Reklama

Nie ma jednego ściśle określonego terminu, kiedy dziecko zaczyna mówić, ale są szerokie normy, w których powinno to nastąpić. Warto wiedzieć, czego nie należy przegapić i jak wspierać dziecko w rozwoju mowy.

Reklama

Rozwój mowy rozpoczyna się już od pierwszych tygodni życia, a dziecko osłuchuje się z językiem jeszcze w okresie życia płodowego! To właśnie wtedy kształtują się też narządy mowy. Rozwój mowy dziecka zależy zarówno od czynników biologicznych, jak i od czynników społecznych. To znaczy, że istotny wpływ na to, kiedy dziecko zaczyna mówić, mają rodzice i inne osoby znajdujące się w jego otoczeniu. Powinni oni mówić do dziecka dużo i często, używając różnorodnych słów.

Wsparcie nauki mowy jest ważne, ale mimo treningu mówienia na pierwsze słowa malucha trzeba cierpliwie poczekać. Sprawdź, kiedy dzieci zaczynają mówić. Poznaj normy dotyczące etapów rozwoju mowy. Upewnij się, czy nie czekasz na pierwsze słowa zbyt długo. Z naszego tekstu dowiesz się też, kiedy warto poprosić o pomoc specjalistę.

Spis treści:

Kiedy dziecko zaczyna mówić – etapy rozwoju mowy

Rozwój mowy przebiega w kilku etapach, które noszą nazwy:

  • okres melodii – do końca 1. roku życia
  • okres wyrazu – do końca 2. roku życia
  • okres zdania – do końca 3. roku życia

U normalnie rozwijającego się dziecka etapy te mogą ulegać przesunięciu nawet o około pół roku. I jest to traktowane jako norma.

Pierwsze słowa dziecko zwykle wypowiada między 10 a 18 miesiącem życia (gdy kończy się okres melodii, a zaczyna okres wyrazu). Obserwuje się, że dziewczynki zaczynają mówić średnio ok. 12 miesiąca życia, a chłopcy – miedzy 13 a 14 miesiącem życia (ale nie jest to regułą dotyczącą wszystkich dzieci).

Pierwsze proste zdania udaje się wypowiedzieć dzieciom między 14 a 24 miesiącem życia – przy czym chłopcy wypowiadają je szybciej niż dziewczynki.

Moment, w którym dziecko powinno zacząć mówić, jest sprawą indywidualną. Rodzice nie powinni się zbytnio denerwować, jeśli maluch wykazuje lekkie opóźnienie w rozwoju mowy. Warto natomiast zachować czujność i przede wszystkim dużo do dziecka mówić podczas codziennych czynność, kąpania, przewijania, karmienia. Każda okazja jest dobra do rozwoju mowy – także spacer, podczas którego można opowiadać o mijanych na spacerze drzewach, samochodach, domach. Duże korzyści przynosi niemowlęciu kontakt z książkami dla dzieci – czytanie wierszyków, oglądanie ilustracji i opowiadanie przez rodzica, co przedstawiają. To wszystko jest bardzo dobrym treningiem mówienia.

Opóźnienia w rozwoju mowy – jak rozpoznać?

Choć tempo nauki mowy jest sprawą indywidualną, są pewne wytyczne, które mogą sugerować, że mowa jest opóźniona.
Oto czynniki, które mogą o tym świadczyć (pamiętaj o półrocznym okresie tolerancji!):

  • dziecko późno zaczyna gaworzyć,
  • późno wypowiada pierwsze słowa,
  • dziecko mało mówi, używa niewielu słów,
  • nieprawidłowo wymawia wiele głosek,
  • mocno zniekształca słowa.

Pytanie do psychologa

„Mikołaj ma 14 miesięcy i do tej pory nie powiedział ani słowa. Inne dzieci, które spotykamy na spacerze, mówią już »mama«, »tata«, a mój synek jeszcze nie. Czy powinnam się niepokoić?’’, Alina

Odpowiada Beata Chrzanowska-Pietraszak, pedagog specjalny, psycholog, terapeuta rodzinny:
Rzeczywiście, dziecko zaczyna gaworzyć, np. „bababa”, „tatatata”, „papapapa”, „mamamama”, zanim skończy rok, a kilka miesięcy później – czyli w wieku Mikołaja – nadaje już znaczenie wydawanym przez siebie dźwiękom. Jeśli synek tego nie robi, a w dodatku nie gaworzył, radzę skonsultować się z pediatrą lub logopedą. A poza tym... Dużo śpiewać, recytować wierszyki i jak najwięcej do niego mówić. Dobrze jest też komentować to, co maluszek robi.

„Akademia Młodych Rodziców”

Sprawdź, jak rozwija się niemowlę i na co zwracać uwagę! Czytaj więcej

Pierwsze próby mówienia – okres melodii

    Okres melodii trwa do końca 1. roku życia. U dziecka w tym czasie pojawia się:

    • głużenie – ok. 2-3 miesiąc,
    • gaworzenie – 5-10 miesiąc.

    Około 2. miesiąca niemowlę zaczyna głużyć (wymawia: g, gli, k), a potem – mniej więcej w drugim półroczu rozpoczyna się gaworzenie (sylaby: ma, ta, ba). Okres melodii kończy się, gdy dziecko zaczyna wypowiadać pierwsze sylaby (ma-ma, ta-ta, ba-ba, pa-pa, da).

    Choć dziecko nie wymawia jeszcze pierwszych słów, można się z nim całkiem dobrze porozumieć. Mowa o maluchach, które mają ok. 10 miesięcy. Mówienie jest bowiem poprzedzone rozumieniem mowy. Dziecko w tym wieku łączy poszczególne słowa z osobami, przedmiotami lub czynnościami. Gdy spytasz: „Gdzie jest tata?”, maluch powinien odwrócić główkę we właściwą stronę. Roczne dziecko może rozumieć około 50 słów, m.in. powinno reagować na własne imię.

    Jak wspomagać rozwój mowy dziecka w pierwszym roku życia?

    Powtarzaj dźwięki, które udaje się dziecku wymówić. Twój udział w takiej rozmowie odgrywa ważną rolę. Kiedy wypowiadasz słowo podobne do tego, które przed chwilą udało się wymówić dziecku, powodujesz pobudzenie słuchowe i w efekcie słowną reakcję malucha. Dziecko cieszy się, że słyszy to, co umie powiedzieć. Zwykle kiedy skończy 9 miesięcy, będzie próbowało ci odpowiedzieć. Wtedy wchodzi w fazę naśladowania i powtarzania dźwięków (tzw. echolalia).

    Dziecko mówi pierwsze słowa – okres wyrazu

      Okres ten trwa w przybliżeniu od 12 miesiąca do 2. roku życia. Dziecko wypowiada w tym czasie pierwsze pojedyncze słowa. Często je zniekształca, wymawia tylko pierwszą sylabę lub końcówkę słowa np. ampa (lampa). Reaguje na polecenia i stara się odpowiadać na pytania.

      Dziecko w wieku 18. miesięcy zna zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu słów. Są to:

      • określenia członków rodziny – mama, tata, baba,
      • zabawek – lala, miś,
      • codziennych czynności – pić, am, siusiu.

      Konkurs „Narodziny rodziny”

      Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej

      Kiedy dziecko zaczyna mówić, niebawem poznane słowa próbuje łączyć w proste zwroty (baba pij, kotek śpi). Nie należy jednak zapominać, że normą jest dziecko, które w wieku 18 miesięcy wymawia tylko pojedyncze słowa. Natomiast dwulatek, który układa piękne zdania, to raczej rzadkość.

      Dziecko zaczyna mówić pełnymi zdaniami – okres zdania

      Okres zdania trwa od 2. do 3. roku życia. Dziecko wymawia pierwsze dwuwyrazowe zdania (mama am). Używa ok. 800-1500 słów, ale wiele z nich nie brzmi jeszcze tak, jak powinno. Może mylić słowa o podobnym brzmieniu, np. kok i kot.

      Z upływem czasu dziecko zaczyna mówić coraz wyraźniej, tworzy dłuższe zdania, które pozwalają mu wyrażać jego emocje.

      Kiedy dziecko zaczyna mówić: mama lub tata

      Słowa „mama” i „tata” zwykle można usłyszeć u dziecka, które skończyło 12 miesięcy. I to nie od razu, ale miesiąc, a nawet dwa później. Normą jest też, gdy dziecko powie pierwszy raz „mama” lub „tata” dopiero w wieku 1,5 roku.

      Wszystko zależy od tego, w jakim tempie rozwija się dziecko oraz jakie ma warunki rozwoju mowy. Czasami zdarza się, że pierwsze słowa dziecka wcale nie brzmią „mama” lub „tata”. Zamiast nich roczniak może mówić np. baba lub dada. Niewątpliwie jednak jest to znak, że już niebawem rodzice usłyszą słowa, których nie mogą się doczekać.

      Zobacz też:

      Reklama
      Reklama
      Reklama
      Reklama