Rodzina zastępcza. Czym różni się od adopcji?

Rodzina zastępcza jest formą zastępczego środowiska rodzinnego i powstaje na mocy orzeczenia sądu, lecz stanowi nie stałą a czasową formę opieki nad dzieckiem. Utworzenie rodziny zastępczej nie powoduje powstania więzi rodzinno-prawnej pomiędzy rodzicami zastępczymi a dzieckiem, jak to się dzieje w adopcji.

Na rodziny zastępcze czekają:
- dzieci, które chociaż ze względu na sytuację prawną mogą być adoptowane, to jednak ich szanse na znalezienie rodziny adopcyjnej są niewielkie (dzieci starsze, z problemami zdrowotnymi i rozwojowymi, liczne rodzeństwa),
- dzieci z nieuregulowaną sytuacja prawną, tzn. których rodzice mają ograniczoną lub zawieszoną władzę rodzicielską.

Dzieci w rodzinie zastępczej przebywają do czasu uregulowania ich sytuacji prawnej. Potem mogą być adoptowane przez rodzinę zastępczą lub inną rodzinę oraz mogą powrócić do rodziny naturalnej, jeżeli zapewnia ona dziecku pełne bezpieczeństwo.

Dzieci mogą przebywać w rodzinie zastępczej również do czasu usamodzielnienia się, dotyczy to szczególnie pierwszej z wymienionych grup dzieci.
Rodzina zastępcza w wypełnianiu swoich funkcji kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw.
Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim.

Zobacz też: Rodzina zastępcza.

[CMS_PAGE_BREAK]

Zgodnie z polskim prawodawstwem istnieją następujące typy rodzin zastępczych:

spokrewnione z dzieckiem:
- według zapisów ustawy mogą ją utworzyć osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka,

niespokrewnione z dzieckiem:
- to rodzina „obca”, która tymczasowo bądź na stałe opiekuje się i wychowuje dzieci osierocone lub którym rodzice nie są w stanie zapewnić opieki i wychowania. Rodzina taka pełni funkcję rodziców zastępczych bez zrywania więzi z rodziną biologiczną dziecka.

zawodowe niespokrewnione z dzieckiem:
a) wielodzietne – umieszcza się w niej w tym samym czasie nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci. W przypadku konieczności umieszczenia w rodzinie licznego rodzeństwa liczba dzieci w wielodzietnej rodzinie zastępczej może się zwiększyć.

b) specjalistyczne – umieszcza się w niej dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji. W rodzinie tej może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci.

c) o charakterze pogotowia rodzinnego – umieszcza się w niej nie więcej niż troje dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach pobyt dziecka może być przedłużony, jednak nie więcej niż o kolejne trzy miesiące.

Czytaj też: Rodzina.

[CMS_PAGE_BREAK]

Rodzinie zastępczej udziela się pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka.

Niespokrewniona z dzieckiem rodzina zastępcza otrzymuje dodatkowo na każde umieszczone w niej dziecko kwotę odpowiadającą 10 proc. podstawy z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i jego wychowania.

Zawodowa niespokrewniona z dzieckiem wielodzietna lub specjalistyczna rodzina zastępcza otrzymuje wynagrodzenie z tytułu świadczonej opieki i wychowania, a zawodowa niespokrewniona z dzieckiem rodzina zastępcza o charakterze pogotowia rodzinnego otrzymuje wynagrodzenie również z tytułu pozostawania w gotowości do przyjęcia dziecka.

Z rodziną, która będzie pełniła funkcję zawodowej niespokrewnionej rodziny zastępczej, zawarta zostaje umowa cywilnoprawna.

W wypadku rodziny zastępczej zawodowej jedno z małżonków zobowiązuje się nie podejmować dodatkowej pracy na umowę o pracę (etat).
W rodzinie zastępczej niespokrewnionej z dzieckiem w pierwszej kolejności umieszcza się dziecko:
- w wieku do dziesięciu lat,
- oczekujące na przysposobienie,
- rodziców, w stosunku do których toczy się postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej.

Zobacz też: Jak zostać rodzicem zastępczym?