Lanugo – dlaczego dziecko się z nim rodzi, jak się go pozbyć, kiedy meszek płodowy zniknie?
Lanugo u noworodka to tzw. meszek płodowy – pozostałość po czasie, kiedy dziecko było w brzuchu mamy. Zwykle lanugo znika samo i nie należy się go samodzielnie pozbywać. Zdarza się jednak, że nadmierne owłosienie noworodka utrzymuje się na skórze dłużej – wtedy warto zasięgnąć konsultacji lekarskiej.
- Joanna Biegaj
Nadmierne owłosienie noworodka zdarza się częściej niż myślisz. Rzadko które dziecko po urodzeniu wygląda jak różowy bobasek z reklam. Z reguły noworodek ma obrzękniętą twarz, opuchnięte oczy, a jego skóra jest mocno zaczerwieniona i pokryta specyficznym meszkiem włosów. To właśnie lanugo (lanugo hair), które miało do spełnienia w brzuchu mamy określoną rolę. Lanugo u dziecka nie powinno wzbudzać obaw rodziców. Wyjątkiem są sytuacje, gdy meszek nie znika po kilku tygodniach po narodzinach.
Spis treści:
- Co to jest lanugo?
- Jak wygląda lanugo i jakie części ciała pokrywa?
- Dlaczego na skórze dziecka powstaje lanugo?
- Kiedy zniknie lanugo?
- Gdy lanugo nie znika
Co to jest lanugo?
Termin lanugo pochodzi od łacińskiego słowa „lana”, które oznacza wełnę. Lanugo to włoski na ciele, które podlegają ciągłej wymianie – stare wpadają do płynu owodniowego, a w ich miejsce wyrastają nowe. Włoski pojawiają się na ciele płodu w okolicach piątego miesiąca ciąży, zaś znikają zwykle pomiędzy siódmym a ósmym miesiącem ciąży. Jest to pierwsze owłosienie pojawiające się na ciele dziecka. Niekiedy maluszek ma je także po urodzeniu.
Jak wygląda lanugo i jakie części ciała pokrywa?
Lanugo to malutkie, puszyste i bardzo delikatne, bezbarwne włoski, które jako meszek płodowy pokrywają ciało płodu. Włoski nie posiadają rdzenia i są w jasnym odcieniu, ponieważ ich pigmentacja jest bardzo słaba. Lanugo u dziecka pokrywa całe ciało z wyjątkiem wewnętrznych powierzchni dłoni, powiek, warg, pępka i podeszwy stóp. Oznacza to, że lanugo może występować na uszach, plecach, brzuszku, nogach, rękach, szyi czy policzkach. Najczęściej meszek płodowy pokrywa: policzki, ramiona i plecy noworodka.
Dlaczego na skórze dziecka powstaje lanugo?
Zadaniem lanugo jest ochrona skóry dziecka przed wodami płodowymi. Płód przebywający w brzuchu mamy, cały czas jest poddawany działaniu wody i jego skóra uległaby zbytniej maceracji. Meszek pokrywający ciało chroni go przed tym. W połączeniu z mazią płodową (łój oraz martwe komórki naskórka) tworzy naturalną barierę ochronną przed płynem owodniowym.
Kiedy zniknie lanugo?
Lanugo zaczyna zanikać jeszcze w życiu płodowym. Dziecko połyka włoski z płynem owodniowym. To właśnie z niego oraz ze złuszczonego naskórka powstaje smółka, pierwsza kupka dziecka, która jest wydalana krótko po urodzeniu. Wśród dzieci urodzonych w terminie niewiele rodzi się z lanugo.
O wiele częściej z lanugo rodzą się dzieci urodzone przed terminem, w tym wcześniaki. W takich przypadkach włoski pokrywające ich ciałka są grubsze i dłużej też utrzymują się po porodzie.
Dzieci urodzone po wyznaczonym terminie porodu często mają pomarszczoną skórę. To właśnie efekt działania wód płodowych na skórę dziecka, gdy nie jest ona chroniona przez lanugo.
Wycieranie się meszka płodowego
Rodzice niekiedy zastanawiają się, jak się pozbyć lanugo u dziecka. Najczęściej jednak zniknie ono samo niedługo po porodzie w wyniku naturalnego wycierania się.
Bardzo pomaga w tym codzienna pielęgnacja skóry noworodka, np. kąpiele, masowanie ciałka. Nie ma sensu tego procesu przyspieszać i na pewno nie można np. golić meszku! Wytrze się sam w ciągu kilku tygodni po narodzinach.
Gdy lanugo nie znika
Nadmierne owłosienie noworodka najczęściej zanika ok. 8 miesiąca życia płodowego. Z reguły pozostałości włosków wycierają się w pierwszych tygodniach po przyjściu dziecka na świat. Jeżeli jednak meszek płodowy utrzymuje się znacznie dłużej, warto skonsultować się z lekarzem. W bardzo rzadkich przypadkach może to być objaw:
- choroby wrodzonej – hipertrichoza meszkowa (tzw. syndrom wilkołaka) objawia się nadmiernym owłosieniem, wówczas lanugo nie zanika i może zamienić się w stałe włosy,
- zaburzeń hormonalnych.
Lanugo może pojawić się również u starszego dziecka lub osoby dorosłej. Najczęściej jest to wynik problemów z hormonami (przede wszystkim hormonami tarczycy) i termoregulacją, (np. w przypadku anoreksji).
Zobacz też: