Wysokość alimentów 2023: ile wynoszą alimenty na dziecko i jak to obliczyć?
Wysokość alimentów zależy od możliwości finansowych rodzica zobowiązanego do ich płacenia. Ale nie tylko! Wyjaśniamy trzy zasady ustalania wysokości alimentów – sprawdź, ile wynosi średnia wysokość alimentów i od czego zależy.
- Luiza Słuszniak
Wysokość alimentów to jeden z najbardziej drażliwych tematów związanych z rozwodem rodziców. Sytuacja, w której rodzic zobowiązany do ich płacenia różnymi sposobami stara się obniżyć ich wysokość, jest niestety dość częstą i przykrą praktyką. Prawo po części jednak reguluje wysokość alimentów, rodzice mogą też między sobą ustalić, ile pieniędzy będą przeznaczać na dziecko. Zobacz, ile wynoszą alimenty i co ci przysługuje.
Spis treści:
- Wysokość alimentów: zasady przyznawania alimentów 2023
- Od czego zależy wysokość alimentów?
- Średnia wysokość alimentów na dziecko
- Wysokość alimentów: co to są uzasadnione potrzeby dziecka?
- Wysokość alimentów: jak napisać pozew?
- Wysokość alimentów a alimenty natychmiastowe
- Wysokość alimentów z Funduszu Alimentacyjnego
Wysokość alimentów: zasady przyznawania alimentów
Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje zasady ubiegania się o alimenty. Prawo przewiduje, że to sąd orzeka o wysokości alimentów. Nie oznacza to jednak, że nie można ustalić tej kwoty pozasądownie.
Rodzice dziecka mogą zawrzeć umowę określającą kwotę, termin i sposób płacenia alimentów. Warto ją podpisać w formie aktu notarialnego, z zastrzeżeniem dobrowolnego poddania się egzekucji komorniczej na wypadek, gdyby rodzic zobowiązany do płacenia przestał wywiązywać się z obowiązków. To pomoże w ściąganiu pieniędzy.
Od czego zależy wysokość alimentów?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie reguluje wysokości alimentów. Ich kwota zależy od kilku czynników:
- usprawiedliwionych potrzeb dziecka, które gwarantują mu normalne warunki życia i rozwoju;
- możliwości zarobkowych i majątkowymi rodzica płacącego alimenty;
- zaangażowania rodzica w jego utrzymanie i wychowanie – brak zainteresowania i kontaktu z dzieckiem może oznaczać wyższą kwotę alimentów.
Oceniając możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów, bierze się pod uwagę nie tylko faktyczny jego zarobek, ale także dochód, jaki mógłby uzyskać, gdyby wykorzystał wszystkie swoje możliwości związane z wykształceniem, doświadczeniem zawodowym, stanem zdrowia, wiekiem i innymi umiejętnościami.
Średnia wysokość alimentów na dziecko
Przepisy prawa nie przewidują konkretnych kwot wypłacanych alimentów. Dlatego kluczową sprawą w ustaleniu ich wysokości jest uzasadnienie potrzeb dziecka w pozwie o alimenty.
Rodzic musi dokładnie wyliczyć miesięczne koszty utrzymania dziecka. Alimenty powinny zaspokajać w połowie bieżące potrzeby dziecka lub ich większą część (jeśli drugi rodzic ma gorszą sytuację finansową). Przy ich obliczaniu nie wolno brać pod uwagę przyszłych planów dziecka.
Jeżeli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów żyje w luksusie, to jego dziecko ma prawo do ubiegania się o wysokie alimenty, by także żyć na podobnym poziomie.
Jeśli chodzi o umowną (średnią) wysokość alimentów, które dostaje samotny rodzic na jedno dziecko to 500-600 zł. Zdarza się, że sąd orzeka dużo niższą wysokość alimentów, np. 200 lub 300 złotych na dziecko. Niektórzy są jednak zobowiązani przez sąd do płacenia alimentów w wysokości wyższej niż średnia (np. 1 tys. zł. na dziecko lub więcej).
Wysokość alimentów: co to są uzasadnione potrzeby dziecka?
