Kiedy dziecko raczkuje: kiedy powinno zacząć raczkować i jak je tego nauczyć?
To kiedy dziecko raczkuje, zależy od indywidualnych uwarunkowań. Zazwyczaj dzieci zaczynają raczkować przed 11. miesiącem życia. Ale nie każde dziecko raczkuje, niektóre omijają ten etap i zamiast raczkowania pełzają albo od razu stawiają pierwsze kroki. Zdarza się też nieprawidłowe raczkowanie − zwróć uwagę na łączenie nóżek i zagięte palce maluszka.
- Magdalena Drab
Być może niecierpliwisz się, rozmyślając, kiedy dziecko zacznie raczkować. Pamiętaj jednak, że dla niemowlaka, który dopiero niedawno nauczył się trafiać dłonią w drugą dłoń, raczkowanie to nie lada sztuka. Aby zacząć raczkować, dziecko musi dźwignąć pupę do góry, ustawić ręce równolegle do siebie, unieść jednocześnie dłoń i przeciwległą nogę i nie upaść przy tym na buzię. To nie jest łatwe. Nie da się nauczyć dziecko raczkować, ale można zachęcać niemowlę do raczkowania. Pomogą specjalne spodnie do raczkowania, przydatne są także maty oraz nakolanniki.
Kiedy dziecko raczkuje?
Dziecko zwykle powinno zacząć raczkować między 8. a 11. miesiącem życia. Zanim jednak zacznie ono raczkować, długo się do tego przygotowuje. Najpierw zaczyna od turlania się, potem przychodzi kolej na pełzanie i kołysanie się w pozycji na czworaka w przód i tył. Przenoszenie ciężaru ciała w przód i w tył, na prawo i na lewo daje niemowlakowi ważne informacje o pozycji ciała. Dopiero kiedy maluch nauczy się kontrolować swoją pozycję, zacznie raczkować do tyłu albo kręcić się wokół własnej osi. Wreszcie ruszy w wybranym przez siebie kierunku. Zatem to, w jakim wieku dziecko zacznie raczkować – czy nastąpi to bliżej 8. czy 11. miesiąca życia – zależy od tempa jego rozwoju.
Na pytanie, kiedy dziecko raczkuje, jest też inna odpowiedź poza tą, że wtedy, kiedy jest do tego gotowe. Aby niemowlę zaczęło raczkować, musi mieć do tego warunki i motywację. Malcowi potrzebna jest przestrzeń, w której ma miejsce do raczkowania. W kojcu raczej nie zechce tego robić. Trzeba więc malucha umieszczać na podłodze i podsuwać mu w pewnej odległości od niego zabawki. Pomaga też zachęcanie dziecka do podejścia do rodzica.
Zwykle okres raczkowania trwa przez ok. 3 miesiące. Kiedy dziecko opanuje raczkowanie do perfekcji, porzuci je bez żalu i zacznie coraz częściej wspinać się przy meblach, próbując postawić swój pierwszy kroczek.
Raczkowanie – kiedy należy się niepokoić?
Przyjęło się, że dziecko powinno zacząć raczkować do ukończenia 11. miesiąca życia. Zatem jeśli do tego czasu nie zdobędzie tej umiejętności, warto skonsultować się z pediatrą. Być może maluchowi nic nie dolega i jest jednym z tych dzieci, które omijają etap raczkowania. Może się jednak zdarzyć tak, że brak umiejętności raczkowania świadczyć będzie o problemach w rozwoju dziecka, które wymagać będą np. rehabilitacji.
Niektóre dzieci omijają etap raczkowania i z leżenia albo jeżdżenia na pupie przechodzą od razu do wstawania. Szacuje się, że co 10 niemowlę nie raczkuje. Według niektórych psychologów maluchy, które nie raczkują ani nie pełzają, mogą w przyszłości mieć problemy z nauką, zwłaszcza z czytaniem. Nie jest to jednak teoria, która zawsze się sprawdza. Dzieci, które nie raczkują, wcale nie muszą gorzej rozwijać się w przyszłości.
„Akademia Młodych Rodziców”
Sprawdź, jak rozwija się niemowlę i na co zwracać uwagę! Czytaj więcej
Uwaga! Zarówno raczkowanie, jak i pełzanie przygotowują organizm do chodzenia. Dobrze, jeśli dziecko przejdzie przynajmniej przez jeden z tych etapów wykonywania ruchów naprzemiennych, zanim zacznie chodzić (do 18. miesiąca życia).
Ważne też jest to, w jaki sposób dziecko raczkuje. Nieprawidłowe raczkowanie może także świadczyć o problemach zdrowotnych lub zakłóceniach w rozwoju ruchowym dziecka. W takim przypadku także pomocna będzie rehabilitacja podjęta u doświadczonego fizjoterapeuty dziecięcego.
Prawidłowe raczkowanie
Każde niemowlę ma swoją metodę poruszania się. W prawidłowej technice raczkowania są jednak elementy, które powtarzają się zawsze. Rączki i nóżki malca powinny poruszać się na przemian (lewa ręka i prawa noga – i odwrotnie). Zwróć też uwagę, czy dłonie dziecka są wyprostowane. Maluch, po nabraniu nieco wprawy w raczkowaniu, powinien poruszać się symetrycznie – prawa i lewa połowa ciała powinny poruszać się w taki sam sposób. Maluch nie powinien tracić równowagi – zmiana pozycji powinna następować w kontrolowany sposób.
Kiedy dziecko raczkuje, nie może kicać ze złączonymi nogami ani oszczędzać stale jednej i tej samej ręki albo nogi. Jeśli niemowlę podczas raczkowania zagina palce, tak, jakby chciało chwycić się podłogi, powiedz o tym pediatrze przy najbliższej wizycie kontrolnej.
Konkurs „Narodziny rodziny”
Jesteś rodzicem niemowlaka? Opisz swoją historię i wygraj wózek spacerowy! Czytaj więcej
Jak zachęcać dziecko do raczkowania?
Jeśli zastanawiasz się, jak nauczyć dziecko raczkować, przede wszystkim stwórz mu w domu odpowiednie warunki: dużo przestrzeni, miękki dywan, niekrępujące ruchów ubranko. Jak najczęściej bawcie się na podłodze: turlajcie piłeczkę, urządzajcie wyścigi autek. W końcu dziecko ruszy śladem swoich zabawek. Z pewnością będzie mu wygodniej, jeśli na nogi założysz mu nakolanniki albo spodenki ochronne, takie jak te:
I obowiązkowo kup matę do raczkowania! Najlepiej grubą, wodoodporną i łatwą w czyszczeniu. To będzie też świetna izolacja termiczna, która oddzieli ciało dziecka od chłodnej podłogi.
Zobacz także:
dr Maciej Ozonek
Ortopeda dziecięcy, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu, ekspert portalu Znanylekarz.pl