Anemia u niemowlaka to częsta dolegliwość. W Stanach Zjednoczonych aż 9 proc. maluchów do 2. roku życia cierpi na niedobór żelaza lub niedokrwistość. W Polsce nie jest lepiej. A przecież anemia u dziecka może powodować trwałe, bardzo poważne skutki dla zdrowia. Nigdy nie lekceważ tej choroby. Sprawdź, jak rozpoznać anemię u niemowlaka i jak z nią walczyć.
Spis treści:
Anemia u niemowlaka to stan, w którym w organizmie dziecka jest zbyt mała ilość hemoglobiny – białka zawartego w czerwonych krwinkach, które jest nośnikiem tlenu. Gdy stężenie hemoglobiny maleje, tym samym pogarsza się funkcjonowanie organizmu – dochodzi do niedotlenienia tkanek. Anemia, również u niemowlaka, najczęściej wywołana jest niedoborem żelaza. Ponieważ organizm nie potrafi sam wytwarzać żelaza, po 6. miesiącu musi ono zostać dostarczone z pożywienia.
Anemia u niemowląt może spowodować trwałe negatywne skutki dla zdrowia dziecka. Do najgroźniejszych należy zaburzenie funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego (będące przyczyną opóźnienia rozwoju psychomotorycznego oraz upośledzenia funkcjonowania mózgu). Dlatego pamiętaj, aby nie lekceważyć objawów anemii u dziecka. Jeśli je zauważysz, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem!
Anemia u niemowlaka może być skutkiem różnych chorób, najczęściej jednak u niemowląt występuje anemia z powodu niedoboru żelaza. Ten niezbędny do życia pierwiastek znajduje się we wszystkich komórkach organizmu, uczestniczy w powstawaniu transportującej tlen hemoglobiny. Dzięki niemu pozbywamy się także dwutlenku węgla.
W pierwszym roku życia dziecko potrzebuje najwięcej żelaza. W tym czasie malec bardzo szybko rośnie – potraja masę urodzeniową! Zdarza się, że następuje wówczas dysproporcja między zbyt szybkim przybieraniem na wadze a zbyt małą ilością żelaza w diecie. Zwykle pomiędzy 3. a 6. miesiącem życia u niemowląt pojawia się tzw. anemia fizjologiczna (niedokrwistość fizjologiczna). To naturalny proces, który rzadko wymaga leczenia czy podawania dziecku preparatów żelaza. Mimo to należy kontrolować u niemowląt poziom żelaza, zwłaszcza jeśli są karmione naturalnie.
W drugim półroczu życia dziecko musi już dostawać produkty bogate w żelazo, takie jak żółtko, różne gatunki mięsa (mięso zawiera dużo żelaza hemowego) oraz zielone warzywa, np. brokuły, szpinak, zielony groszek.
Niedokrwistość częściej występuje u wcześniaków niż u niemowląt urodzonych w terminie. Dzieje się tak, ponieważ w trzecim trymestrze życia płodowego dziecko gromadzi żelazo, które wykorzysta w pierwszych miesiącach po urodzeniu. Im krócej więc trwa ciąża, tym mniej zapasów tego pierwiastka.
Dzieci, które powinny od drugiego miesiąca życia przez wiele tygodni (do ok. 12. miesiąca życia) dostawać preparaty żelaza, to także:
Preparaty z żelazem wydawane są na receptę.
Anemia u niemowlaka nie zawsze przebiega w ten sam sposób. Dziecko nie od razu musi być blade i apatyczne. Początkowo jedynym objawem świadczącym o chorobie może być gorszy apetyt i wolniejsze przybieranie na wadze.
Niemowlę z anemią:
Jeśli taki stan trwa długo, anemia może spowolnić rozwój psychomotoryczny dziecka. Jeśli zauważysz u swojego niemowlaka takie objawy, koniecznie zgłoś się do lekarza i zrób badania krwi pod kątem anemii.
Diagnozę stawia lekarz po wykonaniu badania krwi. Normy dotyczące wyników badań krwi u dzieci zawsze interpretuje się w odniesieniu do ich wieku. U noworodków poziom hemoglobiny jest wysoki (ok. 19 g/dl). Około 3-6 miesiąca życia poziom hemoglobiny fizjologicznie się obniża. Dziecko wchodzi wówczas w tzw. okres anemii fizjologicznej. Hemoglobina może obniżyć się wówczas nawet do 9-10 g/dl. W wieku od 6 miesięcy do 2 lat najniższa prawidłowa wartość hemoglobiny u dziecka wynosi ok. 11 g/dl, a do wieku dojrzewania – 11,5 g/dl.
Na anemię lekarz przepisuje zazwyczaj dziecku żelazo w syropie lub kropelkach (na receptę). Lek należy podawać maluchowi przez ok. 2-3 miesiące. W zależności od rodzaju preparatu specjalista może dodatkowo przepisać dziecku witaminę C, kwas foliowy i/albo witaminę B6.
To mit, że leki na niedokrwistość mogą uszkadzać zęby. Jedynie wtedy, gdy będą mieć kontakt ze szkliwem, mogą spowodować przebarwienia. By tego uniknąć, niemowlę po przyjęciu leku powinno więc dostać wodę do popicia (starsze dziecko musi dokładnie wypłukać usta).
Ogromną rolę przy anemii u niemowlaka odgrywa także dieta. Nawet niewielki dodatek mięsa do posiłku składającego się z warzyw, kasz lub ziemniaków prawie dwukrotnie zwiększy wchłanianie obecnego w nich żelaza niehemowego (różni się ono od hemowego tym, że znacznie gorzej się przyswaja).
Anemia a witamina C
Dieta bogata w witaminę C ułatwia wchłanianie żelaza. Organizm malca lepiej przyswoi ten pierwiastek, jeśli będziesz dawać dziecku soki z czarnych i czerwonych porzeczek, truskawki, pomarańcze, kiwi, kiszoną kapustę. Dodawaj także do potraw zieloną pietruszkę.
Anemia a mleko:
Mleko kobiece i krowie zawierają tyle samo żelaza, ale z mleka krowiego wchłania się ono gorzej. To jeden z powodów, dla którego niemowlęta powinny być karmione piersią (o ile jest to możliwe). Zbyt wczesne wprowadzanie do ich diety pełnego mleka krowiego może przyczynić się do niedoborów żelaza.
Najlepszym sposobem zapobiegania niedokrwistości u niemowląt karmionych sztucznie jest podawanie im wzbogaconego w żelazo mleka modyfikowanego i kaszek (w mleku początkowym jest 5-6 mg żelaza na litr, w następnym 8-13 mg).
Dziecko karmione piersią przyswaja z pokarmu mamy aż 50 proc. żelaza, natomiast karmione butelką wchłania z mleka modyfikowanego jedynie 5 proc. tego pierwiastka.
Zobacz też:
Anemia u dzieci zdarza się dosyć często. Niedokrwistość jest chorobą, w której występują zaburzenia związane z czerwonymi krwinkami. Problem wynika z niedostatecznej ilości erytrocytów lub ich złej jakości. Objawy anemii to między innymi zmęczenie i bladość. Leczenie należy zacząć od ustalenia przyczyn anemii. Anemię u dzieci pozwolą rozpoznać badania krwi. Spis treści: Objawy anemii u dzieci Anemia u dzieci - jak ją zdiagnozować? Rodzaje niedokrwistości u dzieci Jak wygląda leczenie anemii u dzieci? Menu dla dziecka z anemią Inne przyczyny anemii u dzieci Anemia u dzieci z alergią Objawy anemii u dzieci Anemia u dzieci może objawiać się poprzez: osłabienie, bladość, brak apetytu , suchość skóry. Jeśli zauważysz niepokojące objawy anemii u dziecka, koniecznie powiedz o tym pediatrze. Możesz skorzystać z teleporady lub e-wizyty , by uzyskać dalsze wskazówki bądź skierowanie na badania. Anemia u dzieci - jak zdiagnozować niedokrwistość? Aby stwierdzić anemię u dziecka, lekarz powinien zlecić badanie krwi . W celu ustalenia przyczyn niedokrwistości należy przeprowadzić podstawową diagnostykę morfologii. Badania hematologiczne obejmują ocenę stężenia hemoglobiny (Hb), hematokrytu (Ht) oraz liczby erytrocytów (krwinek czerwonych RBC). Dziecko ma anemię, jeśli stężenie hemoglobiny jest: poniżej 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat, poniżej 12 g/dl u dzieci 6-14-letnich, poniżej 13 g/dl u mężczyzn, poniżej 12 g/dl u kobiet, poniżej 11 g/dl u ciężarnych. Niedokrwistość w zależności od stężenia hemoglobiny można określać jako łagodną, umiarkowaną lub ciężką. Rodzaje niedokrwistości u dzieci Przyczyny anemii u dzieci mogą być różne i dlatego rozróżnimy różne rodzaje...
Moja roczna córeczka ma anemię. Julce podaję żelazo i witaminy, ale nie ma poprawy. Czy pomoże jej jakaś dieta? Kasia Tak. Proszę podawać zupy i jarzynki z dodatkiem zielonych warzyw, np. brokułów, fasolki szparagowej oraz posiekaną natkę pietruszki. Dobrym źródłem żelaza jest czerwone mięso (np. królik, wołowina, cielęcina), żółtko jajka. Z owoców zaleca się morele, winogrona, a z produktów zbożowych – kaszę jaglaną, razowe pieczywo. Po to, by żelazo było lepiej przyswajalne, dziecko powinno jeść produkty bogate w witaminę C. Do obiadu warto np. podać surówkę, sok z owoców.
Jakie mogą być przyczyny niedoboru żelaza? Najczęstszą przyczyną niedoboru żelaza jest długotrwałe krwawienie (ocenia się, że jest to 80% przypadków), np. z przewodu pokarmowego (w tym wrzody, żylaki przełyku), z dróg rodnych, z dróg oddechowych, z powodu urazów, a także stosowania leków upośledzających krzepliwość krwi. Przyczyną niedoboru żelaza może być również upośledzenie wchłaniania (zespół złego wchłaniania), niewystarczająca podaż tego pierwiastka w diecie (małe dzieci, wegetarianie). Niedobór żelaza jest też charakterystyczny w czasie ciąży, karmienia piersią, a nawet pokwitania. U niemowląt, dzieci i młodzieży za niski poziom żelaza odpowiada najczęściej uboga w ten pierwiastek dieta lub… pasożyty układu pokarmowego. Natomiast u dorastających dziewczynek i miesiączkujących kobiet comiesięczne, obfite krwawienia . Warto wiedzieć: Gdy dziecku brakuje żelaza... Jak się objawia niedobór żelaza? Najczęstszymi objawami niedoboru żelaza są: osłabienie, męczliwość psychiczna, słaba tolerancja wysiłku fizycznego, częste infekcje, zawroty i bóle głowy , szumy w uszach, mroczki przed oczami, senność, wzmożona drażliwość, zaburzenie koncentracji uwagi, pogorszenie pamięci. Dodatkowo mogą wystąpić: suchość skóry, zajady , problemy z włosami, z paznokciami (łamliwość, rozdwajanie itp.) dolegliwości żołądkowe – spowodowane spadkiem kwaśności soku żołądkowego. Jakie badania zleca się w przypadku niedoboru żelaza? Podstawowym badaniem jest morfologia krwi (w celu oznaczenia stężenia żelaza) oraz wywiad lekarski, w celu wykluczenia przyczyny związanej z ubogą w żelazo dietą lub obfitymi miesiączkami. Dodatkowo lekarz może zlecić badanie endoskopowe przewodu pokarmowego, badanie kału (na obecność krwi) oraz badania wykluczające inne...