Od uzasadnionych potrzeb dziecka w dużej mierze zależy wysokość alimentów. Pod tym pojęciem kryją się koszty poniesione w związku z:
- wyżywieniem,
- mieszkaniem,
- utrzymaniem higieny,
- zdrowiem i leczeniem (wizyty lekarskie, leki, zabiegi, sprzęt rehabilitacyjny),
- ubraniem i obuwiem,
- codziennym życiem (meble, przedmioty potrzebne do urządzenia pokoju lub mieszkania, sprzęt elektroniczny, sportowy),
- szkołą (wydatki na podręczniki, zeszyty i przybory, zajęcia dodatkowe, wyjazdy na wycieczki lub wyjścia klasowe, obiady, ubezpieczenia, składki szkolne),
- czasem wolnym (zabawki, książki, wyjścia do kina, zoo, płyty, gry komputerowe),
- wakacjami, weekendowymi wyjazdami,
- codziennymi kosztami dojazdów.
Aby udokumentować koszty utrzymania dziecka, warto posiadać zaświadczenia, faktury, dowody opłat, np. za leczenie, lekcje języka obcego lub inne zajęcia dodatkowe.
Wysokość alimentów: jak napisać pozew?
Aby ustalić wysokość alimentów, trzeba przygotować pozew sądowy. W tym celu można skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego albo posłużyć się gotowym wzorem dostępnym w sądzie rejonowym, albo w sieci.
Wnioskodawca powinien też w pozwie przedstawić zaświadczenie o własnych dochodach oraz listę wydatków, jakie ponosi w związku z własnym utrzymaniem.
Rodzice muszą być osobiście obecni na rozprawie oraz przedstawić swoją sytuację majątkową i zarobkową, a także rzeczywiste koszty utrzymania dziecka. Po wysłuchaniu zeznań obojga opiekunów sąd ustala ostateczną wysokość alimentów.
Wysokość alimentów a alimenty natychmiastowe
Mnóstwo matek (ale i ojców) czeka na zasądzenie alimentów wiele miesięcy, co negatywnie wpływa na ich sytuację finansową. Dlatego już w 2019 roku zaczęto prowadzić prace nad ustawą o alimentach natychmiastowych, które mają rozwiązać problem przeciągających się spraw sądowych. Niewykluczone, że natychmiastowe alimenty zaczną obowiązywać w 2023 roku.
Wejście w życie projektu o alimentach natychmiastowych będzie oznaczać, że drugi rodzic będzie miał obowiązek natychmiastowego wypłacenia alimentów na dziecko, niezależnie od ewentualnego dalszego postępowania sądowego. Alimenty mają być przyznawane w ciągu zaledwie kilkunastu dni – wystarczy złożenie pozwu na gotowym formularzu dostępnym w internecie.
Zgodnie z zapowiedziami wysokość alimentów natychmiastowych miałaby wynosić:
- na 1 dziecko – 21 proc. minimalnej pensji krajowej,
- na 2 dzieci – 19 proc. minimalnej pensji krajowej na każde dziecko,
- na 3 dzieci – 17 proc. minimalnej pensji krajowej na każde dziecko,
- na 4 dzieci – 15 proc. minimalnej pensji krajowej na każde dziecko,
- na 5 i więcej dzieci – 13 proc. minimalnej pensji krajowej na każde dziecko.
Wysokość alimentów natychmiastowych ma być co roku waloryzowana. Pobieranie alimentów natychmiastowych nie wpłynie na wysokość właściwych alimentów oraz nie wykluczy możliwości ubiegania się o wyższe kwoty alimentów w przyszłości.
Wysokość alimentów z Funduszu Alimentacyjnego
Samotny rodzic mający kłopot z wyegzekwowaniem od drugiego rodzica alimentów może skorzystać z pomocy Funduszu Alimentacyjnego.
Alimenty z Funduszu wynoszą maksymalnie 500 złotych na dziecko. Aby otrzymać pieniądze, trzeba spełnić warunki:
- dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać określonej kwoty (kryterium dochodowe uprawniające do tego świadczenia wynosi 900 zł netto),
- egzekucja komornicza, czyli ściągnięcie pieniędzy z dłużnika jest niemożliwe (w ciągu 2 miesięcy komornik nie wyegzekwował pełnej należności z zaległych i bieżących alimentów).
Od 1 października 2020 roku obowiązuje też mechanizm „złotówka za złotówkę”. Polega on na tym, że „przekroczenie progu dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, czyli kwoty 900 zł miesięcznie na osobę w rodzinie np. o 300 zł nie będzie skutkować automatycznie utratą prawa do tych świadczeń. Świadczenie będzie wówczas przysługiwać w wysokości pomniejszonej o kwotę przekroczenia kryterium” – wyjaśniała minister pracy, Marlena Maląg. Dzięki tej zmianie pieniądze z Funduszu będą mogły trafić do większej liczby potrzebujących rodzin. Ważne jest też to, że wysokość alimentów przy tym mechanizmie będzie nie niższa niż 100 zł.
Zobacz też: