Mało wód płodowych. Czy to powód do zmartwień?
Jakie są przyczyny małowodzia? Wyjaśniamy, dlaczego pod koniec ciąży wód płodowych może być za mało i kiedy ten stan zagraża dziecku.
Ilość wód płodowych w ostatnich tygodniach ciąży zaczyna się zmniejszać. Czasem jednak jest ich zdecydowanie za mało. Lekarze nazywają ten stan małowodziem. Sprawdzamy, co dzieje się, jeśli wód płodowych jest za mało? Wyjaśniamy, czy małowodzie jest groźne dla dziecka
Czym jest małowodzie?
Małowodzie to zbyt mała ilość płynu owodniowego w macicy. Może pojawić się na różnych etapach ciąży, ale najczęściej dochodzi do niego w końcówce ciąży, między 32-36 tygodniem wskutek sączenia się wód płodowych. Małowodzie, które pojawia się w drugim trymestrze, zwykle oznacza poważne kłopoty z ciążą. Zbyt małą ilość wód płodowych można zdiagnozować podczas badania USG, dlatego tak ważne jest, by nie opuszczać zlecanych przez lekarza badań ultrasonograficznych w końcówce ciąży.
O małowodziu w trzecim trymestrze mówimy, gdy objętość płynu owodniowego nie przekracza 500 mililitrów.
Ilość płynu owodniowego jest bardzo ważna. Wody płodowe chronią płód przed urazami, zapewniają stałą temperaturę, sprawiają, że dziecko może się swobodnie poruszać i ćwiczyć połykanie. Poza tym transportują substancje odżywcze i produkty przemiany materii.
Jakie są przyczyny małowodzia?
Do powstania małowodzia w ciąży przyczyniają się takie problemy, jak:
- przenoszenie ciąży po planowanym terminie porodu;
- odwodnienie ciężarnej
- sączenie się wód płodowych
- odejście wód płodowych wskutek pęknięcia pęcherza płodowego
- spowolniony i opóźniony wzrost płodu
- wady w układzie moczowym dziecka
- nadciśnienie w ciąży
- nieprawidłowe funkcjonowanie łożyska i owodni.
Czym grozi małowodzie?
Zbyt mała ilość wód płodowych nie zapewnia dziecku odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i hamuje jego rozwój. Może przyczynić się do:
- hipotrofii płodu na skutek zahamowania jego wzrostu;
- zaburzeń czynności serca dziecka przez ucisk na pępowinę
- powstania wad układu moczowego u rozwijającego się płodu;
- hipoplazji płuc (niedorozwoju poszczególnych elementów tkanki płucnej);
- wewnątrzmacicznego obumarcia płodu w wyniku niedotlenienia;
- powstania deformacji ciała (stopa końsko-szpotawa, płaska twarzoczaszka, przykurcz łokci, przykurcz kolan).
Na szczęście nie każda ciąża z małowodziem musi skończyć się powikłaniami. Jedynie u 4-7 proc. płodów dostrzega się wady rozwojowe na skutek małowodzia. W większości przypadków mała ilość wód płodowych może być wyleczona lub lekarz może zdecydować o indukcji porodu. W takich przypadkach znaczna większość dzieci rodzi się bez zaburzeń wzrostu lub innych wad.
Jak leczy się małowodzie?
W niektórych przypadkach małowodzie leczy się przez zabieg uzupełniania ilości wód płodowych (amnioinfuzja). Płyn wprowadza się przez powłoki brzuszne lub przez szyjkę macicy. Amnioinfuzję wykonuje się np. aby możliwe było przeprowadzenie badania USG. Przy zbyt małej ilości wód płodowych trudno diagnozować wnętrze macicy i dziecko. Czasem wody płodowe uzupełnia się już w trakcie porodu, aby zmniejszyć skutki małowodzia u dziecka. Zwiększenie ilości wód płodowych w niektórych przypadkach można osiągnąć również poprzez odpowiednie nawadnianie ciężarnej.
Zobacz też:
- Jak wygląda cesarskie cięcie i kiedy się je wykonuje?
- Rozwój dziecka w łonie mamy
- Co grozi dziecku, gdy wody płodowe są zielone?
dr n. med. Renata Jaczyńska
Specjalistka z zakresu położnictwa i ginekologii i perinatologii, specjalizuje się w diagnostyce prenatalnej. Pracuje na stanowisku Starszego Asystenta w Klinice Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka