Cytomegalia w ciąży: co to jest, objawy, leczenie, skutki
Cytomegalia w ciąży zwykle przebiega bezobjawowo. Możesz nie wiedzieć, że jesteś zakażona wirusem CMV, jeśli nie wykonasz specjalnych badań. To niebezpieczna infekcja dla dziecka rozwijającego się w twoim brzuchu. Sprawdź, jak się objawia i jakie niesie ze sobą powikłania.
Cytomegalia w ciąży jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ powodujący ją cytomegalowirus może poważnie uszkodzić rozwijający się płód. Infekcja nie daje wyraźnych objawów, ale łatwo można ją wykryć, wykonując badanie na obecność przeciwciał. Badanie nie jest umieszczone w standardowym kalendarzu badań ciążowych, ale warto je wykonać.
Spis treści:
- Cytomegalia w ciąży – co to za choroba
- Cytomegalia – jak można się zarazić
- Cytomegalia – objawy w ciąży
- Cytomegalia wtórna w ciąży
- Cytomegalia w ciąży – jak dziecko może się zarazić
- Cytomegalia w ciąży – skutki u noworodków
- Cytomegalia – badania w ciąży
- Cytomegalia w ciąży – leczenie
Co to jest cytomegalia w ciąży?
Cytomegalia to choroba weneryczna, którą wywołuje wirus cytomegalii (CMV). U zdrowych osób nie jest groźna, zwykle przebiega bezobjawowo i organizm sam ją zwalcza. Jest jednak szczególnie niebezpieczna dla osób z obniżoną odpornością (np. zarażonych wirusem HIV), a także w czasie ciąży dla rozwijającego się płodu.
Jeśli ciężarna ma cytomegalię, przedostanie się wirusa do płodu może spowodować:
- uszkodzenie słuchu,
- upośledzenie umysłowe,
- zaburzenia w rozwoju psychoruchowym.
Cytomegalia: jak można się zarazić?
Cytomegalowirus jest obecny wszędzie, dlatego czasami nie sposób jest się przed nim uchronić. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania:
- brak dostatecznej higieny osobistej;
- posiadanie wielu partnerów seksualnych;
- przebycie chorób przenoszonych drogą płciową;
- przebywanie w dużych skupiskach ludzi;
- częste przebywanie w towarzystwie małych dzieci (mogą przenosić chorobę ze żłobka, przedszkola, placu zabaw).
Cytomegalia: objawy w ciąży
U większości kobiet ciężarnych cytomegalia przebiega w sposób bezobjawowy, dlatego jest trudna do rozpoznania. Jeżeli pojawiają się symptomy zakażenia, nie są na tyle specyficzne, by kobieta mogła się zorientować, że zakaziła się wirusem CMV. Objawy cytomegalii w ciąży są podobne do grypy.
Objawy cytomegalii w ciąży:
- ból głowy,
- ból mięśni,
- ogólne osłabienie.
Cytomegalia wtórna w ciąży
U ciężarnej może wystąpić także cytomegalia wtórna. Po przebyciu choroby wirus pozostaje uśpiony w organizmie (cytomegalia uśpiona) i może uaktywnić się np. w okresie obniżonej odporności. Ciąża jako stan obciążający organizm może powodować większą podatność na zakażenie cytomegalowirusem lub uaktywnienie się infekcji, która była do tej pory uśpiona.
Cytomegalia w ciąży: jak dziecko może się zarazić?
Wirus cytomegalii, który może przedostać się do płodu:
- w czasie ciąży przez łożysko (im bardziej zaawansowana ciąża tym większe ryzyko, że zarażona matka zarazi również dziecko);
- w czasie porodu – gdy dziecko przechodzi przez kanał rodny, w którym znajdują się bakterie cytomegalii.
Najgorszą sytuacją jest zarażenie się wirusem płodu we wczesnym etapie ciąży. Wówczas choroba ta może przynieść największe spustoszenia dla rozwijającego się organizmu lub nawet doprowadzić do poronienia. W pierwszym trymestrze ciąży istnieje także duże ryzyko rozwinięcia się poważnej wady wrodzonej w układzie nerwowym dziecka.
Zarażenie cytomegalią w II lub III trymestrze może spowodować uszkodzenie mózgu lub przedwczesny poród.
Cytomegalia w ciąży: skutki u noworodków
Aż 85 do 90 proc. noworodków przechodzi zakażenie cytomegalowirusem w sposób bezobjawowy. U 5 do 10 proc maluchów można jednak zaobserwować objawy cytomegalii wrodzonej, która niesie za sobą szereg powikłań.
Noworodek z cytomegalią wrodzoną może cierpieć na:
- małogłowie;
- wodogłowie;
- hipotrofię;
- zwapnienie wewnątrzczaszkowe;
- skazę krwotoczną;
- żółtaczkę;
- powiększenie wątroby i śledziony;
- niedokrwistość;
- małopłytkowość;
- zanik nerwu wzrokowego;
- zaćmę.
Zdarza się, że wirus pozostaje w uśpieniu i daje o sobie znać znacznie później (nawet kilka lat po narodzinach). Może wtedy skutkować:
- zaburzeniem widzenia,
- opóźnieniem umysłowym,
- całkowitą utratą słuchu.
Cytomegalia: badania w ciąży
Kobieta w ciąży lub planująca zajście w ciążę może wykonać badania sprawdzające, czy ma przeciwciała IgG lub IgM. IgG świadczą o tym, że ciężarna miała w przeszłości kontakt z wirusem cytomegalii i jest już odporna na tę chorobę, a przeciwciała IgM świadczą o aktywnym zakażeniu wirusem (wówczas ciężarna może zarazić płód).
Zgodnie z obecnymi standardami opieki okołoporodowej badania w kierunku cytomegalii nie są obowiązkowe, a jedynie zalecane. Czy konieczne jest przeprowadzanie badań na cytomegalię w ciąży, mimo że nie ma ich w kalendarzu badań ciążowych? Na pewno warto się przebadać. Jeśli wiadomo, że kobieta jest zakażona cytomegalowirusem i mogła zarazić nim dziecko, po porodzie będzie ono przebadane pod kątem infekcji i szybko zostanie wdrożone leczenie.
Kiedy wykonać badanie na cytomegalię w ciąży? Najlepiej zrobić to w III trymestrze ciąży, kiedy płód jest już na tyle rozwinięty, że można sprawdzić, czy nie został zainfekowany wirusem CMV.
Cytomegalia w ciąży: leczenie
W trakcie ciąży nie ma możliwości leczenia cytomegalii. Leki na tę chorobę są zbyt silne i inwazyjne, mogłyby trwale uszkodzić płód. Jeśli dziecko jest zakażone, wówczas leczenie odbywa się dopiero po porodzie.
Jeżeli u noworodka wykryje się cytomegalię wrodzoną, dziecko powinno być skierowane do specjalistycznego ośrodka, gdzie rozpoznanie zostanie zweryfikowane, a maluch objęty specjalistyczną opieką i poddany leczeniu.
Zobacz też: