Nie musisz zachorować na raka szyjki macicy! Najważniejsza jest cytologia

Każdego roku na raka szyjki macicy umiera prawie 1800 Polek. Wszystko dlatego, że wiele kobiet nie zgłasza się na badania u ginekologa w ogóle lub robi to zbyt rzadko. Oto, co powinnaś wiedzieć o raku szyjki macicy, by skutecznie chronić się przed tą chorobą.

• Co to jest rak szyjki macicy?
• Jakie badania go wykrywają?
• Objawy, czyli jak rozpoznać raka szyjki macicy
• Czy jest dziedziczny?
• Zapobieganie rakowi szyjki macicy
• Jak leczyć tę chorobę?

​Co to jest rak szyjki macicy?

To nowotwór, który rozwija się w obrębie tkanek szyjki macicy. Dzieje się to powoli – średnio 10 lat. Główną przyczyną choroby jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (wirus HPV) - 99% przypadków raka szyjki macicy ma swoje źródło w przewlekłej infekcji wirusem HPV. Istnieje ponad 100 typów tego wirusa – wiele z nich nie jest jednak groźna – a raka szyjki macicy najczęściej wywołują typy 16 i 18. Większość kobiet w którymś momencie życia jest zakażona tym wirusem, ale zwykle organizm sam go zwalcza. Jednak u około 20% kobiet zakażenie się utrzymuje, a u części rozwija się rak szyjki macicy. Kobiety poniżej 20. roku życia rzadko chorują na ten nowotwór (nawet jeśli są już zakażone wirusem HPV, to rak nie zdążył się jeszcze rozwinąć), zachorowalność wzrasta z wiekiem. Największa jest wśród kobiet po 45. roku życia.

Jakie badania go wykrywają?

Mimo że rak szyjki macicy przez długi czas nie daje żadnych objawów, wykrywa go proste badanie. To badanie ginekologiczne połączone z badaniem cytologicznym. Jeśli wykonuje się je regularnie, to zdecydowanie minimalizuje to ryzyko zachorowania.
Jeśli wynik cytologii będzie budził wątpliwości lekarza lub wykryje on coś podejrzanego podczas badania ginekologicznego może skierować także na inne badania pomagające wykryć raka szyjki macicy:

• kolposkopia - jest metodą starszą niż badanie cytologiczne, polega na oglądaniu powierzchni szyjki macicy, dolnej części jej kanału, sromu oraz pochwy przy użyciu mikroskopu.
• biopsja - polega na pobraniu z podejrzanego obszaru wycinka tkanki z szyjki macicy i oddaniu go do badania histopatologicznego. Biopsję zwykle wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.

Objawy, czyli jak rozpoznać raka szyjki macicy

We wczesnych fazach rak szyjki macicy zwykle nie daje żadnych objawów. Dlatego ważne są systematyczne badania ginekologiczne i cytologia. Jeśli choroba jest już w bardziej zaawansowanej fazie, kobiety zwykle odczuwają jeden lub kilka objawów:

• krwawienia pomiędzy miesiączkami
• nietypowe krwawienia z pochwy
• dłuższe i obfitsze miesiączki niż zazwyczaj
• ból w trakcie stosunku
• krwawienia po stosunku lub badaniu ginekologicznym
• ból w podbrzuszu

Czy jest dziedziczny?

Obecnie sądzi się, że rak szyjki macicy nie jest uwarunkowany genetycznie. Jego bezpośrednią przyczyną jest zakażenie onkogennymi odmianami wirusa HPV. Uszkadzają one komórki nabłonka i są odpowiedzialne za ich niekontrolowany podział.

Zobacz także: Czy warto szczepić dzieci przeciw HPV? Wyjaśnia ekspert

Zapobieganie rakowi szyjki macicy

Są dwie metody - zależnie od tego, czy kobieta rozpoczęła już współżycie płciowe czy nie.

1. Ponieważ to wirus HPV jest przyczyną prawie wszystkich (99%) zachorowań na raka szyjki macicy, to szczepienie przeciwko wirusowi HPV jest najskuteczniejszą metodą ochrony przed tym rodzajem nowotworu. Jednak szczepionka tylko zapobiega infekcjom wirusem HPV, ale nie leczy tych, które już są. Dlatego szczepić należy nastolatki jeszcze przed rozpoczęciem współżycia płciowego - i to zarówno dziewczynki, jaki i chłopców.
2. Aby uniknąć raka szyjki macicy, należy wykonywać cytologię szyjki macicy. Coraz częściej stosuje się też test nosicielstwa/obecności wirusa HPV, które polega (tak jak cytologia) na pobraniu z szyjki macicy komórek do badania.

W zapobieganiu rakowi szyjki macicy niezwykle ważne są regularne badania cytologiczne, żeby wykryć ewentualne zmiany przedrakowe lub raka we wczesnym stadium, gdy jest duża szansa na wyleczenie. Młodzież, która nie rozpoczęła współżycia płciowego, powinna się zaszczepić.

Jak leczyć tę chorobę?

W leczeniu raka szyjki macicy wykorzystuje się 3 metody leczenia: chirurgię, radioterapię i chemioterapię lub łączy się te metody. Wyboru sposobu leczenia dokonuje lekarz, który bierze pod uwagę m.in. stopień zaawansowania choroby, ogólny stan pacjentki oraz jej wiek. U kobiet planujących dzieci bierze się pod uwagę metody oszczędzające narządy rodne, o ile stan zaawansowania choroby na to pozwala.

Zobacz też:

• Czy upławy mogą być groźne?
• Jesteś pewna, że twój ginekolog jest dobry?
• Czy mając Hashimoto można zajść w ciążę?