Reklama

Hormony w ciąży mają wpływ nie tylko na pracę narządów, ale i na to, jak wyglądasz, co czujesz. Bo to od nich (w dużym stopniu) zależy, czy jest ci wesoło, czy zalewasz się łzami, czy żołądek skręcają ci nudności i głód (czasem, o zgrozo, równocześnie), czy z dnia na dzień piękniejesz. Nie jest to żadna magia, a po prostu efekt przepływu substancji chemicznych przez krew. Hormony regulują procesy biochemiczne, które zachodzą w tkankach twojego organizmu.

Reklama

Spis treści:​

Na co wpływają hormony w ciąży?

Hormony w zwiększonych, „ciążowych” dawkach oddziałują znacząco na organizm przyszłej mamy. To przez nie prawie 90 proc. kobiet odczuwa:

  • poranne nudności (które mogą trwać cały dzień),
  • zmęczenie,
  • głód,
  • zawroty głowy.

Wiele przyszłych mam zaczyna tyć już w pierwszych miesiącach ciąży, wcale nie dlatego, że więcej jedzą. Zmęczenie jest jednym z mechanizmów zmuszających ciężarną do zachowania energii i magazynowania jej w postaci tłuszczu. Rosnące dziecko potrzebuje bowiem nieprzerwanych energetycznych dostaw.

Za wiele z ciążowych dolegliwości odpowiedzialny jest progesteron. Jest on bardzo ważnym hormonem, ponieważ:

  • przygotowuje śluzówkę macicy na przyjęcie zapłodnionego jaja,
  • sprawia, że nie dochodzi do krwawienia miesiączkowego,
  • umożliwia utrzymanie ciąży.

Progesteron razem z estrogenami (estron, estradiol i estriol) podtrzymuje ciążę, pomaga też ciężarnej się wyciszyć, uspokoić, skupić na ciąży. Spory udział ma w tym także prolaktyna, która sprawia, że przestajesz mieć ochotę na seks i skupiasz całą swoją uwagę na dziecku. Estrogeny z kolei dodatkowo budzą w tobie syndrom wicia gniazda. To dlatego akurat teraz wpadłaś na pomysł wyremontowania lub na nowo urządzenia mieszkania, by powitać nowego członka rodziny.

Zmiana wyglądu na skutek hormonów w ciąży

Hormony w ciąży wpływają również na wygląd kobiety. Wiele ciężarnych słyszy, że komplementy dotyczące swojego wyglądu. Tak działają estrogeny – hormony kobiecości. Sprawiają, że masz większe piersi, bardziej zaokrąglone biodra i ramiona, gęstsze i bardziej błyszczące włosy, gładszą skórę.

Niestety, w tym temacie ma też co nieco do powiedzenia progesteron. Wzmaga pracę gruczołów łojowych i potowych, więc możesz potrzebować szamponu do włosów przetłuszczających się, i... sposobu na wypryski.

Zauważysz również kolejną, typowo ciążową zmianę – ciemniejsze niż dotychczas pieprzyki, otoczki brodawek, ciemną pionową linię poniżej pępka i plamy na twarzy. Skóra w ciąży zmienia kolor. To skutek działania melanotropiny produkowanej przez działającą teraz na najwyższych obrotach przysadkę mózgową.

Działanie hormonów podczas porodu

Przed porodem spada nieco poziom progesteronu, co jest jednym z sygnałów do rozpoczęcia akcji porodowej. Oksytocyna daje znak macicy, że czas rozpocząć skurcze, które wypchną dziecko na zewnątrz. Jej stężenie wzrasta zwłaszcza w drugim okresie porodu. Syntetyczna oksytocyna jest często stosowana do wywołania lub wzmocnienia skurczów porodowych. Po porodzie hormon ten pomoże macicy powrócić do poprzednich rozmiarów. Jest też odpowiedzialny za wydzielanie mleka podczas karmienia dziecka.

Dzięki adrenalinie w czasie porodu poczujesz ogromny lęk lub wręcz przeciwnie – złość, która doda ci siły w decydującym momencie. Wydzielające się w czasie porodu endorfiny sprawią, że będziesz najszczęśliwszą kobietą na ziemi, której niestraszne trudy macierzyństwa. Gdy urodzi się łożysko, poziom estrogenu i progesteronu gwałtownie opada (to dlatego po porodzie może dopaść cię depresyjny nastrój). Do głosu dojdą wtedy prolaktyna i laktogen łożyskowy. Te hormony macierzyństwa pomogą ci wykarmić dziecko i przetrwać nocne pobudki.

Jak hormony wpływają na twój organizm miesiąc po miesiącu?

Gonadotropina kosmówkowa, progesteron, estrogeny, relaksyna, kortyzol, adrenalina, oksytocyna, prolaktyna... Każdy hormon ma swoje zadania i inaczej wpływa na twój organizm.

1-3 miesiąc ciąży

  • Gonadotropina kosmówkowa (hCG) – zapłodnione jajo już 7-10 dnia wyzwala produkcję hCG, która wstrzymuje okres i odpowiada za nudności. Dzięki niemu na teście ciążowym pojawiają się dwie kreski.
  • Progesteron i estrogeny – w tym czasie ciałko żółte wydziela progesteron, który z estrogenem (powstaje w jajniku) pomaga utrzymać ciążę. Progesteron przygotowuje też piersi do laktacji, chroni macicę przed skurczami oraz rozluźnia mięśnie układu pokarmowego. Z tego powodu miewasz zgagę, wzdęcia i zaparcia. Wpływa także na samopoczucie – dzięki niemu jesteś spokojniejsza.

4-6 miesiąc ciąży

  • Relaksyna – rozluźnia więzadła i stawy, by macica mogła bez przeszkód rosnąć, a kanał stał się bardziej elastyczny. To dlatego twoje buty zrobiły się ciasne.
  • Kortyzol – dzięki kortyzolowi (w ciąży jego poziom wzrasta stukrotnie!) objawy alergii są łagodniejsze i masz więcej energii.

7-9 miesiąc ciąży

  • Oksytocyna – oksytocyna wydziela się w organizmie w czasie ciąży, ale mięsień macicy staje się na nią wrażliwy dopiero podczas porodu. To dzięki niej kurczy się, aby wypchnąć dziecko. Dzięki oksytocynie rusza również laktacja i tworzy się uczuciowa więź z dzieckiem.
  • Endorfiny – poprawiają samopoczucie ciężarnej i są naturalnymi środkami przeciwbólowymi.
  • Adrenalina – nazywana hormonem stresu, może zadziałać na początku porodu, może wyhamować czynność skurczową, a gdy jest to już niemożliwe – przyspiesza rozwiązanie.

Prawidłowy poziom hormonów: w ciąży, podczas owulacji, w menopauzie

Badania hormonalne u kobiet wykonuje się głównie w diagnostyce niepłodności. Pozwalają one odpowiedzieć na pytanie, czy to zaburzenia hormonalne są przyczyną trudności z zajściem w ciąży. Wykonuje się je także w okresie przed menopauzą.

Prawidłowy poziom hormonów odpowiedzialnych za zajście w ciążę w poszczególnych fazach cyklu kobiecego organizmu wygląda następująco:

Progesteron

  • faza folikularna
  • owulacja 1,5 – 5,5 nmol/l
  • faza lutealna 3,0-68,0 nmol/l
  • menopauza
  • w ciąży:

po owulacji – 1-28 ng/ml,
do 12. tygodnia ciąży – 9-47 ng/ml,
12.-28. tydzień ciąży – 17-146 ng/ml,
powyżej 28. tygodnia ciąży – 55-200 ng/ml.

Estrogeny

  • faza folikularna – 0-587 pmol/l
  • owulacja – 124-1468 pmol/l
  • faza lutealna – 101-110 pmol/l
  • menopauza – 0-110 pmol/l

Prolaktyna

  • 40 – 530 mlU/ml (prawidłowe stężenie dla kobiet nie karmiących i nie będących w ciąży - 1,9- 25 ng/ml)

Folikulotropina (FSH)

  • faza folikularna – 2,8-11,3 mlU/ml
  • owulacja – 5,8-21,0 mlU/ml
  • faza lutealna – 1,2-9,0 mlU/ml
  • menopauza – 21,7-153 mlU/ml

Lutropina (LH)

  • faza folikularna – 1,1-11,6 mlU/ml
  • owulacja – 17-77 mlU/ml
  • faza lutealna – 0-14,7 mlU/ml
  • menopauza – 11,3-39,8 mlU/ml

Androgeny

  • testosteron – 0,69-2,77 nmol/l
  • androstendion – 2,7-5,8 nmol/l
  • dehydroepiandrostendion – 2,7-5,8 nmol/l

Konsultacja: dr n. med. Wojciech Puzyna, ginekolog położnik.

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama