Zmiany w uprawnieniach rodzicielskich od 2016 r. Zobacz, co się zmienia!

Od 2 stycznia 2016 r. wchodzą w życie zmiany w uprawnieniach rodzicielskich. Najważniejsze zmiany to: jeden urlop rodzicielski zamiast dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, dłuższy okres wykorzystania urlopu rodzicielskiego i wychowawczego, możliwość dzielenia urlopu ojcowskiego na części, wykorzystanie 2 dni na opiekę nad dzieckiem w wymiarze godzinowym. Na czym konkretnie polegają te zmiany?

Jeden urlop rodzicielski zamiast dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

Nie będzie dodatkowego urlopu macierzyńskiego – zostanie on połączony z urlopem rodzicielskim. W sumie rodzice będą mogli korzystać z urlopu przez tyle samo tygodni co poprzednio, gdyż nowy urlop rodzicielski będzie stanowił sumę dwóch dotychczasowych urlopów.
Po urlopie macierzyńskim rodzic będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni (w razie urodzenia 1 dziecka) lub 34 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie). Za pierwsze 6 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) lub 8 tygodni (w przypadku urodzenia więcej niże jednego dziecka) rodzic dostanie zasiłek w wysokości 100% wynagrodzenia. Chyba że matka dziecka zadeklaruje, że przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego będzie pobierać zasiłek w wysokości 80% wynagrodzenia.

Wydłużenie czasu wykorzystania części urlopu rodzicielskiego aż do zakończenia roku, w którym dziecko ukończy 6 lat.

Jednym z kluczowych elementów nowelizacji jest rezygnacja z zasady, że cały urlop rodzicielski przypada bezpośrednio po dodatkowym urlopie macierzyńskim. Urlop rodzicielski będzie można wykorzystać w czterech częściach, przy czym 16-tygodniowa część urlopu, będzie mogła zostać wykorzystana aż do zakończenia roku, w którym dziecko ukończy 6 lat (przy czym urlop udzielany w późniejszym terminie będzie udzielany maksymalnie w dwóch częściach).
Po zmianach, w wyjątkowych przypadkach będzie można skorzystać z części urlopu rodzicielskiego, która jest krótsza niż 8 tygodni (ale nie mniej niż 6 tygodni).

Zobacz: Mama na samozatrudnieniu – czy przysługuje jej urlop i zasiłek macierzyński?

Zmienione zasady udzielania urlopu wychowawczego

Urlopu wychowawczego udziela się maksymalnie w pięciu częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat (dotychczas było tak, że ostatni dzień urlopu wychowawczego musi przypadać najpóźniej w dniu poprzedzającym ukończenie przez dziecka 5 lat).
Jeśli jednak rodzic wykorzystywał część urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie (nie bezpośrednio po macierzyńskim), to liczba wykorzystanych części takiego urlopu (maksymalnie dwie) obniża liczbę możliwych do wykorzystania części wychowawczego

Zmiana terminów składania wniosków o urlop rodzicielski oraz wychowawczy

Wniosek o skorzystanie z całego wymiaru rodzicielskiego (połączonego z dodatkowym macierzyńskim) trzeba będzie złożyć nie później niż 21 dni po porodzie. Natomiast wnioski o urlop rodzicielski lub wychowawczy składa się nie później niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z nich.

Wydłużenia czasu łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy na maksymalnie pół etatu

W razie łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą urlop rodzicielski (połączony z dodatkowym macierzyńskim) wydłuża się proporcjonalnie do przepracowanego czasu.
Rodzic może łączyć pracę z urlopem przez maksymalnie 64 lub 68 tygodni (w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie).

Dzielenie się urlopami bez względu na podstawę prawną zatrudnienia

Rodzice będą mogli się dzielić okresami pobierania zasiłku bez względu na podstawę prawną zatrudnienia (np. pracownik ojciec będzie mógł przejąć je od samozatrudnionej matki).

Wykorzystanie urlopu przez osoby najbliższe

W szczególnych okolicznościach (np. w razie pobytu matki w szpitalu) część jej urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka lub pracownik – inny członek najbliższej rodziny.

Warto przeczytać: Ministerstwo wyjaśnia: dla kogo i kiedy 500 zł na dziecko

Prawo do zasiłku w razie podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka

Jeśli niepracująca w chwili porodu matka podejmie zatrudnienie co najmniej na pół etatu, to pracujący ojciec dziecka (lub pracownik – inny członek najbliższej rodziny) będzie miał prawo do części urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego przez okres zatrudnienia matki.

Korzystanie z urlopu ojcowskiego

Mężczyzna będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego do momentu ukończenia przez dziecko drugiego roku życia.
Dwutygodniowy urlop ojcowski można wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach (po 1 tygodniu każda).

Elastyczniejsze korzystanie z dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem

W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu co najmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 przysługuje 16 godzin albo 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
O sposobie wykorzystania zwolnienia (w dniach lub godzinach) decyduje pracownik w pierwszym wniosku o jego udzielenie składanym w danym roku.

Zobacz, co jeszcze zmienia nowelizacja Kodeksu pracy na stronie rządowej: rodzicielski.gov.pl