Poród naturalny – jak przebiega, dlaczego warto rodzić naturalnie
Poród naturalny nie wiąże się obecnie z zagrożeniem dla matki i dziecka. Postęp medycyny sprawił, że można ocenić, czy poród siłami natury jest dla rodzącej bezpieczny, a w razie potrzeby podjąć niezbędne działania. Obecnie trwa walka o odmedykalizowanie porodu naturalnego. Wyjaśniamy, jak powinien przebiegać.
Poród naturalny ma mnóstwo zalet dla dziecka. Choć wiąże się z długotrwałym wysiłkiem i bólem, jest bezpieczniejszy dla kobiety (pod warunkiem, że nie ma przeciwwskazań do rodzenia siłami natury). Sprawdź jak przebiega poród naturalny i dlaczego warto wybrać ten sposób rodzenia – opłaci się on i dziecku, i mamie.
Spis treści:
- Przebieg porodu naturalnego
- Ile trwa poród naturalny?
- Zalety porodu naturalnego
- Poród naturalny – rozwarcie szyjki macicy
- Poród naturalny – nacięcie krocza
- Poród naturalny a cesarskie cięcie
Przebieg porodu naturalnego
Poród naturalny uznaje się za bezpieczny i najlepszy dla mamy i dziecka, jeśli ciąża przebiega prawidłowo, mama i dziecko są zdrowe i nie ma dysproporcji między rozmiarem główki dziecka a miednicą ciężarnej.
Poród naturalny zaczyna się wtedy, gdy rozpoczynają się skurcze porodowe lub odchodzą wody płodowe. Dzieli się na cztery fazy porodu, zwane też etapami:
- faza I – zwana utajoną, polega na rozwieraniu się szyjki macicy. Towarzyszą jej regularne skurcze macicy
- faza II – zwana aktywną, rozpoczyna się, gdy szyjka macicy jest już w pełni rozwarta i pojawiają się skurcze parte wypychające dziecko
- faza III – rozpoczyna się po przyjściu dziecka na świat i trwa do wydalenia łożyska
- faza IV – to czas na obserwację kobiety po porodzie.
Czy podczas porodu naturalnego mogą być stosowane zabiegi medyczne?
Stosowanie procedur medycznych podczas porodu naturalnego jest jak najbardziej możliwe. Dzieje się tak, ponieważ poród naturalny polega na wydostaniu się dziecka na świat przez kanał rodny, a nie na tym, że nie stosuje się żadnych zabiegów medycznych. Może się zdarzyć, że podczas porodu naturalnego kobieta otrzyma kroplówkę ze środkiem łagodzącym ból lub oksytocyną, zostanie użyty cewnik Foleya, kleszcze lub próżniociąg, podane zostanie znieczulenie zewnątrzoponowe, konieczne będzie nacięcie krocza.
Przeciwwskazania do porodu naturalnego:
- zagrożenie zdrowia i życia matki
- nieprawidłowości w budowie miednicy i problemy ze stawami biodrowymi
- nieprawidłowe ułożenie dziecka w macicy
- nadciśnienie tętnicze u ciężarnej
- niektóre problemy kardiologiczne przyszłej matki
- niektóre problemy okulistyczne kobiety
- zbyt duże dziecko
- dysproporcja między główką dziecka a miednicą kobiety
- niektóre przypadki ciąży mnogiej
- nieprawidłowy wynik testu oksytocynowego
- łożysko przodujące.
Ostatnio rośnie świadomość kobiet związana z tzw. breast crawl. Wiele organizacji stara się, aby każdy noworodek i jego mama mieli szanse przeżycia tego doświadczenia, które przynosi im duże korzyści. Warto wprowadzić je jako regułę do stosowanego w praktyce standardu okołoporodowego.
Ile trwa poród naturalny?
U każdej ciężarnej czas trwania porodu może być inny. Cały poród naturalny zwykle trwa do 20–21 godzin. Największe różnice dotyczą pierwszej fazy porodu. U kobiet, które rodzą kolejny raz, pierwsza faza zwykle trwa krócej niż u pierworódek.
Pierwsze trzy fazy porodu mogą przebiegać w bardzo różnym tempie, ale regułą jest, że u pierworódek trwają najdłużej. Tylko ostatnia faza porodu trwa zawsze tak samo długo. Nie jest to już proces naturalny, ale obserwacja, czy po porodzie nie wystąpią komplikacje.
Ile trwa poród:
- I faza – do 16 godzin
- II faza – do 2 godzin
- III faza – do pół godziny
- IV faza – 2 godziny.
Zalety porodu naturalnego
Choć poród naturalny kojarzy się z dużym wysiłkiem i bólem, jest to najlepszy sposób urodzenia dziecka, jeśli nie ma do niego przeciwwskazań. Trud związany z wydaniem dziecka na świat siłami natury procentuje.
Poród naturalny – korzyści:
- lepsze przygotowanie układu oddechowego dziecka do wzięcia pierwszego oddechu (przechodzenie przez kanał rodny wyciska z układu oddechowego dziecka wody płodowe)
- kolonizacja układu pokarmowego noworodka korzystnymi bakteriami
- silniejszy układ odpornościowy dziecka
- obniżone ryzyko rozwoju astmy u dziecka
- wydzielają się białek w mózgu noworodka, które stymulują rozwój
- lepszy rozwój układu oddechowego dziecka, dzięki hormonom wydzielanych w czasie porodu siłami natury
- szybszy powrót kobiety do formy po porodzie (po porodzie naturalnym kobieta od razu może wstawać i być samodzielna)
- łatwiejsze rozpoczęcie laktacji
- obecność osoby bliskiej rodzącej
- mniejsze ryzyko poważnych powikłań – zatorowość, krwotok, zakażenie
- mniejsze ryzyko depresji porodowej.
Poród naturalny obarczony jest też pewnym ryzykiem. Mimo to, specjaliści szacują, że korzyści wynikające z porodu siłami natury są na tyle duże, że warto zabiegać, by zawsze, gdy to możliwe, kobiety rodziły naturalnie. Nie oznacza to, że w każdym przypadku należy forsować poród naturalny – czasami cesarskie cięcie, pomimo wyższego ryzyka powikłań, jest lepszym rozwiązaniem.
Poród naturalny – rozwarcie szyjki macicy
Warunkiem odbycia porodu naturalnego jest pełne rozwarcie szyjki macicy (na 10 cm). Służy temu pierwsza faza porodu i skurcze macicy, które powodują skracanie się szyjki i jej otwieranie. To najdłużej trwający etap porodu naturalnego.
Czasami dochodzi do zahamowania tempa rozwierania się szyjki macicy. Wtedy podejmuje się działania, które mogą pomóc w uzyskaniu pełnego rozwarcia. Są to masaż szyjki macicy, podanie oksytocyny lub użycie cewnika Foleya. Wkrótce po uzyskaniu pełnego rozwarcia zaczynają się skurcze parte, które pomagają wypchnąć dziecko na świat.
Poród naturalny – nacięcie krocza
Jeszcze do niedawna nacinanie krocza było standardowa procedurą przy porodzie naturalnym. Jednak w dzisiejszych czasach trwa walka, by go nie nadużywać. Zabieg ten zawsze jest przyczyną dodatkowego dyskomfortu dla kobiety, a nie w każdym przypadku chroni przed komplikacjami, do których miał nie dopuścić. Może też stać się przyczyną dodatkowych powikłań, na które narażone jest krocze po porodzie.
Nacięcie krocza wykonuje się nożyczkami na szczycie skurczu, gdy tkanki są mocno rozciągnięte i mają obniżoną wrażliwość. Przez to zabieg jest bezbolesny. Czasami do jego wykonania stosuje się znieczulenie miejscowe. Nacięcie pozwala zwiększyć średnicę otworu, przez który musi wydostać się główka dziecka, a później reszta jego ciała. Okazuje się jednak, że większość porodów naturalnych może odbywać się bez nacinania krocza, a także bez jego pęknięcia.
Poród naturalny a cesarskie cięcie
Poród naturalny i cesarskie cięcie są tak samo ważne i dobre – nie ma lepszego i gorszego porodu. Cesarskie cięcie to metoda, która pozwala urodzić dziecko w sytuacjach, kiedy poród naturalny jest obarczony zbyt dużym ryzykiem dla zdrowia matki lub dziecka. Poród naturalny jest cudem natury, a poród przez cesarskie cięcie cudem medycyny. Jeden i drugi pozwalają cieszyć się macierzyństwem.
Wady porodu naturalnego:
- duży i długotrwały wysiłek, który u wielu kobiet wiąże się z bólem
- ryzyko uszkodzenia krocza (pęknięcie lub nacięcie)
- ryzyko powstania powikłań po konieczności szycia krocza
- trudność w przewidzeniu dokładnego terminu porodu
- strach kobiety przed niekontrolowanym oddaniem moczu lub kału
- ryzyko przeniesienia na dziecko zakażeń (GBS, dwoinka rzeżączki, chlamydia itp.). Ryzyko wzrasta w momencie rezygnacji z zabiegu Credego.
Brak jest naukowych dowodów na to, że poród naturalny wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nietrzymania moczu.
Zalety cesarskiego cięcia:
- jest to zabieg ratujący życie i zdrowie dziecka lub kobiety
- istnieje możliwość zaplanowania jego terminu
- brak możliwości uszkodzenia krocza.
Wady cesarskiego cięcia:
- możliwość uszkodzenia pęcherza moczowego lub jelita grubego
- wyższe ryzyko poważnych powikłań prowadzących do śmierci – zatorowość, krwotok, zakażenie
- duża bolesność po zabiegu
- częstsze trudności z laktacją
- konieczność stosowania antykoncepcji przez 9 miesięcy po porodzie
- długa rekonwalescencja (nawet pół roku)
- większe ryzyko konieczności pobytu dziecka na oddziale neonatologicznym
- możliwe problemy z odruchem ssania u dziecka
- szybsze odpępnienie dziecka
- większe ryzyko wystąpienia zaburzeń w wieku dziecięcym i chorób cywilizacyjnych w życiu dorosłym.
Sprawdź też:
- Poród naturalny pomimo ułożenia pośladkowego dziecka
- Poród naturalny na filmie
- Standardy opieki okołoporodowej