Reklama

Guzy przydatków miednicy, w tym torbiele jajnika, wykrywa się u około 2-4 proc. ciężarnych. Badanie USG, które jest standardowo wykonywane w ciąży, jest ważnym narzędziem w wykrywaniu zmian w obrębie macicy i jajników. Torbiele (cysty) jajników najczęściej zanikają samoistnie w czasie ciąży lub po porodzie, zazwyczaj też nie dają charakterystycznych objawów. Większość z nich jest niezłośliwa.

Reklama

Spis treści:

Rodzaje torbieli jajnika w ciąży

Najczęściej występujące zmiany budowy jajnika w ciąży:

  • torbiel ciałka żółtego – niezłośliwa cysta wypełniona płynem, jest pozostałością pęcherzyka Graafa. Najczęściej wzrasta w 1. trymestrze ciąży i zanika w 2. trymestrze. Sytuacja, w której zwiększa wymiary przez całą ciążę, występuje rzadko.
  • torbiele krwotoczne – to także torbiele ciałka żółtego, w których obrębie doszło do krwawienia.
  • torbiele po stymulacji jajników – wywoływanie jajeczkowania może skutkować powstaniem wielu torbieli o cienkich ściankach i wymiarach sięgających do 10-15 cm. Takie zmiany mają tendencję do pękania i krwawienia, ale najczęściej są niezłośliwe i zanikają w 2-3 trymestrze ciąży.

Torbiele i guzy wywołane przez ciążę

Ciąża to okres, w którym mogą wystąpić także następujące zmiany w obrębie jajników:

  • torbiele tekaluteinowe – pojawiają się najczęściej po 1. trymestrze, często jako efekt zaśniadu groniastego całkowitego.
  • żółtczaki ciążowe (luteoma) – lite guzy jajnika, które mogą powodować wzrost poziomu hormonów męskich u ciężarnej i u płodów żeńskich. Najczęściej zanikają po porodzie.
  • mnogie torbiele tekaluteinowe – przypominają z wyglądu wielotorbielowate jajniki po stymulacji, występują częściej u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS) — i utrudniają zajście w ciążę — lub w przypadku ciąży mnogiej (zwłaszcza z trojaczkami i większą liczbą płodów). Nie są złośliwe i zanikają po porodzie. Mogą wywoływać ból brzucha, nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby, hirsutyzm.

Torbiele złośliwe

Dzielimy je na:

  • raki nabłonkowe,
  • nowotwory germinalne
  • nowotwory gonadalne

Szacuje się, że około 3,6–6,8 proc. guzów jajnika, które nie zanikną w czasie ciąży, ma charakter złośliwy. Objawy doświadczane przez kobietę to m.in. stałe wzdęcie, ból brzucha, brak apetytu, podczas badania USG w ciąży. Lekarza zaniepokoić powinno:

  • rośnięcie guza,
  • wytwarzanie grubych przegród,
  • pojawianie się guzków przyściennych,
  • występowanie wypustek (palczastych wyrośli), odchodzących od ściany w kierunku środka torbieli.

Czy można zajść w ciążę, mając torbiel na jajniku?

Wiele kobiet dowiaduje o torbieli na jajniku wtedy, gdy wykonywane jest pierwsze ciążowe USG. To oznacza, że nie każda torbiel utrudnia zajście w ciążę. Najwięcej problemów stwarzają torbiele u kobiet z zespołem policystycznych jajników lub endometriozą. Należy jednak pamiętać, że wiele torbieli zanika samoistnie i choć w jednym cyklu mogą uniemożliwić zapłodnienie, to w kolejnym mogą już nie stanowić przeszkody. Większy problem z zajściem w ciąże stanowią nawracające torbiele jajnika.

Torbiel skórzasta jajnika a ciąża: torbiele dermatoidalne najczęściej dotykają młodych kobiet w wieku 20-30 lat. Potrafią rozregulować cykl menstruacyjny i utrudniać zajście w ciążę.

Torbiel czekoladowa a ciąża: torbiel endometrialna jajnika może utrudniać zajście w ciążę. Dzieje się tak dlatego, że nieprawidłowe tkanki endometrium zwykle obecne są także w innych, nietypowych miejscach, co może utrudniać owulacje lub prowadzić do niedrożności jajowodów.

Objawy torbieli jajnika

Mogą nie wywoływać żadnych objawów. Jeśli jednak wystąpią dolegliwości, są to najczęściej:

  • ból brzucha,
  • ból miednicy,
  • dyskomfort wywołany uciskiem na sąsiadujące narządy,
  • ból podczas stosunku,
  • parcie na pęcherz,
  • zmniejszony apetyt,
  • wzdęcia.

Leczenie torbieli, także w ciąży

Diagnostykę torbieli jajnika wykonuje się przy użyciu USG i rezonansu magnetycznego. Pozwala to na ocenę, czy narośl jest złośliwa. Najczęściej wystarczy sama obserwacja torbieli, w przypadku zmian złośliwych sposób leczenia uzależniony jest od rozmiaru zmiany i wieku ciąży, jeśli kobieta już w niej jest. To ważne, by obserwować również niezłośliwe cysty, ponieważ ich pęknięcie lub skręcenie może prowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu.

Operacyjne usunięcie torbieli rozważane jest, jeśli jej rozmiar jest duży, nie zmniejsza się i towarzyszą jej niepożądane objawy (np. krwawienia). Najczęściej stosowana jest wtedy laparoskopia. Do leczenia torbieli stosuje się czasami także leczenie hormonalne lub antybiotyki.

Źródło: mp.pl, Sonographic tips for evaluation of adnexal masses in pregnancy, Timothy P. Canavan, Clinical Obstetrics and Gynecology, 2017; 60 (3): 575–585, Detecting ovarian disorders in primary care, Abigail Oliver, Caroline Overton, The Practicioner, 2014; 258 (1769): 15–19

Przeczytaj też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama