Reklama

Cukrzyca ciążowa jest coraz częstszym problemem zdrowotnym kobiet oczekujących dziecko - szacuje się, że ma ją 4-7 proc. przyszłych mam. W walce z nią najważniejsze jest kontrolowanie poziomu cukru kobiety, tak aby nie dopuścić do zakłóceń w prawidłowym rozwoju dziecka. Pod odpowiednią kontrolą lekarską jest duże prawdopodobieństwo, że maleństwo urodzi się zdrowe.

Reklama

Spis treści:

Objawy cukrzycy ciążowej

Cukrzyca ciążowa (cukrzyca ciężarnych) to choroba, która dotyka kobiety, które przed zajściem w ciążę nie miały cukrzycy. Na cukrzycę ciążową wskazuje podwyższony poziom cukru po posiłkach lub na czczo, a potwierdza test obciążenia glukozą.

Najczęstsze objawy cukrzycy ciążowej to:

  • zwiększone pragnienie,
  • częstsza potrzeba oddawania moczu (mocz jest obfity),
  • suchość ust,
  • zmęczenie,
  • zawroty głowy,
  • omdlenia.

Objawy cukrzycy ciążowej łatwo przeoczyć. To, że kobiecie chce się stale pić, często chodzi do ubikacji, można sobie wytłumaczyć dolegliwościami ciążowymi. Sygnałem alarmowym może być obecność cukru w moczu (wykrytego w badaniu kontrolnym).

Przyczyny cukrzycy jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — przyczyny".---#---Cukrzyca ciążowa - przyczyny---#---ciążowa-przyczyny#ciążowa — przyczyny---#---ciążowa - przyczyny">ciążowej

Nie wiadomo dokładnie, dlaczego organizm kobiety w ciąży przestaje tolerować glukozę, mimo że wcześniej nie miała ona cukrzycy i nie jadała wielu słodyczy. Z reguły cukrzyca ciążowa pojawia się u kobiet w II trymestrze ciąży.

Wśród przyczyn cukrzycy ciążowej wymienia się hormony ciążowe (m.in. laktogen łożyskowy), zaburzające wytwarzanie insuliny, czyli hormonu uczestniczącego w transporcie glukozy do komórek. Powoduje to wzrost stężenia glukozy we krwi.

Cukrzyca ciążowa dotyka kobiety, u których występują czynniki ryzyka, takie jak m.in.:

  • cukrzyca ciążowa w poprzedniej ciąży,
  • nadwaga lub otyłość,
  • wiek powyżej 35 lat,
  • nadciśnienie przed ciążą,
  • urodzenie dziecka o wadze powyżej 4 kg,
  • urodzenie dziecka z wadą rozwojową,
  • poronienia,
  • występowanie w rodzinie cukrzycy typu II,
  • zespół policystycznych jajników (PSOC).

Podwyższone normy cukru we wcześniejszych tygodniach ciąży mogą wskazywać na cukrzycę typu 2 nierozpoznaną przed ciążą lub cukrzycę typu 1, która rozwija się podczas ciąży.

Diagnozowanie cukrzycy jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — diagnozowanie".---#---Cukrzyca ciążowa - diagnozowanie---#---ciążowa-diagnozowanie#ciążowa — diagnozowanie---#---ciążowa - diagnozowanie">ciążowej

Pierwszy raz badanie poziomu glukozy we krwi przeprowadza się do 10. tygodnia ciąży. Chodzi o to, aby stwierdzić, czy przyszła mama nie choruje na cukrzycę.

Jednak kluczowym badaniem w diagnozowaniu cukrzycy ciążowej jest doustny test obciążenia glukozą. To badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy ciążowej. Według najnowszych zaleceń dotyczących opieki okołoporodowej wykonuje się je między 24-28. tygodniem ciąży.

Badanie obciążenia glukozą (OGTT, z ang. Oral Glucose Tolerance Test) polega na wypiciu bardzo słodkiego roztworu 75 g glukozy i 300 ml wody oraz sporządzenie tzw. krzywej cukrowej. Mierzy się poziom cukru w organizmie ciężarnej przed podaniem roztworu, w godzinę i w dwie godziny po wypiciu.

Normy w cukrzycy ciążowej

Prawidłowy cukier na czczo to wynik w przedziale 92-125 mg/d. Normy krzywej cukrowej dla kobiet w ciąży zakładają, że wystarczy jeden przekroczony wynik, aby mówić o cukrzycy ciężarnych.

