Obwód główki noworodka, wzrost i masa ciała – pierwsze pomiary noworodka

Zaraz po urodzeniu dziecko zostaje zważone i zmierzone. Sprawdza się także obwód główki noworodka i obwód klatki piersiowej. Wartości te oddzielnie porównywane są z normami, ale znaczenie też ma proporcja poszczególnych wymiarów, np. początkowo u zdrowego noworodka główka ma większy obwód niż klatka piersiowa, ale to szybko się zmienia.

Prawidłowy obwód głowy noworodka

Normy obwodu główki niemowlęcia i dziecka można wyczytać z siatek centylowych – wartości powyżej 97. i poniżej 3. centyla oznaczają, że obwód główki dziecka nie mieści się w normie. Poniżej podajemy wartości graniczne norm wynikające z siatek centylowych – oddzielne normy są dla chłopców i oddzielne dla dziewczynek.

Normy obwodu główki noworodka i niemowlęcia płci żeńskiej:

noworodek: 32-36 cm
1. miesiąc: 34-38,8 cm
2. miesiąc: 36-40,5 cm
3. miesiąc: 37,2-42 cm
4. miesiąc: 38,2-43 cm
5. miesiąc: 39-44 cm
6. miesiąc: 39,8-44,6 cm
7. miesiąc: 40,2-45,2 cm
8. miesiąc: 40,8-45,8 cm
9. miesiąc: 41,2-46,2 cm
10. miesiąc: 41,6- 46,8 cm
11. miesiąc: 42-47,1 cm
12. miesiąc: 42,4-47,5 cm

Normy obwodu główki noworodka i niemowlęcia płci męskiej:

noworodek: 32-37 cm
1. miesiąc: 35-39,5 cm
2. miesiąc: 37-40,5 cm
3. miesiąc: 38,5-43 cm
4. miesiąc: 39,5-4 cm
5. miesiąc: 40,5-45 cm
6. miesiąc: 41-45,5 cm
7. miesiąc: 41,5-46,2 cm
8. miesiąc: 42-46,8 cm
9. miesiąc: 42,5-47,5 cm
10. miesiąc: 43- 47,8 cm
11. miesiąc: 43,3-48,2 cm
12. miesiąc: 43,6-48,5 cm

Jak mierzyć obwód głowy noworodka?

Obwód główki dziecka najłatwiej mierzyć centymetrem krawieckim. Jeśli go nie masz, możesz użyć wstążki, którą najpierw opaszesz główkę dziecka, a potem przyłożysz do miarki lub linijki, aby odczytać wymiar.

Jak mierzyć główkę dziecka?

Znajdź miejsce, w którym obwód głowy jest największy,
Przyłóż centymetr do potylicy,
Przeprowadź go tuż nad uszkami,
Złącz na czole nad łukami brwiowymi,
Odczytaj pomiar.

Warto wiedzieć, że nie zawsze udaje się precyzyjnie dokonać pomiaru – gdy dziecko się wierci, centymetr może się przesunąć, fałszując wynik. Dlatego przy wątpliwościach, można powtórzyć mierzenie obwodu głowy noworodka czy niemowlęcia w bardziej dogodnej chwili.

Kolejne pomiary obwodu głowy dziecka najczęściej utrzymują się na podobnym centylu. Niepokoić powinno, gdy zmiana nagle jest duża – np. z niskiego centyla obwód główki „przeskakuje” powyżej średniej lub odwrotnie.

Wzrost noworodka

Noworodek zwykle ma 52-56 cm wzrostu, a właściwie długości ciała, bo o wzroście mówić można dopiero, gdy dziecko pewnie stanie na nóżkach i będzie je można dokładnie zmierzyć. Pomiar długości ciała przy urodzeniu często jest niedokładny, bo noworodkowi nie wolno rozprostowywać nóżek – mogłoby to zaszkodzić jego stawom biodrowym. Mierzy się więc malca od główki do uda, potem od uda do kolanek i od kolan do stóp.

Masa ciała noworodka

Zdrowy, donoszony noworodek (czyli taki, który urodził się między 38 a 42 tygodniem ciąży) waży około 3,5 kg. Średnio, bo różnice między maluchami mogą być spore: jednemu wskazówka wagi pokaże 2,5 kg, drugiemu – 4,5 kg. I obaj są zdrowymi, dobrze rozwiniętymi dziećmi. A to dlatego, że każde dziecko ma swój własny, niepowtarzalny rytm rozwoju.

Tak, jak dorośli różnią się wzrostem, wagą czy budową ciała, tak samo waga i wzrost noworodka jest sprawa indywidualną. Dlatego lepiej nie porównuj swojego noworodka z jego rówieśnikami! Skąd biorą się różnice między dziećmi urodzonymi w tym samym czasie? Ma na to wpływ kilka czynników:

Płeć noworodka. Chłopcy przy urodzeniu najczęściej ważą nieco więcej niż dziewczynki, jednak nie jest to regułą.
Geny noworodka. Dzieci dużych, rosłych i nieco cięższych rodziców zazwyczaj ważą więcej, ponieważ budowa ciała jest dziedziczna.
Kolejność ciąż. Zazwyczaj drugie i następne dzieci są nieco cięższe od pierworodnego.

Noworodek poza skalą

Jak wytłumaczyć, że dziecko urodzone o czasie waży poniżej 2,5 kg, albo powyżej 5 kg? Wpływ na wagę urodzeniową dziecka ma m.in. sposób odżywiania mamy podczas ciąży. Liczy się nie tylko to, ile jadła, ale również co wybierała. Jeśli w jej diecie było sporo tłuszczu, mało owoców i warzyw, dziecko może być otyłe. Gdy jadła mało białka – nnoworodek może być za szczupły. Na niską wagę dziecka ma też wpływ styl życia mamy (np. unikanie papierosów, alkoholu) oraz choroby przebyte przez mamę w ciąży.

Noworodek traci na wadze

W pierwszych dniach życia noworodek straci na wadze nawet 5-10 proc. swojej wagi urodzeniowej. Jeśli więc ważył 3,5 kg, po 2-3 dniach może mieć nawet o 350 g mniej! Powód: przystosowywanie się do świata. W trakcie życia płodowego dziecko miało stałe dostawy jedzenia, a teraz uczy się samodzielnie ssać. Poza tym mama często w pierwszych dniach po porodzie ma niewiele pokarmu. Dziecko będzie ważyło tyle samo, co po narodzinach dopiero po 10-14 dniach. Ale uwaga: zostaniecie wypisani ze szpitala, gdy dziecko zacznie choć trochę przybierać na wadze.

Dalsze pomiary dziecka

W pierwszym roku życia niemowlę powinno być mierzone i ważone przy okazji obowiązkowych wizyt w przychodni. Pomiary dobrze jest nanosić na siatki centylowe (znajdują się np. w książeczce zdrowia, znajdziesz je też w naszym serwisie). Najlepiej, gdy wyniki są proporcjonalne (tzn. jeśli np. wzrost mieści się między 75. a 90. centylem, to w tym samym przedziale powinny się znajdować parametry wagi, obwodu główki i klatki piersiowej). A jeśli tak nie jest? Lekarz skieruje niemowlę na dodatkowe badania. Na szczęście, często okazuje się, że dziecko jest całkiem zdrowe.

Zobacz także:

Konsultacja merytoryczna

lek. med. Wojciech Trzeciakowski

Pediatra, specjalista neonatologii, pracuje na Oddziale Neonatologii (część Kliniki Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego) w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim