Jeśli będziesz wiedzieć, jak przebiega rozwój mowy trzyletniego dziecka, pomożesz mu ładnie mówić i nie przeoczysz niepokojących sygnałów, świadczących o możliwych zaburzeniach. Jak rozwija się mowa trzylatka, wyjaśnia logopeda Małgorzata Stanoch.
Zobacz też: Śmieszne zabawy logopedyczne dla trzylatka
Dziecko w wieku trzech lat uwielbia komunikować się z otoczeniem. Mówi dużo i chętnie. Opowiada o tym, co aktualnie widzi. Powinno już prawidłowo wymawiać dźwięki (a, o, e, i, y, ą, ę, p, m), a także zmiękczenia: pi, mi. W jego mowie pojawiają się też trudniejsze dźwięki: f, t, d, n, ń, l ( li), ś, ć, dż, k, g( ki, gi), ch, j. Nie martw się, jeśli usłyszysz, że dziecko przestawia głoski w trudnych wyrazach, np. głudopiś zamiast długopis – jeszcze spokojnie wolno mu to robić. Głoski: s, z, c, dz zaczynają być już wymawiane prawidłowo, chociaż mogą być jeszcze spieszczane, np. śmok zamiast smok. Głoska „r” pojawia się wymawiana prawidłowo lub zamieniana jest na „l”. Możesz, więc usłyszeć lobocik zamiast robocik.
Czy znasz prawdy i mity o nauce mówienia?
Trzyletnie dziecko ma już dobrze rozwinięty słuch fonematyczny (czyli potrafi różnicować dźwięki mowy). Słyszy i potrafi zróżnicować wymowę prawidłową. Dowodem na to są uwagi, jakie często kieruje do naśladującej je osoby: nie mówi się lowelek tylko lowelek. W mowie trzylatka można również usłyszeć „zlewanie” się wyrazów w jeden, np. zapiosenkować zamiast zaśpiewać piosenkę. Te twory językowe są typowe dla twojego dziecka i pewnie nie raz mile cię zaskoczą.
Zrób test i sprawdź: Czy twój 3-4-latek jest samodzielny?
Odpowiedz sobie na poniższe pytania:
● Czy głos twojego dziecka jest ochrypły, nosowy (jak przy katarze)?
● Czy zdarza się, że dziecko nie rozumie, co do niego mówisz, chociaż używasz prostych słów?
● Czy rzadko komunikuje się z otoczeniem - mówi mało i niechętnie?
● Czy zadaje pytania?
● Czy często powtarza wyrazy w zdaniach, np. idę dododo mamy, misiu misiu misiu ma nos, lalalalala śpi?
Jeżeli pozytywnie odpowiedziałaś chociaż na jedno z powyższych pytań, powinnaś skonsultować się ze specjalistą logopedą, który ustali program terapii logopedycznej dla twojego dziecka.
Zobacz, dlaczego najlepszą zabawką edukacyjną jest... mama!
Poniżej mamy dla ciebie 8 rad, jak pomóc dziecku rozwijać prawidłową mowę.
1. Regularnie ćwicz z dzieckiem. Wykonuj w domy ćwiczenia mowy zalecone przez logopedę podczas zajęć.
2. Zwróć uwagę na własną wymowę. Dziecko rozwija się, naśladując innych. Dlatego mów wolno i spokojnie. Dostosuj książki i filmy do rozwoju dziecka, aby mogło zrozumieć wypowiedzi i ich treść.
3. Nie przerywaj ani nie ponaglaj dziecka. Nie podpowiadaj wyrazów, pozwól, aby skończył wypowiedź. Nie zadawaj jednocześnie wielu pytań. Dziecko musi mieć czas na przygotowanie odpowiedzi.
4. Nie okazuj dziecku, że drażni cię jego sposób mówienia. Na przykład, gdy dziecko się jąka. Maluch powinien czuć, że może porozmawiać z dorosłym o swoich problemach.
5. Nie denerwuj się, gdy dziecko źle mówi. Jeśli tobie puszczą nerwy, to tym bardziej dziecku, a wtedy jąkanie lub inne kłopoty z mówieniem może się pogłębić.
6. Doceniaj każdy sukces dziecka. Zachęcaj do działania, pomagaj mu w wyrabianiu poczucia własnej wartości.
7. Wyjaśnij, że niektórzy ludzie też mają podobne trudności. Pokaż i uświadom dziecku, że zaburzenie mowy nie ma wpływu na jego zdolności.
8. Porozmawiaj z przedszkolanką. Powiedz, by nie zwalniała dziecka ze śpiewania, recytowania, wymagała tyle samo, co od innych przedszkolaków. A także nie wytykała mu jąkania, nie przerywała wypowiedzi, nie okazywała zniecierpliwienia.
Zobacz także: Śmieszne zabawy logopedyczne dla trzylatka
Dowiedz się, jak przebiega rozwój mowy. Dzięki temu pomożesz dziecku ładnie mówić i nie przeoczysz niepokojących sygnałów, świadczących o możliwych zaburzeniach. O rozwoju mowy pisze logopeda Małgorzata Stanoch. Jak mówi pięciolatek? Wypowiedzi twojego pięciolatka są już zrozumiałe nie tylko dla domowników, ale także dla innych osób. Przyjmują formę wielozdaniową, np. "Idę zbudować zamek z klocków. Chcę żeby był ogromny i miał trzy wieże. Pomożesz mi mamusiu?" W mowie znikają nieprawidłowości gramatyczne. Dziecko chętnie poprawia swoje młodsze rodzeństwo i siebie. Potrafi także wyjaśnić znaczenie słów, podając ich cechy charakterystyczne oraz zastosowanie. Twoje dziecko umie przewidywać fakty, które wg. niego mogą nastąpić. Cechy charakterystyczne mowy pięciolatka Głoska "r" wymawiana jest prawidłowo, nawet hiperpoprawnie. Ponieważ dziecko wcześniej wymawiało "l" zamiast zamiast "r", teraz będzie starało się używać "r" nawet tam gdzie ono nie występuje, np. kropra zamiast kropla, Karor zamiast Karol. Nie martw się tym gdyż po kilku miesiącach sytuacja ta powinna ustąpić samoistnie. Dziecko wymawia już głoski: sz, ż, dż. Wymowa doskonali się, zadbaj więc o to, aby dostarczać mu prawidłowych wzorców wyrazów. Co powinno cię zaniepokoić w mowie pięciolatka? Czy twoje dziecko mówi niewyraźnie, musisz wsłuchiwać się uważnie w jego wypowiedzi? Czy w mowie twojego dziecka występuje dużo „spieszczeń” a zasób słownictwa jest ubogi? Czy twoje dziecko ma kłopoty z wymawianiem głosek: sz, ż, cz, dż (wymawia s, z, c, dz)? Czy twoje dziecko mówi mało i niechętnie? Czy twoje dziecko żując i rozdrabniając ciasteczko ma „otwarty buziaczek”? Jeżeli odpowiedziałaś pozytywnie chociaż na jedno z pytań, powinnaś skonsultować się ze specjalistą...
Gdy dziecko ma problemy z poprawnym mówieniem, najważniejsze to zgłosić się do logopedy. O logopedę zapytaj w przedszkolu, u pediatry albo w najbliższej przychodni psychologiczno-pedagogicznej. Gdy już rozpoczniecie ćwiczenia, włącz się terapii dziecka. Oto co możesz zrobić: 1. Regularnie ćwicz z dzieckiem Wykonuj w domy ćwiczenia mowy zalecone przez logopedę podczas zajęć. 2. Zwróć uwagę na własną wymowę Dziecko rozwija się, naśladując innych. Dlatego mów wolno i spokojnie. Dostosuj książki i filmy do rozwoju dziecka, aby mogło zrozumieć wypowiedzi i ich treść. Zobacz też: Śmieszne zabawy logopedyczne dla trzylatka 3. Nie przerywaj ani nie ponaglaj dziecka Nie podpowiadaj wyrazów, pozwól, aby skończył wypowiedź. Nie zadawaj jednocześnie wielu pytań. Dziecko musi mieć czas na przygotowanie odpowiedzi. 4. Nie okazuj dziecku, że drażni cię jego sposób mówienia Na przykład, gdy dziecko się jąka. Maluch powinien czuć, że może porozmawiać z dorosłym o swoich problemach. 5. Nie denerwuj się, gdy dziecko źle mówi Jeśli tobie puszczą nerwy, to tym bardziej dziecku, a wtedy jąkanie lub inne kłopoty z mówieniem może się pogłębić. Zobacz też: 7 pytań o jąkanie u dziecka 6. Doceniaj każdy sukces dziecka Zachęcaj do działania, pomagaj mu w wyrabianiu poczucia własnej wartości. 7. Wyjaśnij, że niektórzy ludzie też mają podobne trudności Pokaż i uświadom dziecku, że zaburzenie mowy nie ma wpływu na jego zdolności. Zobacz też: Gry logopedyczne dla dzieci online 8. Porozmawiaj z przedszkolanką Powiedz, by nie zwalniała dziecka ze śpiewania, recytowania, wymagała tyle samo, co od innych przedszkolaków. A także nie wytykała mu jąkania, nie przerywała wypowiedzi, nie okazywała zniecierpliwienia. Zobacz rady logopedy, jak wspierać rozwój mowy przedszkolaka
Moja pięcioletnia wnuczka nie mówi jeszcze „r”. Czy są powody do niepokoju? Radzi Krystyna Zielińska, psycholog – logopeda Kiedy dziecko zaczyna wymawiać "r"? Problemy z literką „r” u pięcioletnich dzieci są nadal normą, chociaż już niedługo powinna pojawić się prawidłowa wymowa. W wieku sześciu lat mały człowiek zakończył już rozwój mowy i wtedy wszystkie głoski powinny brzmieć prawidłowo, głoska „r” również. Wady wymowy "r" Przy problemach z wymową „r” dzieci początkowo zastępują ją literką „j” (rak - jak), potem literą „l” (rak – lak). Niektóre dzieci zamieniają trudną literkę na „ł”, jeszcze inne radzą sobie, zupełnie ją opuszczając. Na pewno nie powinniśmy nakłaniać dziecka do powtarzania wyrazów z „r”, bo możemy opóźnić właściwą wymowę. Wnuczka może też zacząć wymawiać głoskę w nieprawidłowy sposób (drganie języka między zębami, drgające wargi lub policzek). Najlepsze efekty przynosi praca nad uwrażliwieniem i gibkością języka, zwłaszcza gimnastyka jego koniuszka. W domowych ćwiczeniach można bawić się z dzieckiem i zachęcać, by jak najczęściej unosiło język do góry np. wykorzystując smaczne żelki (unoszenie języka z położonym na nim płaskim żelkiem – żabką). Jeżeli niepokoi nas wymowa dziecka, możemy skorzystać z porady logopedy . Wskaże nam on zabawy i ćwiczenia, które pomogą dziecku w nauce prawidłowej wymowy głoski „r”. Jednak zwracam jeszcze raz uwagę, że opisane w pytaniu trudności są normalne u dzieci w wieku 5 lat. Zagraj z dzieckiem online w zabawy logopedyczne