Oto tabela prawidłowych wyników dla badania obciążenia glukozą w ciąży (według zaleceń WHO z 2013 roku):

Leczenie dietą w cukrzycy jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — leczenie".---#---Cukrzyca ciążowa - leczenie dietą---#---ciążowa-leczenie#ciążowa — leczenie---#---ciążowa - leczenie">ciążowej

Dieta podczas cukrzycy ciążowej, opieka jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "specjalistów — ginekologa".---#---Odpowiednia dieta, opieka specjalistów - ginekologa i diabetologa pozwalają kontrolować cukrzycę w ciąży.---#---specjalistów-ginekologa#specjalistów — ginekologa---#---specjalistów - ginekologa">specjalistów - ginekologa i diabetologa pozwalają kontrolować cukrzycę w ciąży. To schorzenie, na, którego powstanie nie ma się wpływu, za to w ogromnej mierze odpowiada się za jego przebieg. Ponieważ problemem jest wysoki cukier w ciąży, ważne jest:

  • przestrzeganie diety niskowęglowodanowej,
  • spożywanie niewielkich, ale częstych posiłków (5-6 razy dziennie),
  • sprawdzanie w domu poziomu cukru we krwi za pomocą glukometru,
  • comiesięczne badanie stanu cukru przez pobranie krwi żylnej,
  • robienie notatek dotyczących swojej diety.

Dzięki przestrzeganiu wyżej wymienionych zasad można uniknąć negatywnych skutków cukrzycy. Zaleca się kontrolowanie poziomu cukru 4 razy dziennie: rano na czczo, a potem godzinę po każdym głównym posiłku.

Już od 1 miesiąca ciąży powinno się kontrolować ilość spożywanych cukrów prostych. To samo dotyczy kolejnych jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciąż — prawdopodobieństwo".---#---To samo dotyczy kolejnych ciąż - prawdopodobieństwo powtórnego wystąpienia cukrzycy ciężarnych jest duże, lepiej więc od samego początku ciąży przestrzegać diety cukrzycowej.---#---ciąż-prawdopodobieństwo#ciąż — prawdopodobieństwo---#---ciąż - prawdopodobieństwo">ciąż - prawdopodobieństwo powtórnego wystąpienia cukrzycy ciężarnych jest duże, lepiej więc od samego początku ciąży przestrzegać diety cukrzycowej.

Kobiety z cukrzycą ciężarnych są w grupie ryzyka rozwoju za kilka lat cukrzycy typu 2.

Leczenie insuliną cukrzycy jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — leczenie".---#---Cukrzyca ciążowa - leczenie insuliną---#---ciążowa-leczenie#ciążowa — leczenie---#---ciążowa - leczenie">ciążowej

Jeżeli stężenie glukozy na czczo przekracza 5 mmol/l (90 mg/dl), zaś godzinę po posiłku wynosi powyżej 6,7 mmol/l (120 mg/dl), należy zastosować leczenie insuliną. To hormon, który reguluje i obniża poziom glukozy we krwi.

Stosowane preparaty insuliny są całkowicie bezpieczne dla matki i dziecka. Insulinę wstrzykuje się za pomocą specjalnych wstrzykiwaczy insulinowych, zwanych penami (wyglądem przypominają pióro do pisania). O ilości dawek insuliny decyduje lekarz diabetolog, może być ich kilka (insulina krótko działająca) oraz jedno wstrzyknięcie na noc (insulina długo działająca).

Powikłania cukrzycy jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — powikłania".---#---Cukrzyca ciążowa - powikłania---#---ciążowa-powikłania#ciążowa — powikłania---#---ciążowa - powikłania">ciążowej

Powikłania nieleczonej lub zaniedbanej cukrzycy ciężarnych to:

  • urodzenia bardzo dużego dziecka, z wagą powyżej 4 kg, tzw. makrosomia płodu (z tego powodu lekarze często kończą poród cesarskim cięciem),
  • niedocukrzenie u noworodka po porodzie (hipoglikemia noworodkowa),
  • poród przedwczesny,
  • poronienie,
  • zgon wewnątrzmaciczny płodu,
  • ryzyko wad u dziecka (najczęściej układu oddechowego np. niedojrzałość płuc, ale także mózgu, serca, nerek, układu kostnego).

Nieleczona cukrzyca ciążowa oznacza także komplikacje zdrowotne dla kobiety. Może prowadzić do rozwoju nadciśnienia tętniczego, infekcji dróg moczowych, a nawet wywołać stan przedrzucawkowy.

Jadłospis w cukrzycy jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — zasady".---#---Cukrzyca ciążowa - zasady diety w cukrzycy ciążowej---#---ciążowa-zasady#ciążowa — zasady---#---ciążowa - zasady">ciążowej

Jeżeli okaże się, że kobieta ma cukrzycę ciążową, trzeba ustalić jej z pomocą specjalisty diabetologa dokładną dietę. Oto najważniejsze zalecenia diety podczas cukrzycy ciężarnych:

  • częste spożywanie niewielkich posiłków (5-6 posiłków w ciągu dnia, co 3-4 godziny),
  • spożywanie chudego nabiału, ryb, chudego mięsa, warzyw,
  • ograniczenie cukru i węglowodanów prostych (trzeba zrezygnować z jasnego pieczywa i jasnej mąki),
  • spożywanie pieczywa razowego, kaszy gryczanej, kaszy jaglanej,
  • zrezygnowanie ze słodkich owoców (gruszki, winogrona) na rzecz mniej słodkich (porzeczki, jabłka),
  • picie wody, zamiast słodkich napojów i soków.

Prawidłowy poziom cukru godzinę po posiłku w ciąży, powinien wynosić 130 mg/dl po pierwszej godzinie od zjedzenia i 120 mg/dl po dwóch godzinach po posiłku.

Aby przygotować zdrowy posiłek, warto korzystać z tabeli wymienników węglowodanowych. Jeden wymiennik węglowodanowy jest to 10 g węglowodanów przyswajalnych. Możemy określać ilość wymienników dla 100 g danego produktu lub wskazywać ilość (wielkość porcji) danego produktu, która będzie zawierać 10 g węglowodanów przyswajalnych.

Do tego, aby wiedzieć, o ile wzrośnie cukier we krwi po zjedzeniu posiłku, służy tzw. indeks glikemiczny produktów. Pokazuje tempo wchłaniania węglowodanów zawartych w danym produkcie. Im wyższy indeks glikemiczny, tym szybciej węglowodany będą się wchłaniać. Stąd przy cukrzycy ciążowej należy spożywać produkty o niskim indeksie glikemicznym.

W internecie możemy znaleźć zarówno tabelę wymienników węglowodanowych, jak i tabelę z indeksem glikemicznym dla bardzo wielu produktów.

Równie ważna co dieta jest aktywność fizyczna przyszłej mamy. Jeżeli ginekolog nie widzi przeciwwskazań do ćwiczeń, kobieta z cukrzycą ciążową może uprawiać sport o intensywności dostosowanej do jej stanu. To ważne, ponieważ aktywność fizyczna w połączeniu z dietą pomaga w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi.

Cukrzyca jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — kontrolowanie".---#---Cukrzyca ciążowa - kontrolowanie stanu dziecka---#---ciążowa-kontrolowanie#ciążowa — kontrolowanie---#---ciążowa - kontrolowanie">ciążowa a poród

Ciężarne z cukrzycą częściej niż zdrowe kobiety muszą zgłaszać się do lekarza prowadzącego, aby kontrolować stan dziecka, m.in. jego wielkość, pracę serca (za pomocą aparatu KTG). Od momentu rozpoznania cukrzycy do 34. tygodnia ciąży co dwa tygodnie, zaś po 36. tygodniu co tydzień.

Jeżeli stan dziecka jest prawidłowy, to nie ma przeciwwskazań do porodu naturalnego. Jeżeli natomiast z dzieckiem dzieje się coś niepokojącego albo jest ono zbyt duże, lekarze często zmuszeni są rozwiązać ciążę wcześniej, przez cesarskie cięcie.

Cukrzyca jeśli to miał być myślnik, to należy napisać "ciążowa — rokowania".---#---Cukrzyca ciążowa - rokowania---#---ciążowa-rokowania#ciążowa — rokowania---#---ciążowa - rokowania">ciążowa - rokowania

Po porodzie poziom cukru we krwi zwykle wraca do normy. Przez pierwsze dwa tygodnie połogu trzeba go regularnie kontrolować, a po 2-3 miesiącach po porodzie zrobić test doustnego obciążenia glukozą 75 g.

Najczęściej problem kończy się wraz z ciążą. Ale warto zachować czujność, bo zdarza się, że cukrzyca zostaje na dużej. U trzech na dziesięć kobiet, które w ciąży miały cukrzycę, choroba wraca, najczęściej w postaci cukrzycy typu 2, która nie wymaga podawania insuliny, ale odpowiedniej diety i ruchu.

Skutki i zagrożenia cukrzycy ciążowej dla dziecka

Głównym i najczęstszym skutkiem cukrzycy ciążowej jest makrosomia – stan, w którym dziecko jest większe niż powinno być. Zbyt wysoki poziom cukru we krwi może spowodować również inne zagrożenia takie jak niedojrzałość metaboliczną narządów, przerost mięśnia sercowego i innych narządów wewnętrznych bądź zaburzenia elektrolitowe.

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama