gdybyś miała BMI w normie – 11-16 kg.
Przykładowy jadłospis - niedowaga
Konsultacja: Iza Czajka, fizjolog żywienia.
