biegunka w ciąży
Adobe Stock
Zdrowie w ciąży

Biegunka w ciąży: przyczyny i leczenie rozwolnienia w ciąży i przed porodem

Biegunka w ciąży może być objawem zatrucia pokarmowego lub... rychłych narodzin dziecka, jeśli występuje przed porodem. Biegunka może też pojawiać się we wczesnej ciąży lub na późniejszym jej etapie po preparatach dla ciężarnych z żelazem. Warto wiedzieć, co oznacza biegunka w ciąży, ile może trwać i jak sobie z nią poradzić, skoro ciężarna nie powinna samodzielnie stosować żadnych leków.

Biegunka może pojawić się na każdym etapie ciąży. Ciężarne zmagają się z tą dolegliwością na początku ciąży, w II trymestrze lub krótko przed porodem.

Przyczyny rozwolnienia w ciąży mogą być różne, ale zawsze budzą niepokój. I słusznie, bo niektóre objawy, jakie mu towarzyszą, np. ból brzucha, mogą oznaczać problemy ze zdrowiem. Niepokoić powinna zwłaszcza ostra biegunka w ciąży, która jest wskazaniem do jak najszybszej wizyty u lekarza. 

Spis treści:

Biegunka w ciąży – objawy

Biegunka (z łac. diarrhoea), nazywana też rozwolnieniem, jest reakcją obronną organizmu między innymi na bakterie i wirusy znajdujące się w przewodzie pokarmowym. Objawami biegunki są częste wypróżnienia przy zmianie konsystencji stolca (jest bardziej płynny lub wręcz wodnisty). Biegunce w ciąży może towarzyszyć osłabienie, gorączka lub bóle brzucha. 

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje, że o biegunce można mówić wtedy, gdy w ciągu doby pojawiają się więcej niż trzy rzadsze stolce – półpłynne, płynne lub wodniste.

W zależności od czasu trwania biegunki dzieli się na:

  • ostre (do 14 dni),
  • przetrwałe (14–30 dni),
  • przewlekłe (powyżej 30 dni).

Biegunka może wystąpić u przyszłej mamy w każdym trymestrze ciąży i może wiązać się z różnymi czynnikami. Nie zawsze musi oznaczać coś poważnego. Mimo to lepiej być czujnym i obserwować, czy nie pojawiają się dodatkowe niepojące objawy.

Biegunka w ciąży – przyczyny

Najczęstsze przyczyny biegunki w ciąży:

  • zatrucie pokarmowe (spowodowane np. bakterią E.coli, Salmonella),
  • tzw. jelitówka, czyli wirus grypy żołądkowej (rotawirus w ciąży)
  • alergia pokarmowa
  • zmiany hormonalne
  • ciężkostrawna dieta
  • zbliżający się poród
  • odklejanie się łożyska
  • stres
  • stosowanie preparatów z żelazem (inne skutki uboczne suplementacji żelazem to też zaparcia i czarny stolec). Rozwiązaniem może być przyjmowanie innego preparatu, np. organicznego suplementu żelaza.

Biegunka w ciąży a zatrucie pokarmowe

Do zatrucia pokarmowego może dojść po zjedzeniu pokarmu lub wypiciu napoju z bakteriami, toksynami, wirusami, grzybami lub pasożytami. Wskutek zatrucia dochodzi do wystąpienia typowych objawów ze strony układu pokarmowego. Pojawiają się wymioty, biegunka i bóle brzucha.

Przebieg zatrucia pokarmowego u ciężarnych może być cięższy niż u osób niebędących w ciąży. Efektem może być np. mocniej nasilona biegunka. Cięższy przebieg jest spowodowany obniżoną odpornością kobiet spodziewających się dziecka.

Samo zatrucie pokarmowe nie zagraża ani ciąży, ani płodowi, natomiast mocno nasilone objawy, zwłaszcza biegunka i wymioty, mogą doprowadzić do odwodnienia – a ono już dla ciąży jest zagrożeniem. Ciężarna, która cierpi z powodu zatrucia pokarmowego, powinna się nawadniać. Duża utrata wody z organizmu może wymagać hospitalizacji i podawania płynów pod postacią kroplówki.

Biegunka we wczesnej ciąży

Na początku ciąży kobiety dosyć często skarżą się na dolegliwości związane z układem pokarmowym, takie jak:

  • rozwolnienie
  • ból brzucha
  • mdłości.

Takie dolegliwości to zazwyczaj nic innego jak pierwsze objawy ciąży, świadczące o tym, że doszło do zapłodnienia. Biegunka we wczesnej ciąży może być też reakcją organizmu na zmiany hormonalne (zwłaszcza obecność gonadotropiny kosmówkowej beta hCG) zachodzące w ciele przyszłej mamy.

Uwaga, biegunka w pierwszym trymestrze ciąży połączona z bólem brzucha i narządów wewnętrznych może być związana z ryzykiem poronienia lub ciąży pozamacicznej i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.

Biegunka w drugim trymestrze ciąży

Przyczyną rozwolnienia w bardziej zaawansowanej ciąży może być:

  • szybki rozwój płodu,
  • dostosowywanie się organów wewnętrznych do powiększającej się macicy.
Rozwolnienie w ciąży wymaga szczególnej ostrożności. Zamiast zastanawiać się, ile może trwać biegunka w ciąży, lepiej pilnie skonsultować z lekarzem nawet kilkudniowe rozwolnienie.

Biegunka przed porodem

W trzecim trymestrze i w ostatnich tygodniach ciąży biegunka może zwiastować poród. Biegunka przed porodem to sposób organizmu na oczyszczenie jelit i przygotowanie się do ogromnego wysiłku. Zwykle rozwolnienie pojawia się na 24-48 godzin przed porodem.

Jeżeli w drugim lub trzecim trymestrze ciąży albo krótko przed porodem biegunce towarzyszy ból i mocne twardnienie brzucha, jak najszybciej zgłoś się do lekarza. Czasem w ten sposób objawia się odklejenie łożyska, które niesie wiele zagrożeń, np. ryzyko niedotlenienia dziecka.

Co na biegunkę w ciąży?

Ciężarna nie może przyjmować większości popularnych leków stosowanych przy biegunce. Zanim zdecydujesz się na lekarstwo, poradź się lekarza. Może zalecić węgiel aktywowany (ułatwia wiązanie ze sobą toksyn i bakterii, ale uważaj, żeby nie przesadzić z jego ilością) lub picie Smecty (jest bezpieczna i pomoże, jeśli masz ostrą biegunkę w ciąży).

Leczenie rozwolnienia w ciąży ogranicza się głównie do zaleceń związanych z nawadnianiem i lekkostrawna dietą.

Najpopularniejsze sposoby na biegunkę w ciąży: 

  • pij dużo płynów, by nie dopuścić do odwodnienia organizmu, wybieraj wodę, ale w niewielkich ilościach możesz też pić herbatki ziołowe (miętowa, rumiankowa),
  • sięgnij po elektrolity – są dostępne w aptece bez recepty,
  • jedz regularne lekkostrawne posiłki, np. gotowaną marchwiankę, jabłko, kleik, marchewkę z ryżem i gotowanym chudym mięsem (np. kurczakiem),
  • unikaj produktów z dużą zawartością błonnika, np. surowych warzyw, pełnoziarnistego pieczywa,
  • zrezygnuj na jakiś czas z kawy (ma działanie odwadniające i może działać przeczyszczająco),
  • odpoczywaj, aby szybciej zregenerować siły.

Biegunka w ciąży – kiedy do lekarza?

Ciężarna powinna zgłosić się do lekarza, jeśli biegunka utrzymuje się u niej dłużej niż 2-3 dni.

Pilnej konsultacji z lekarzem wymaga również sytuacja, gdy biegunce w ciąży towarzyszą inne objawy: 

  • biegunka i krew lub śluz w stolcu – mogą wskazywać na rozwój poważnej infekcji.
  • biegunka i krwawienie z pochwy – tak mogą objawiać się kłopoty zdrowotne płodu, które koniecznie wymagają konsultacji lekarskiej.
  • biegunka i twardnienie brzucha – to mogą być objawy odklejenia łożyska. Do takiej sytuacji najcześciej dochodzi w II trymestrze ciąży. Pilna pomoc lekarska może uratować płód.

Ciężarna powinna zgłosić się do lekarza także wtedy gdy w wyniku biegunki doszło u niej do odwodnienia. 

Objawami odwodnienia w ciąży są:

  • silne pragnienie
  • kłopoty z koncentracją
    ból głowy
  • osłabienie
  • zmniejszona ilość oddawanego moczu
  • suchość jamy ustnej
  • przyspieszenie akcji serca.

Biegunka w ciąży – jak zapobiec?

Łatwiej jest zapobiegać wystąpieniu biegunki w ciąży, niż ją leczyć, zwłaszcza gdy nie można samodzielnie przyjmować leków. Aby nie dopuścić do pojawienia się rozwolnienia zwracaj uwagę na to, co jesz. Unikaj tłustych, ciężkostrawnych pokarmów i pilnuj, by wszystkie produkty, z których przygotowujesz posiłek, były świeże. Jadając na mieście, unikaj jadłodajni, które dają powody do tego, aby wątpić w jakość serwowanego jedzenia.

Pamiętaj, aby nie zamrażać ponownie raz rozmrożonych produktów czy dań gotowych. W unikaniu biegunki pomaga również regularne jadanie posiłków i nieprzejadanie się.

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA