Kiedy skóra dziecka jest chora: o tych chorobach musisz wiedzieć

Choroby skóry u dzieci występują często. Na skórze każdego dziecka bytuje tysiące bakterii i wirusów. Dopóki dziecięcy organizm działa sprawnie, dopóty bakterie te mu nie grożą. Wystarczy jednak niewielkie osłabienie, mała ranka albo np. oparzenie słoneczne, aby zarazki dostały się np. do mieszków włosowych albo gruczołów potowych. Stąd już tylko krok do choroby, która, choć objawia się na skórze, może mieć poważne skutki dla całego organizmu.
Choroby skóry:

Czyrak
Brodawka
Mięczak zakaźny
Liszajec
Paciorkowe zapalenie skóry
Naczyniak
Egzema
AZS
Łojotokowe zapalenie skóry
Grzybica
Choroby skóry głowy

Czyrak

Objawy
Na początku pojawia się bolesna, twarda krostka, która może się powiększyć aż do rozmiarów niewielkiego guza. Okolica czyraka także jest zaczerwieniona i bolesna.
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną czyraków jest gronkowiec złocisty – bakteria, której nosicielami jest stosunkowo wiele dzieci. Może osiąść nie tylko w gardle, ale też np. na skórze głowy na pośladkach, w zgięciach łokci, kolan czy w pachwinach.
Leczenie
Pojedynczy czyrak umiejscowiony np. na nodze czy pupie maluszka zwykle goi się sam, jeśli jednak jego średnica powiększy się do ok. 1 cm, to może oznaczać, że infekcja przybiera na sile. Wtedy bez lekarza się nie obejdzie. Do specjalisty trzeba też się zgłosić, jeśli czyraki powracają albo kiedy na skórze pojawia się ich więcej niż jeden – w takim przypadku mówimy o czyraczności, którą leczy się czasem nawet antybiotykiem podawanym doustnie. Jeśli czyraki pojawią się na twarzy albo w uchu, konieczne będzie najpewniej leczenie szpitalne, ze względu na to, że infekcja rozwija się bardzo blisko mózgu i istnieje ryzyko zapalenia opon mózgowych.

Brodawki (kurzajki)

Objawy
Brodawki (często też nazywane kurzajkami) wyglądają jak twarde grudki, zwykle o barwie skóry, umiejscowione na rękach, w pachwinach czy na podeszwach stóp.
Przyczyny:
Wywołuje je wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Kurzajki u dzieci to najczęściej brodawki zwykłe.
Leczenie
Na szczęście zwykle brodawki znikają same po kilku miesiącach albo kilku latach. Czas dolegliwości można skrócić, smarując chorobowe zmiany preparatami z kwasem salicylowym – można je jednak stosować wyłącznie za zgodą lekarza. Można je też wymrażać. Niestety brodawki mają tendencję do nawrotów.

Mięczak zakaźny

Objawy
Mięczak zakaźny bywa mylony z brodawką. Zmiany występują w skupiskach i wyglądają jak perłowe guzki z zagłębieniem w środku. Początkowo są malutkie, ale powiększają się do ok. 5 mm i utrzymują na skórze do 4 miesięcy.
Przyczyny
Mięczaki wywołane przez wirus MCV.
Leczenie
Ponieważ mięczaki zanikają samoistnie, z reguły nie stosuje się żadnego leczenia. Jeśli zmiana jest duża, może być usunięta np. poprzez łyżeczkowanie lub krioterapię (wymrażanie).

Liszajec zakaźny

Objawy
Wokół ust, na policzkach, czasem też między włosami na głowie pojawiają się drobne pęcherzyki, które następnie mogą pękać i wydzielać żółtawy, kleisty płyn. Pęknięte pęcherzyki szybko zasychają, tworząc strupy.
Leczenie
Jeśli zauważysz objawy liszajca, jak najszybciej umów malca na wizytę w przychodni. Pediatra przepisze antybiotyk (to konieczne!) i maści łagodzące zmiany skórne. Zadzwoń do lekarza także wtedy, jeśli podczas leczenia pojawi się gorączka lub zaczerwienienie wokół zmienionych chorobowo miejsc. Maluch powinien przyjmować antybiotyk przez ok. 7-10 dni. Nie przerywaj kuracji, nawet jeśli jeszcze przed upływem tego terminu zauważysz poprawę.
Domowa pielęgnacja
Kilka razy dziennie przemywaj zmiany czystymi gazikami. Warto też przykryć chore miejsca warstwą gazy, by udaremnić rozprzestrzenianie się infekcji na inne części ciała. W czasie leczenia liszajca zakaźnego wszyscy domownicy powinni myć często ręce mydłem przeciwbakteryjnym, żeby nie roznosić zakażenia.

Ważne: Ta przykra dolegliwość występuje zwykle w lecie, ponieważ sprzyja jej ciepłe i wilgotne powietrze (oraz podróże!). Może też pojawić się u noworodków, jako skutek zakażenia gronkowcem złocistym w szpitalu tuż po porodzie.

Paciorkowcowe zakażenie skóry

Objawy
Sączące się nadżerki, krostki z ropnymi czubkami, łuszczenie się naskórka albo rozległe i bolesne zaczerwienienie – objawy bakteryjnego zakażenia skóry mogą być różne, dlatego czasem trudno jest je rozpoznać.
Przyczyny
Paciorkowcowe zapalenie skóry to jedna z częstych komplikacji odparzenia pod pieluszką. Może też pojawić się np. po ospie albo innej chorobie z wysypką, kiedy paciorkowiec (czasem inne bakterie) wniknie przez drobne ranki w skórze i zaczynie się namnażać.
Leczenie
W przypadku podejrzenia paciorkowcowego zapalenia skóry konieczna jest wizyta u pediatry albo dermatologa dziecięcego, który przepisze maść z antybiotykiem. Warto pamiętać też, żeby przy podejrzeniu jakiegokolwiek bakteryjnego zapalenia skóry nie smarować jej maściami sterydowymi. Sterydy to pożywka dla bakterii!

Naczyniaki

Objawy
Zależą od rodzaju naczyniaka. Mogą mieć postać wypukłych sinoczerwonych guzów (naczyniak wczesnodziecięcy i wrodzony), płaskich owłosionych plam (zrazikowy naczyniak włosowaty), sinych lub niebieskawych zmian na skórze.
Przyczyny
Naczyniaki spowodowane są nieprawidłową budową naczyń krwionośnych. Dzieli się je na guzy lub wady naczyniowych.
Leczenie
Uzależnione jest od rodzaju naczyniaka u dziecka. Niektóre z nich nie wymagają żadnego leczenia, inne znikają samoistnie, a w niektórych wypadkach wymagają interwencji chirurgicznej (np. jeśli uciskają inne narządy).

Egzema (alergiczny kontaktowy wyprysk)

Objawy
Egzema u dziecka ma najczęściej postać grudki, która przeistacza się w pęcherzyk, nadżerkę, a następnie strupek. Zmianom skórnym towarzyszy świąd. Skóra może się łuszczyć.
Przyczyna
Egzemę wywołuje stan zapalny skóry spowodowany reakcją alergiczną, np. na metal, chemię, leki.
Leczenie
Podstawą jest unikanie alergenu. Lekarz może zalecić stosowanie glikokortykosteroidów i pielęgnację skóry emolientami.

Atopowe zapalenie skóry

Objawy
Uporczywy świąd, zaczerwienie skóry (rumień) z grudkami i nadżerkami. U małych dzieci zmiany skórne zlokalizowane są najczęściej na twarzy, tułowiu, zgięciach łokci i kolan.
Przyczyny
Podłoże genetyczne i alergia to najczęściej wymieniane przyczyny atopowego zapalenia skóry.
Leczenie
Podobnie jak w przypadku egzemy, skórę dotkniętą AZS pielęgnuje się emolientami, a uporczywe zmiany preparatami ze sterydami. Świąd zwalcza się preparatami antyhistaminowymi.

Łojotokowe zapalenie skóry

Objawy
ŁZS to tłuste, żółte łuski i strupy na owłosionej skórze głowy (ciemieniucha u niemowlaka), czole, szyi, za uszami. Mogą pękać i sączyć się, wtedy łatwo o bakteryjne nadkażenie.
Przyczyny
Spowodowane jest nieprawidłowym wydzielaniem łoju.
Leczenie
Zmiany w łojotokowym zapaleniu skóry usuwa się preparatami zawierającymi np. mocznik, kwas salicylowy, najczęściej w postaci płynów, kremów i oliwek. Jeśli dojdzie do zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego, lekarz przepisuje odpowiednie leczenie.

Zakażenia grzybicze

Objawy
Wygląd zmian zależy od miejsca wystąpienia zakażenia. Zmiany na skórze to najczęściej okrągłe, czerwone łuski. Na skórze gładkiej zwykle są to wyraźnie widoczne czerwone plany ze stanem zapalnym na obrzeżach.
Przyczyny
Grzybica u dzieci jest najczęściej wywołana przez dermatofity. Poza tym mogą ją wywoływać grzyby drożdżopodobne i pleśniowe.
Leczenie
Grzybicę leczy się miejscowo i ogólnie środkami przeciwgrzybicznymi.

Choroby skóry głowy

Najczęstsze zmiany skórne na owłosionej skórze głowy dziecka to ciemieniucha (łojotokowe zapalenie skóry) oraz grzybica skóry głowy. Po rozpoznaniu choroby, lekarz zapisuje odpowiednie dla danej jednostki chorobowej leczenie.