Cytologia w ciąży: kiedy robić badanie i dlaczego jest tak ważne?

Cytologia w ciąży to badanie wykonywane w ramach profilaktyki raka szyjki macicy. Celem jest analiza komórek pod kątem obecności zmian, które – nieleczone – w przyszłości mogłyby przekształcić się w nowotwór. Choć badanie to powinno się wykonywać profilaktycznie raz do roku u każdej zdrowej kobiety (raz na 3 lata u kobiet po 30 roku życia), czasami trzeba dodatkowo wykonać cytologię w ciąży, jeśli ostatnie badanie było zrobione przed 6 miesiącami. Zmiany hormonalne zachodzące u przyszłej mamy mogą spowodować, że potencjalnie niebezpieczne zmiany w szyjce macicy będą postępować szybciej.

Kiedy wykonuje się cytologię w ciąży?

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i obowiązującymi standardami opieki okołoporodowej lekarz zleca wykonanie badania cytologicznego już podczas pierwszej „ciążowej” wizyty, czyli z reguły w 6.–8. tygodniu ciąży. Może z tego zrezygnować, o ile przyszła mama poddała się takiemu badaniu w ciągu ostatniego półrocza, a wyniki cytologii nie budziły wątpliwości. Jeśli z jakiegoś powodu badanie nie zostało wykonane po tej wizycie, ginekolog ponawia takie zalecenie podczas kolejnych wizyt kontrolnych.

Zobacz także: Jak często robić cytologię?

Wyniki cytologii w ciąży

Na wynik badania cytologicznego czeka się od 1 do 3 tygodni w zależności od jednostki, w której wykonywane jest badanie. Do oceny materiału cytologicznego używa się w Polsce obecnie klasyfikacji Bethesda. Zastąpiła ona stosowaną przez lata w naszym kraju pięciostopniową skalę Papanicolau. Jest nowsza i ma charakter opisowy.

Ciąża jest szczególnym okresem i kobieta jest w tym czasie bardziej narażona na różne infekcje pochwy. Zdarza się, że cytologia wykaże stan zapalny w ciąży, ale interpretację wyników lepiej pozostawić lekarzowi. W zależności od otrzymanego z pracowni cytologicznej opisu zleci on ewentualne dalsze badania lub sposób leczenia.

Zobacz także: 4 infekcje, które musisz szybko wyleczyć

Na czym polega badanie cytologiczne?

Badanie polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy, czyli komórek nabłonka, który pokrywa część pochwową oraz kanał szyjki macicy. Komórki te są potem analizowane w laboratorium pod kątem obecności zmian nowotworowych lub takich, które wymagają leczenia, ponieważ nieleczone mogłyby w przyszłości przekształcić się w nowotwór.

Wymaz z szyjki macicy pobiera się na początku badania ginekologicznego, przed ewentualnym dopochwowym badaniem USG. Warto pamiętać, by przez 2–3 dni przed pobraniem wymazu powstrzymać się od współżycia i nie stosować żadnych leków dopochwowych czy dezodorantu do okolic intymnych, ponieważ mogłoby to zafałszować wynik badania. Dzień przed cytologią nie należy kąpać się w wannie.

Badanie trwa kilkadziesiąt sekund i jest bezbolesne, a co najwyżej trochę nieprzyjemne. Lekarz zakłada do pochwy pacjentki leżącej na fotelu ginekologicznym wziernik i pobiera komórki nabłonka za pomocą specjalnych szczoteczek lub szpatułek, a potem równomiernie rozprowadza materiał na szkiełku i go utrwala. Tak przygotowany materiał przekazywany jest do pracowni cytologicznej, gdzie dokonuje się jego oceny.

Warto wiedzieć! Po badaniu cytologicznym może pojawić się niewielkie plamienie na skutek uszkodzenia mechanicznego szyjki macicy. O ile nie towarzyszą mu żadne inne dolegliwości, plamienie po badaniu cytologicznym w ciąży nie powinno budzić niepokoju.

Zobacz także:

• Pessar: sposób na niewydolności szyjki macicy
• Czy szczepionka przeciw HPV jest bezpieczna?
• Nie musisz zachorować na raka szyjki macicy. Najważniejsza jest cytologia