Badanie grupy krwi w ciąży nie jest tanie. Komu przysługuje za darmo?

Podczas pierwszej wizyty lekarskiej ginekolog zleci ci badanie grupy krwi w ciąży. Ważne, aby sprawdzić też, czy we krwi nie występują przeciwciała przeciwko antygenom krwinek czerwonych. Badanie pozwala przede wszystkim ocenić ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego między mamą a dzieckiem. Jeśli zastanawiasz się, ile razy będziesz robić badanie grupy krwi w ciąży, jak interpretować wyniki i ile to wszystko kosztuje, postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości.

Oznaczenie grupy krwi w ciąży

Grupę krwi można sprawdzić dzięki prostemu badaniu wykonywanemu w dowolnym laboratorium. Skierowanie zwykle wystawia lekarz rodzinny. Skierowanie na badania w ciąży otrzymasz od swojego ginekologa. Oznaczenie grupy krwi wykonuje się z próbki krwi. Nie trzeba wcześniej przygotowywać się do badania ani być na czczo (badanie może być wykonane o każdej porze dnia).

Po badaniu grupa krwi zostanie wpisana do książeczki ciążowej przyszłej mamy. Można też otrzymać specjalny dokument poświadczający grupę krwi. Aby go dostać, grupa krwi musi być potwierdzona – należy zrobić dwa niezależne badania na oznaczenie grupy krwi.

Znajdujące się na czerwonych krwinkach (erytrocytach) białka determinują grupy krwi (A, B, AB lub 0). Na powierzchni białek może się też znajdować dodatkowa cząsteczka – białko D (czynnik Rh). W przypadku istnienia tego białka grupa krwi jest Rh dodatnia, a w przypadku jego braku – Rh ujemna.

Ile razy robi się badanie grupy krwi w ciąży?

Badanie grupy krwi w ciąży, oznaczenie czynnika Rh oraz poziomu przeciwciał anty-Rh wykonuje się raz, do 10. tygodnia ciąży. Ale uwaga – jeśli krew przyszłej mamy ma czynnik Rh ujemny, badanie na oznaczenie przeciwciał odpornościowych należy zrobić jeszcze pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży. Między 27. a 32. tygodniem ciąży trzeba podać ciężarnej globulinę anty-D.

Oznaczenie grupy krwi, czynnika Rh, a także poziomu przeciwciał anty-Rh to bardzo ważne badanie w ciąży. Wykonuje się je z dwóch powodów. Po pierwsze, by wykluczyć konflikt serologiczny, po drugie, by w razie problemów zdrowotnych i konieczności przetoczenia krwi podać tę właściwą grupę.

Dlaczego badanie grupy krwi w ciąży jest takie ważne?

Podczas przetoczenia podanie krwi Rh+ osobie, która ma krew Rh-, może spowodować poważne problemy zdrowotne. Organizm Rh- rozpoznaje białko Rh na krwinkach jako obcą cząsteczkę i zaczyna wytwarzać przeciwko niemu przeciwciała, które niszczą nie tylko to białko, ale również czerwone krwinki. Podobny mechanizm może zadziałać, jeśli kobieta z Rh ujemnym zajdzie w ciążę z mężczyzną Rh dodatnim. Dziecko może odziedziczyć po ojcu Rh dodatnie. W czasie porodu, gdy krew mamy zetknie się krwią dziecka, jej organizm w odruchu obronnym wytwarza przeciwciała, które mają zniszczyć obce białko.

Badanie przeciwciał w ciąży – co od tego zależy?

Badanie przeciwciał, a dokładniej badanie przeglądowe alloprzeciwciał, wykonuje się w celach profilaktycznych u kobiet w ciąży, niezależnie od grupy krwi przyszłej matki. Alloprzeciwciała oznacza się także u noworodków, u których podejrzewa się chorobę hemolityczną.

Jeśli krew przyszłej mamy ma czynnik Rh plus i nie stwierdza się u niej przeciwciał odpornościowych, nie trzeba już powtarzać badania do końca ciąży. Jeśli okaże się, że masz czynnik Rh minus, ale nie masz przeciwciał odpornościowych, trzeba powtórzyć test pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży. Jeśli we krwi stwierdzono obecność przeciwciał odpornościowych, lekarz prowadzący ciążę zleci kolejne kroki diagnostyczne.

Jeśli jesteś w pierwszej ciąży, nawet jeśli masz Rh ujemne a dziecko Rh dodatnie, dziecko nie będzie zagrożone – organizm matki nie będzie miał czasu na zaatakowanie organizmu dziecka. Inaczej jest w przypadku kolejnej ciąży. Przeciwciała matki są na tyle silne, że mogą przeniknąć przez łożysko do krwiobiegu dziecka, atakując jego czerwone krwinki i prowadząc do choroby hemolitycznej. Na szczęście współczesna medycyna potrafi temu zapobiec. 72 godziny po pierwszym porodzie, jeśli mama nie wytworzyła przeciwciał anty-Rh (przeciwciał anty-D), powinna otrzymać profilaktyczną dawkę immunoglobuliny anty-D.

Jeśli przyszła mama miała przetaczaną krew, pojawił się konflikt serologiczny w poprzedniej ciąży lub przyjmowała immunoglobulinę anty-D, powinna o tym powiadomić lekarza prowadzącego ciążę.

Ile kosztuje badanie grupy krwi w ciąży?

Oznaczenie grupy krwi w ciąży jest obowiązkowe i przysługuje każdej przyszłej mamie, nawet jeśli nie jest ona ubezpieczona. Jest to badanie bezpłatne realizowane w ciąży w ramach NFZ (musisz być pod opieką lekarza, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia). Jeśli jednak z różnych powodów zdecydowałabyś się na badanie w prywatnej placówce, zapłacisz:

za badanie grupy krwi i Rh: ok. 40-50 zł;
za badanie na przeciwciała odpornościowe: ok. 40-50 zł.

Zobacz też: