Biegunka w ciąży: przyczyny i leczenie rozwolnienia w ciąży i przed porodem
Biegunka w ciąży może być objawem zatrucia pokarmowego lub... rychłych narodzin dziecka, jeśli występuje przed porodem. Biegunka może też pojawiać się we wczesnej ciąży lub na późniejszym jej etapie po preparatach dla ciężarnych z żelazem. Warto wiedzieć, co oznacza biegunka w ciąży, ile może trwać i jak sobie z nią poradzić, skoro ciężarna nie powinna samodzielnie stosować żadnych leków.
Biegunka może pojawić się na każdym etapie ciąży. Ciężarne zmagają się z tą dolegliwością na początku ciąży, w II trymestrze lub krótko przed porodem.
Przyczyny rozwolnienia w ciąży mogą być różne, ale zawsze budzą niepokój. I słusznie, bo niektóre objawy, jakie mu towarzyszą, np. ból brzucha, mogą oznaczać problemy ze zdrowiem. Niepokoić powinna zwłaszcza ostra biegunka w ciąży, która jest wskazaniem do jak najszybszej wizyty u lekarza.
Spis treści:
Biegunka (z łac. diarrhoea), nazywana też rozwolnieniem, jest reakcją obronną organizmu między innymi na bakterie i wirusy znajdujące się w przewodzie pokarmowym. Objawami biegunki są częste wypróżnienia przy zmianie konsystencji stolca (jest bardziej płynny lub wręcz wodnisty). Biegunce w ciąży może towarzyszyć osłabienie, gorączka lub bóle brzucha.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje, że o biegunce można mówić wtedy, gdy w ciągu doby pojawiają się więcej niż trzy rzadsze stolce – półpłynne, płynne lub wodniste.
W zależności od czasu trwania biegunki dzieli się na:
- ostre (do 14 dni),
- przetrwałe (14–30 dni),
- przewlekłe (powyżej 30 dni).
Biegunka może wystąpić u przyszłej mamy w każdym trymestrze ciąży i może wiązać się z różnymi czynnikami. Nie zawsze musi oznaczać coś poważnego. Mimo to lepiej być czujnym i obserwować, czy nie pojawiają się dodatkowe niepojące objawy.
Najczęstsze przyczyny biegunki w ciąży:
- zatrucie pokarmowe (spowodowane np. bakterią E.coli, Salmonella),
- tzw. jelitówka, czyli wirus grypy żołądkowej (rotawirus w ciąży)
- alergia pokarmowa
- zmiany hormonalne
- ciężkostrawna dieta
- zbliżający się poród
- odklejanie się łożyska
- stres
- stosowanie preparatów z żelazem (inne skutki uboczne suplementacji żelazem to też zaparcia i czarny stolec). Rozwiązaniem może być przyjmowanie innego preparatu, np. organicznego suplementu żelaza.
Biegunka w ciąży a zatrucie pokarmowe
Do zatrucia pokarmowego może dojść po zjedzeniu pokarmu lub wypiciu napoju z bakteriami, toksynami, wirusami, grzybami lub pasożytami. Wskutek zatrucia dochodzi do wystąpienia typowych objawów ze strony układu pokarmowego. Pojawiają się wymioty, biegunka i bóle brzucha.
Przebieg zatrucia pokarmowego u ciężarnych może być cięższy niż u osób niebędących w ciąży. Efektem może być np. mocniej nasilona biegunka. Cięższy przebieg jest spowodowany obniżoną odpornością kobiet spodziewających się dziecka.
Samo zatrucie pokarmowe nie zagraża ani ciąży, ani płodowi, natomiast mocno nasilone objawy, zwłaszcza biegunka i wymioty, mogą doprowadzić do odwodnienia – a ono już dla ciąży jest zagrożeniem. Ciężarna, która cierpi z powodu zatrucia pokarmowego, powinna się nawadniać. Duża utrata wody z organizmu może wymagać hospitalizacji i podawania płynów pod postacią kroplówki.
Na początku ciąży kobiety dosyć często skarżą się na dolegliwości związane z układem pokarmowym, takie jak:
- rozwolnienie
- ból brzucha
- mdłości.
Takie dolegliwości to zazwyczaj nic innego jak pierwsze objawy ciąży, świadczące o tym, że doszło do zapłodnienia. Biegunka we wczesnej ciąży może być też reakcją organizmu na zmiany hormonalne (zwłaszcza obecność gonadotropiny kosmówkowej beta hCG) zachodzące w ciele przyszłej mamy.
Uwaga, biegunka w pierwszym trymestrze ciąży połączona z bólem brzucha i narządów wewnętrznych może być związana z ryzykiem
poronienia lub
ciąży pozamacicznej i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Przyczyną rozwolnienia w bardziej zaawansowanej ciąży może być:
- szybki rozwój płodu,
- dostosowywanie się organów wewnętrznych do powiększającej się macicy.
Rozwolnienie w ciąży wymaga szczególnej ostrożności. Zamiast zastanawiać się, ile może trwać biegunka w ciąży, lepiej pilnie skonsultować z lekarzem nawet kilkudniowe rozwolnienie.
W trzecim trymestrze i w ostatnich tygodniach ciąży biegunka może zwiastować poród. Biegunka przed porodem to sposób organizmu na oczyszczenie jelit i przygotowanie się do ogromnego wysiłku. Zwykle rozwolnienie pojawia się na 24-48 godzin przed porodem.
Jeżeli w drugim lub trzecim trymestrze ciąży albo krótko przed porodem biegunce towarzyszy ból i mocne
twardnienie brzucha, jak najszybciej zgłoś się do lekarza. Czasem w ten sposób objawia się
odklejenie łożyska, które niesie wiele zagrożeń, np. ryzyko niedotlenienia dziecka.
Ciężarna nie może przyjmować większości popularnych leków stosowanych przy biegunce. Zanim zdecydujesz się na lekarstwo, poradź się lekarza. Może zalecić węgiel aktywowany (ułatwia wiązanie ze sobą toksyn i bakterii, ale uważaj, żeby nie przesadzić z jego ilością) lub picie Smecty (jest bezpieczna i pomoże, jeśli masz ostrą biegunkę w ciąży).
Leczenie rozwolnienia w ciąży ogranicza się głównie do zaleceń związanych z nawadnianiem i lekkostrawna dietą.
Najpopularniejsze sposoby na biegunkę w ciąży:
- pij dużo płynów, by nie dopuścić do odwodnienia organizmu, wybieraj wodę, ale w niewielkich ilościach możesz też pić herbatki ziołowe (miętowa, rumiankowa),
- sięgnij po elektrolity – są dostępne w aptece bez recepty,
- jedz regularne lekkostrawne posiłki, np. gotowaną marchwiankę, jabłko, kleik, marchewkę z ryżem i gotowanym chudym mięsem (np. kurczakiem),
- unikaj produktów z dużą zawartością błonnika, np. surowych warzyw, pełnoziarnistego pieczywa,
- zrezygnuj na jakiś czas z kawy (ma działanie odwadniające i może działać przeczyszczająco),
- odpoczywaj, aby szybciej zregenerować siły.
Ciężarna powinna zgłosić się do lekarza, jeśli biegunka utrzymuje się u niej dłużej niż 2-3 dni.
Pilnej konsultacji z lekarzem wymaga również sytuacja, gdy biegunce w ciąży towarzyszą inne objawy:
- biegunka i krew lub śluz w stolcu – mogą wskazywać na rozwój poważnej infekcji.
- biegunka i krwawienie z pochwy – tak mogą objawiać się kłopoty zdrowotne płodu, które koniecznie wymagają konsultacji lekarskiej.
- biegunka i twardnienie brzucha – to mogą być objawy odklejenia łożyska. Do takiej sytuacji najcześciej dochodzi w II trymestrze ciąży. Pilna pomoc lekarska może uratować płód.
Ciężarna powinna zgłosić się do lekarza także wtedy gdy w wyniku biegunki doszło u niej do odwodnienia.
Objawami odwodnienia w ciąży są:
- silne pragnienie
- kłopoty z koncentracją
ból głowy
- osłabienie
- zmniejszona ilość oddawanego moczu
- suchość jamy ustnej
- przyspieszenie akcji serca.
Łatwiej jest zapobiegać wystąpieniu biegunki w ciąży, niż ją leczyć, zwłaszcza gdy nie można samodzielnie przyjmować leków. Aby nie dopuścić do pojawienia się rozwolnienia zwracaj uwagę na to, co jesz. Unikaj tłustych, ciężkostrawnych pokarmów i pilnuj, by wszystkie produkty, z których przygotowujesz posiłek, były świeże. Jadając na mieście, unikaj jadłodajni, które dają powody do tego, aby wątpić w jakość serwowanego jedzenia.
Pamiętaj, aby nie zamrażać ponownie raz rozmrożonych produktów czy dań gotowych. W unikaniu biegunki pomaga również regularne jadanie posiłków i nieprzejadanie się.
Zobacz także:
