Herbatka koperkowa dla niemowląt szkodzi? Rodzice muszą to wiedzieć

Herbatka koperkowa to domowy sposób na kolkę, przekazywany z pokolenia na pokolenie. Okazuje się jednak, że nie jest tak bezpieczna, jak powszechnie się uważa. Aktualne zalecenia specjalistów ds. żywienia dzieci są jednoznaczne: nie należy jej podawać zbyt wcześnie. Wyjaśniamy, dlaczego napar z kopru włoskiego może szkodzić najmłodszym i kiedy dziecko może spróbować go pierwszy raz.

Spis treści:

• Herbatka z kopru niebezpieczna dla niemowląt i noworodków
• Napar z kopru włoskiego: od kiedy podawać? Nowe wytyczne
• Herbatka koperkowa granulowana czy napar?
• Bezpieczna alternatywa dla herbatki koperkowej

Herbatka z kopru niebezpieczna dla niemowląt i noworodków

Z badań wynika, że niemowlęta i noworodki nie powinny pić herbaty koperkowej. W olejku z kopru znajduje się wiele aktywnych składników. Niektóre z nich mają silne działanie estrogenne (estrogeny to żeńskie hormony płciowe). Naukowcy badali dzieci, które często piły herbatkę koperkową. Sprawdzali u nich stężenie hormonów estrogenowych we krwi, gdy miały 5 i 18 miesięcy oraz 3 i 5 lat. Okazało się, że przekraczało ono normy nawet 20 razy u dzieci pojonych herbatką koperkową. U dziewczynek nadmiar estrogenów może powodować wcześniejsze dojrzewanie. Chłopcy w ogóle nie powinni dostawać żeńskich hormonów.

Koperkowa herbatka może powodować raka?

Stymulujące działanie na hormony żeńskie ma estragol, który znajduje się w nasionach kopru włoskiego oraz w naparach z tej rośliny. Estragol jest też substancją rakotwórczą. W 2010 roku włoski Narodowy Instytut Badań nad Żywnością i Żywieniem stwierdził, że zawartość estragolu w herbatkach dla niemowląt jest zbyt wysoka, aby je podawać noworodkom.
Zawartość związków estrogenowych w herbatce koperkowej może być różna – są takie herbatki, w których stężenie hormonów jest niskie. W innych herbatkach stężenie żeńskich hormonów może być wysokie. Niestety nie sposób tego stwierdzić, gdyż producenci nie mają obowiązku podawania takich informacji na opakowaniu.

Herbatka koperkowa: od kiedy podawać? Nowe wytyczne

Europejska Agencja Leków uznała, że spożywanie herbatek z kopru włoskiego przez dzieci do 4. roku życia nie jest wskazane bez konsultacji z pediatrą. Z kolei Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci zaleca, aby herbatki z kopru włoskiego nie podawać dzieciom do 4. roku życia.

Polscy specjaliści o nowych zaleceniach dot. herbatki koperkowej

Także w naszych krajowych aktualnych zaleceniach dotyczących rozszerzania diety znajdują się zapisy o tym, by nie podawać niemowlakom herbatki koperkowej (ani żadnej innej). Nowy schemat żywienia niemowląt zawiera wyraźne wytyczne: dzieci do ukończenia 4. roku życia nie powinny spożywać kopru włoskiego (w postaci oleju i herbatki) ze względu na brak dostatecznych danych na temat jego bezpieczeństwa.

Napar z kopru włoskiego szkodzi maluchom

Zwolennicy podawania herbatki koperkowej uważają, że lęk przed estrogenami to przesada. Herbatka koperkowa była i jest podawana niemowlętom i małym dzieciom od wielu lat. Problem polega jednak na tym, że kiedyś dzieci dostawały herbatkę koperkową tylko sporadycznie. Dziś często rodzice podają napar z kopru nawet kilka razy dziennie, gdy tylko dziecko zaczyna płakać z powodu bólu brzucha i kolki niemowlęcej.

Herbatka koperkowa granulowana czy napar?

Jeśli Twoje dziecko skończyło 4 lata i chcesz podać mu herbatkę z kopru, lepszym wyborem będzie napar. Aby przygotować tradycyjną ziołową herbatkę — również koperkową — najczęściej sięgamy po wrzątek. Wysoka temperatura sprawia jednak, że część składników lotnych zawartych w olejkach eterycznych ulatnia się podczas parzenia. Dlatego zaleca się, aby temperatura wody nie przekraczała 80°C.

Gotowe herbatki w granulacie wystarczy zalać letnią wodą, co oznacza, że dziecko wypija wszystkie zawarte w nich substancje — również te, których chcielibyśmy unikać. Dodatkowo większość granulowanych herbatek dla dzieci jest słodzona sacharozą. Przyzwyczaja to do słodkiego smaku i może przyczyniać się do rozwoju próchnicy, otyłości czy problemów z apetytem. Jeśli chcesz podać dziecku gotową herbatkę - zanim kupisz, koniecznie sprawdź jej skład.

Bezpieczna alternatywa dla herbatki koperkowej

Herbatki z kopru mogą szkodzić zdrowiu najmłodszych. Jeśli Twoje dziecko ma więcej niż 6 miesięcy, najlepiej sięgać po przegotowaną i ostudzoną wodę — bez cukru, bez dodatków, bez ryzyka.

Masz wrażenie, że maluszka boli brzuszek? Zamiast sięgać po gotowe herbatki, najpierw skonsultuj się z pediatrą. Pamiętaj — nie wszystko, co „ziołowe”, jest bezpieczne dla dziecka.

Co do picia dla niemowlaka?

Wiele osób uważa, że dzieci karmione mlekiem modyfikowanym muszą być dopajane. Jak to wygląda w rzeczywistości? Jeśli dziecko dobrze przybiera na wadze i rozwija się prawidłowo, nie ma potrzeby podawania innych pokarmów czy płynów. Sprawdź najnowsze zalecenia dotyczące wprowadzania płynów do diety malucha.

Co powinno pić dziecko do 6. miesiąca życia?

• Tylko mleko — najlepiej mleko matki (karmienie piersią na żądanie).
• Jeśli karmisz mlekiem modyfikowanym, wcale nie musisz podawać maluchowi wody.
• Nie podajemy wody, herbatek, soków ani naparów.

Wyjątkiem mogą być sytuacje medyczne (np. odwodnienie, zaparcia) — ale zawsze po konsultacji z lekarzem.

Dopiero po 6. miesiącu życia zaleca się wprowadzenie wody do diety dziecka. Jaką wybrać i co jeszcze może pić maluch?

• Do 12. miesiąca życia mleko (matki lub modyfikowane) to główne źródło płynów.
• W miarę rozszerzania diety można zacząć podawać małe ilości wody (najlepiej przegotowanej lub butelkowanej niskozmineralizowanej).
• Nie podajemy soków, herbatek ziołowych ani napojów słodzonych - takie praktyki uczą maluchy złych nawyków. Dlatego najlepiej uczyć niemowlę zaspokajania pragnienia wodą.

Źródło: Zasady żywienia zdrowych niemowląt 2021. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci

Zobacz też:

• Jakie mięso dla niemowlaka? Na początku unikaj tylko jednego gatunku
• Czy maliny się myje? Przez ten błąd owoce nie nadają się do jedzenia dla dzieci
• Bób dla niemowlaka: od kiedy i jak podawać? 5 przepisów lekkich dla brzuszka