Prawa ucznia są zapisane między innymi w statucie szkoły, do której uczeń chodzi, zaś samorząd szkolny jest przedstawicielem i obrońcą praw ucznia w pierwszej kolejności. Podstawowym prawem ucznia jest prawo do nauki, określa je artykuł 70 Konstytucji RP. Szkoła powinna zapewnić każdemu uczniowi warunki, które są niezbędne, by mógł się on rozwijać, a także przygotować go do wypełnienia obowiązków rodzinnych i obywatelskich na podstawie zasad solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości oraz wolności.
Spis treści:
Prawa ucznia to zbiór czynności, które może on wykonywać oraz uprawnień mu przysługujących. Prawa ucznia określają przepisy międzynarodowe, szkolne oraz państwowe, czyli: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka, a także statut szkoły. W Polsce funkcjonują zapisy prawa oświatowego, ustawy o systemie oświaty oraz inne ustawy i rozporządzenia mówiące o prawach uczniów. Zadaniem każdej szkoły jest indywidualne określenie, co uczeń może robić, jakie ma prawa, ale także obowiązki w danej placówce.
Prawa ucznia to między innymi prawo do:
1) przejawiania własnej aktywności w zdobywaniu wiedzy i umiejętności przy wykorzystaniu wszystkich możliwości szkoły; wyrażania opinii i wątpliwości dotyczących treści nauczania oraz uzyskiwania na nie wyjaśnień i odpowiedzi;
2) przedstawiania wychowawcy klasy, dyrektorowi szkoły i innym nauczycielom swoich problemów oraz uzyskania od nich pomocy, odpowiedzi, wyjaśnień;
3) poszanowania godności własnej w sprawach osobistych, rodzinnych i koleżeńskich;
4) jawnego wyrażania opinii dotyczących życia szkoły; nie może to jednak uwłaczać niczyjej godności osobistej;
5) do inicjatywy społecznej i obywatelskiej; może należeć do wybranej przez siebie organizacji ideowo-wychowawczej lub społecznej; w przypadku organizacji działających poza szkołą – za wiedzą i zgodą dyrektora szkoły;
6) uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych;
7) reprezentowania szkoły w konkursach, przeglądach, zawodach i innych imprezach, zgodnie ze swoimi możliwościami i umiejętnościami;
8) do odpoczynku w przerwach międzylekcyjnych;
9) do opieki socjalnej na zasadach określonych odrębnymi przepisami;
10) do jawnej, przeprowadzanej na bieżąco oceny swego stanu wiedzy i umiejętności;
11) do powiadomienia z wyprzedzeniem o terminie i zakresie pisemnych sprawdzianów wiadomości;
12) do dodatkowej pomocy nauczyciela zwłaszcza wtedy, gdy nie radzi sobie z opanowaniem materiału i powtórnego, w uzgodnionym terminie, sprawdzenia i oceny wiedzy lub umiejętności; ma też prawo do pomocy ze strony kolegów.
Uczeń ma z kolei obowiązek:
1) zachowania się w każdej sytuacji w sposób godny młodego Polaka;
2) wykorzystywania w pełni czasu przeznaczonego na naukę, rzetelnej pracy nad poszerzaniem swej wiedzy i umiejętności, systematycznego przygotowywania się do zajęć szkolnych, uczestniczenia w wybranych przez siebie zajęciach pozaszkolnych lub wyrównawczych;
3) postępowania zgodnego z dobrem szkolnej społeczności;
4) godnego, kulturalnego zachowania się w szkole i poza nią;
5) okazywania szacunku nauczycielom oraz innym pracownikom szkoły, podporządkowania się zaleceniom i zarządzeniom dyrektora szkoły, rady pedagogicznej, nauczycieli oraz ustaleniom rady samorządu klasowego lub szkolnego;
6) przestrzegania zasad współżycia społecznego, a szczególnie:
– okazywania szacunku dorosłym i kolegom,
– przeciwstawiania się przejawom brutalności i wulgarności,
– szanowania poglądów i przekonań innych ludzi,
– poszanowania wolności i godności osobistej drugiego człowieka, zachowywania w tajemnicy korespondencji i dyskusji w sprawach osobistych powierzonych w zaufaniu, chyba że szkodziłoby to ogółowi lub życiu i zdrowiu powierzającego,
– naprawienia wyrządzonej przez siebie szkody;
7) dbania o bezpieczeństwo i zdrowie własne oraz swoich kolegów;
8) troszczenia się o mienie szkoły i jej estetyczny wygląd, starania się o utrzymanie czystości i porządku na terenie szkoły.
