21. tydzień życia niemowlaka: dziecko może być marudne, bo ząbkuje

Spis treści:

• Rozwój niemowlaka w 21. tygodniu
• Jak wspomagać rozwój niemowlaka?
• Pielęgnacja i zdrowie niemowlaka
• Karmienie niemowlaka
• Co może niepokoić?

Rozwój niemowlaka w 21. tygodniu

Na początku 6. miesiąca życia najlepszą zabawką dla dziecka są jego rączki i stópki. Jego chwyty są coraz doskonalsze, wymierzone i pewniejsze. Jego mózg nadal rozwija się w niewiarygodnym wprost tempie.

Co nowego w rozwoju fizycznym?

5-miesięczne niemowlę umie już całkiem sporo. 

• Mocno trzyma główkę w pozycji na brzuchu.
• Podnosi klatkę piersiową, opierając się na przedramionach lub nawet na całych dłoniach.
• Wyciąga rączki po zabawkę, dotykając jej.
• Chwyta grzechotkę lub końce twoich palców.
• Zwykle udają mu się przewroty z plecków na bok lub nawet na brzuszek. 
• Leżąc na brzuchu, jest aktywne, prostuje raz jedno, raz drugie ramię, skręca głowę i całe ciało tak, że czasem przewraca się na plecy. 
• Trzymane pod paszkami, na chwilę przejmuje ciężar ciała, stając na nogach. 

Wzrost i waga niemowlaka 

Waga i wzrost 5-miesięcznych niemowląt waha się w zależności od płci. 

• Dziewczynki ważą od ok. 6 kg do 8,5 kg i mierzą między 62 a 69 cm.
• Chłopcy ważą od ok. 6,5 kg do 9,3 kg i mierzą między 63 a 71 cm.

Na siatkach centylowych możesz sprawdzić, na którym centylu jest waga i wzrost malucha.

Co potrafi dziecko?

W coraz dłuższych okresach czuwania maluch wciąż uczy się nowych umiejętności i chłonie świat wszystkimi zmysłami. 

• Potrafi się skupić na wykonywanej czynności.
• Poznaje proste zależności przyczynowo-skutkowe.
• Jest coraz bardziej gadatliwe. 
• Rozpoznaje swoje imię, choć jeszcze nie potrafi nadać znaczenia wydawanym przez siebie dźwiękom – po prostu imituje dźwięki zasłyszane od innych.
• Dużo i radośnie się śmieje, piszczy i ślini się z zadowolenia. 
• Reaguje na pojawienie się bliskich osób radością, wymachiwaniem nóżkami i rączkami, a obcych – niepewnością lub lękiem. 
• Reaguje na wyraz twarzy mamy: śmieje się, gdy jest radosna, a gdy ma smutną minę, poważnieje. 
• Uspokaja się nie tylko przez kołysanie, ale także na sam widok i dźwięk głosu mamy albo dzięki obecności ukochanej zabawki lub smoczka. 
• Wyraża negatywne emocje nie tylko przez płacz, ale też stękanie, sapanie, popłakiwanie, jęczenie.

Jak wspomagać rozwój niemowlaka?

Dziecko zamienia się w prawdziwą istotę społeczną. Kontakt z innymi ludźmi jest dla niego równie ważny jak kontakt z mamą. Aby pobudzić rozwój jego mózgu:

• jak najwięcej mów, śpiewaj, czytaj mu książki
• zadawaj dziecku pytania, mów z dużą ekspresją, wydawaj proste polecenia, powtarzaj słowa
• strzeż się nadmiaru bodźców: hałasu i przebywania w zbyt dużych skupiskach ludzi, bo układ nerwowy niemowlaka jeszcze sobie z nimi nie radzi, a dziecko może stać się nerwowe i płaczliwe
• nie sadzaj przed telewizorem – na oglądanie bajek będzie gotowe dopiero około 2. roku życia
• zadbaj o dobrą, przyjazną i ciepłą atmosferę w domu
• unikaj kłótni przy dziecku i mówienia podniesionym głosem.

Ćwiczenia i zabawy z niemowlakiem

5-miesięczne dziecko lubi bawić się z dorosłymi. Świetne będą różne tzw. zabawy paluszkowe. Weź dłonie dziecka w swoje ręce i bawcie się w:

•  „A kuku”
• „Koci, koci łapci”
• „Sroczka kaszkę warzyła”
• „Idzie raczek nieboraczek”

Pielęgnacja i zdrowie niemowlaka

Jeśli maluchowi wyrzynają się już pierwsze ząbki, na pewno wiesz, że wiąże się to z marudzeniem. Spróbuj pomóc dziecku, bo ząbkowanie bywa bolesne.

Sposoby na ząbkowanie

Ulgę w bólu dziąseł przynoszą m.in. specjalne żele i gryzaczki, które można schładzać w lodówce. Jedynie po konsultacji z lekarzem możesz podać łagodny środek przeciwbólowy, który zwykle działa też przeciwgorączkowo. Pamiętaj, że podczas ząbkowania znacznie obniża się odporność, więc łatwiej w tym okresie o zakażenie i chorobę.

Uwaga na próchnicę butelkową!

Może pojawić się już na mlecznych ząbkach. Gdy dziecko ma już ząbki:

• nakarm dziecko przed snem, a po jedzeniu staraj się oczyścić mu ząbki
• butelki używaj tylko do karmienia, a nie do uspokajania (podobnie z kubkiem niekapkiem)
• naucz jak najszybciej picia z kubka (odstaw butelkę, gdy dziecko skończy 12 miesięcy)
• rozcieńczaj sok pół na pół z wodą, podawaj go w kubeczku

Szczepienia

Jeśli maluszek nie miał jeszcze podanych kolejnych dawek szczepień obowiązkowych, to już najwyższa pora! Według aktualnego kalendarza szczepień najpóźniej na początku 6. miesiąca życia trzeba zrobić szczepienie na:

• Hib
• błonicę, tężec, krztusiec (Dtp)
• polio
• rotawirusy

Karmienie niemowlaka

W 6. miesiącu życia dziecka warto zdecydować się już na rozszerzanie diety – niezależnie od tego czy karmisz piersią, czy butelką. Jeśli nie zrobisz tego w tym tygodniu, spróbuj w następnym. Masz czas do końca szóstego miesiąca.

Dowiedz się, dlaczego trzeba rozszerzać dietę niemowlaka.

Karmienie piersią

Karm piersią podobnie jak w poprzednich tygodniach, np. tak jak w 20. tygodniu życia niemowlaka.

Karmienie butelką/mieszane

Kontynuuj karmienie mlekiem modyfikowanym lub w sposób mieszany zgodnie z zaleceniami pediatry.

Rozszerzanie diety niemowlaka

Układ pokarmowy dziecka jest coraz dojrzalszy – to dobry moment, by powoli zacząć zapoznawać je z nowymi smakami. Jeśli zaczniesz już teraz, będziecie mieć więcej czasu na oswojenie się z nowym sposobem karmienia. Pamiętaj jednak, by nie robić nic na siłę.

Czy dania w słoiczkach są zdrowe?

Pierwsze zupki dla dziecka możesz gotować sama. W ten sposób będzie się od razu przyzwyczajało do smaków, jakie mają twoje potrawy. Ale dobrym i wygodnym, choć nieco droższym rozwiązaniem są gotowe dania w słoiczkach. Mają odpowiedni dla małego niemowlęcia skład i konsystencję. Możesz mieć też pewność, że zostały przygotowane ze składników najwyższej jakości. To produkty, które przechodzą drobiazgowe kontrole, bo są przeznaczone dla najmłodszych. W sprzedaży oprócz zupek z kilku warzyw są też słoiczki zawierające jeden produkt, np. marchewkę lub dynię.

Sprawdź gotowy jadłospis dla 6-miesięcznego dziecka (wraz z przepisami!).

Co może niepokoić?

Masz coraz więcej doświadczenia w opiece nad dzieckiem, ale wciąż są sprawy, które mogą cię zaskoczyć lub zaniepokoić.

Jak zmniejszyć ryzyko zakrztuszenia się dziecka?

Wbrew pozorom do zakrztuszenia się może dojść z bardzo błahych powodów. Dlatego bądź czujna!

• Po każdym praniu sprawdź, czy guziczki i ozdoby na ubrankach dziecka są mocno przyszyte.
• Upewnij się też, że od jego zabawek nie można czegoś łatwo oderwać. Schowaj te, które są przeznaczone dla dzieci powyżej 3. roku życia.
• Nigdy nie pozwalaj niemowlęciu bawić się sflaczałym lub pękniętym balonem.
• Pilnuj starszego rodzeństwa, aby nie karmiło go swoim jedzeniem ani nie dawało mu swoich zabawek.
• Nie połykaj przy dziecku żadnych leków (dziecko może spróbować cię naśladować, poza tym możesz nie zauważyć, że maleńka tabletka potoczyła się pod stół).
• Sprawdź też, czy tarcza smoczka nie jest na tyle mała, by dziecko mogło go włożyć do buzi w całości.

Kłopoty z zasypianiem

Dobry sen dziecka zaczyna się od dobrej rutyny. Przewidywalna uspokajająca seria czynności przed snem będzie dla malucha informacją, że już pora iść spać. Na wieczorne rytuały zasypiania przeznaczcie 30-40 minut. Co pomoże?

• Kąpiel – to nie tylko mycie, ale i relaks. Wypróbujcie płyn z uspokajającą lawendą.
• Masaż – organizmy masowanych dzieci wydzielają więcej usypiającej melatoniny.
• Karmienie (piersią lub butelką) – dzięki posiłkowi dziecko będzie syte aż do rano.
• Bajki – możesz je czytać lub opowiadać z pamięci.
• Kołysanki – śpiewaj spokojnie i przytulaj maluszka.
• Całuski na dobranoc – pocałuj dziecko, pogłaszcz je, pożegnaj się z jego przytulanką i wyjdź z pokoju.

Więcej o 21. tygodniu

Zobacz także:

• Sprawdź, w którym centylu jest twoje dziecko
• Czy gorączka przy ząbkowaniu to norma?
• Od kiedy jogurt, twarożek i inne produkty mleczne?
• Resuscytacja niemowlaka: wideo
• Oparzenie wrzątkiem – pierwsza pomoc i leczenie