Prawa ucznia z dysleksją powinny być odpowiednio respektowane przez nauczyciela. Jest on zobligowany do tego, żeby dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb ucznia, który ma stwierdzone specyficzne trudności w nauce. Tacy uczniowie powinni mieć też możliwość uczestniczenia w różnego rodzaju formach terapii pedagogicznej, np. zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych. Na egzaminach końcowych w szkołach uczniowie z dysleksją mają prawo, by korzystać ze specjalnych warunków pisania takiego egzaminu: oddzielnej sali, dłuższego czasu pracy. Odpowiedzi otwarte również ocenia się, biorąc pod uwagę dysleksję ucznia – łagodniej ocenia się ortografię oraz poziom graficzny pracy.
W przepisach oświatowych nie jest określone, którą ocenę, w jaki sposób i w jakim terminie uczeń może poprawić – ustala to rada pedagogiczna w wewnątrzszkolnym systemie oceniania. Zazwyczaj uczeń ma jednorazowe prawo do poprawy oceny w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Możliwość poprawy oceny określa statut szkoły. Warto jednak wiedzieć o tym, że uczeń ma prawo do jawnej oraz umotywowanej oceny swoich postępów w nauce.
Osiągnięcia uczniów można oceniać w różny sposób, w tym za pomocą testów, sprawdzianów i prac pisemnych. Uczeń ma prawo do tego, by nauczyciel powiadomił go z wyprzedzeniem o terminie, a także zakresie pisemnych sprawdzianów wiadomości. W ciągu dnia może się odbyć tylko jeden sprawdzian, natomiast w ciągu tygodnia sprawdzianów nie może odbyć się więcej niż trzy. Prawa ucznia obejmują również możliwość zobaczenia sprawdzianu po otrzymaniu oceny. Nauczyciel powinien także uzasadnić uczniowi wystawioną ocenę.
Każdy uczeń ma prawo do poszanowania jego godności – nauczyciel nie może zatem krzyczeć na dziecko. Nauczyciel nie ma również prawa poniżać ucznia ani jego bliskich. Prawa ucznia łamie także stosowanie odpowiedzialności zbiorowej, publiczne karanie, bicie, a także każda inna forma złego traktowania ucznia. Nauczyciel nie powinien upokarzać ucznia, ani go obrażać.
Nauczyciel ma prawo nakazać uczniowi wyłączenie telefonu lub położenie go w widocznym miejscu podczas trwania zajęć lekcyjnych. Nie ma on jednak prawa zabrać dziecku telefonu – dotyczy to zarekwirowania każdego przedmiotu, który należy do ucznia. Jeśli uczeń skończył 18 lat, ma prawo w każdej chwili zażądać zwrotu przedmiotu, który do niego należy. Jeśli nie jest jeszcze pełnoletni – po przetrzymywaną przez nauczyciela rzecz powinni zgłosić się rodzice.
W przepisach prawa oświatowego nie ma pojęcia „zawieszenia w prawach ucznia”. Uczeń ma prawo do nauki, które gwarantuje mu konstytucja. Poza tym spoczywa na nim obowiązek uczenia się, nie można więc zabronić uczniowi realizowania go, nawet w przypadku, gdy jego zachowanie jest niewłaściwe. W statucie szkoły nie może więc znaleźć się zapis o zawieszeniu ucznia w jego prawach. Karanie dziecka nie może polegać na tym, że uczeń ma zakaz uczęszczania do szkoły, a jedynie na utracie przez niego przywilejów, np. w formie nałożenia na niego zakazu uczestniczenia w imprezach szkolnych.
Zobacz także:
Kiedy uczniowie zostaną zwolnieni z obowiązku szkolnego, kiedy wypadają najbliższe dni wolne, a kiedy ferie? Oto kalendarz dni wolnych od nauki w roku szkolnym 2022/2023. Ten zbiór dat pozwoli z wyprzedzeniem zaplanować np. rodzinne wyjazdy. Spis treści: Dni wolne od szkoły w 2023 roku Dni wolne w związku z egzaminem ósmoklasisty 2023 Dni wolne: matury 2023 Dni wolne od szkoły: wakacje 2023 – kiedy zaczyna się wolne? Dni wolne od szkoły w 2023 roku Podajemy wykaz dni wolnych od szkoły w 2023 roku: 1 stycznia 2023, niedziela – Nowy Rok Ferie zimowe: 16-19 stycznia 2023 – ferie zimowe, województwo: lubelskie, łódzkie, podkarpackie, pomorskie, śląskie 23 stycznia – 5 lutego 2023 – ferie zimowe, województwo: podlaskie, warmińsko-mazurskie 30 stycznia – 12 lutego 2023 – ferie zimowe, województwo: kujawsko-pomorskie, lubuskie, małopolskie, świętokrzyskie, wielkopolskie 13 – 26 lutego 2023 – ferie zimowe, województwo: dolnośląskie, mazowieckie, opolskie, zachodniopomorskie 6-11 kwietnia 2023 – wiosenna przerwa świąteczna 1-3 maja 2023 – majówka 8 czerwca 2023, czwartek – Boże Ciało 24 czerwca – 31 sierpnia 2023 – przerwa wakacyjna Czy 9 czerwca jest wolne od szkoły? Czy piątek po Bożym Ciele jest wolny od szkoły? Okazuje się, że podobnie jak w przypadku pracy (nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy), dzień ten nie jest również wolny od nauki. Dyrektor szkoły może jednak ustanowić 9 czerwca dniem wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Szkoły bardzo często korzystają z tego rozwiązania, przedłużając wolne dla uczniów i nauczycieli. Oznacza to, że w większości placówek piątek po Bożym Ciele...
Co zrobić na śniadanie do szkoły – to pytanie zadaje sobie chyba każdy rodzic ucznia. I to każdego dnia! Warto mieć pod ręką kilka sprawdzonych przepisów na zdrowe i szybkie śniadania, ale od czasu do czasu próbować też nowości. Szczególnie polecamy nietypowe, ale bardzo zdrowe pomysły, np. tortille nadziewane warzywami, śniadania z ryżem i bez chleba, owsianki oraz placki na zimno lub chrupiące pudełeczko. Pomysły na śniadania do szkoły: Owsiane muffiny twarogowe z jabłkami Placki z cukinii na zimno Kolorowe tortille z indykiem i warzywami Sałatka z fasolką szparagową i jabłkiem Pudding ryżowy Owsianka z bananem i czekoladą Jabłka w cieście Naleśniki z konkretnym nadzieniem „Zapieksy” na zimno Chrupiące pudełeczko Pomysły na śniadania do szkoły Drugie śniadanie do szkoły to bardzo ważny posiłek dziecka w ciągu dnia. Ważne, by był zdrowy, pożywny, urozmaicony i łatwy do zjedzenia na krótkiej przerwie. Dziecko może zjeść przygotowane przez rodziców śniadanie nie tylko przed obiadem. Część uczniów na pewno doceni dobre przekąski ze śniadaniówki po południu, podczas pobytu w świetlicy. Co zrobić na drugie śniadanie dla dziecka? Poniżej aż 10 pomysłów na śniadanie do szkoły. 1. Owsiane muffiny twarogowe z jabłkami To proste do zrobienia śniadanie do szkoły bez chleba. Przy okazji przemycisz w nim dziecku owoce – no bo kto nie skusi się na taką babeczkę? Składniki: 200 g twarożku, np. kanapkowo-sernikowego 150 g mąki 100 g płatków owsianych łyżeczka proszku do pieczenia 2 jajka 80 g oleju roślinnego 100 g cukru 1 duże jabłko, bez gniazda nasiennego, pokrojone w kostkę Przygotowanie: Mąkę wymieszaj z płatkami owsianymi i proszkiem do pieczenia. W osobnej misce wymieszaj dokładnie jajka, cukier, olej...
Życiorys do szkoły to dokument opisujący najważniejsze fakty w życiu ucznia. Nie chodzi o jego życie prywatne, ale o dotychczasową edukację, związane z nią osiągnięcia oraz plany na przyszłość. Pod pewnymi względami jest podobny do tego, jak piszą CV dorośli starając się o pracę. Co zawiera życiorys ucznia Ponieważ jest to dokument, musi być skonstruowany według konkretnych zasad. Oto co powinien zawierać życiorys ucznia: nagłówek imię i nazwisko ucznia adres pocztowy adres email i ew. telefon data treść życiorysu własnoręczny podpis na wersji papierowej klauzula o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych. Graficzny układ powyższych treści powinien być przejrzysty i czytelny , zwłaszcza jeśli chodzi o nagłówek, imię, nazwisko i adres. Treść życiorysu ucznia najlepiej podzielić na odrębne części: część pierwsza – powinna zawierać informacje o dacie i miejscu urodzenia, o rodzicach i rodzeństwie, jeśli uczeń je posiada. część druga – to miejsce na informacje o dotychczasowej edukacji, czyli o szkole lub szkołach, do których uczeń chodził, oraz o tej, którą kończy. część trzecia – jest to miejsce na zwięzłe przedstawienie osiągnięć szkolnych i pozaszkolnych, działalności społecznej i pozalekcyjnej ucznia oraz jego planów na przyszłość. Pod tekstem życiorysu powinien znaleźć się podpis. Do życiorysu ucznia może być dołączone jego zdjęcie (warto sprawdzić, czy szkoła tego wymaga). Powinna to być fotografia taka, jak do dowodu osobistego dla dziecka , a nie prywatne zdjęcie. Przykładowy życiorys do szkoły Tu znajdziesz wzór, jak może wyglądać życiorys ucznia. Pod nim natomiast zamieszczamy przykładową treść życiorysu ucznia oraz treść obowiązkowej klauzuli o zgodzie na wykorzystanie danych osobowych: Przykładowa treść tekstu życiorysu ucznia:...
