W małych rączkach cały świat! Motoryka mniejsza i jej wpływ na rozwój i umiejętności dzieci

Prawidłowy rozwój fizyczny dziecka związany jest z motoryką. Wyróżniamy motorykę małą, która dotyczy sprawności dłoni i palców. Ma ona znaczenie przy wszystkich precyzyjnych ruchach oraz wymaga koordynacji pracy mózgu, oka i mięśni dłoni. Od jej rozwoju zależy późniejsza sprawność grafomotoryczna dziecka, czyli umiejętność, na której opiera się pisanie i rysowanie. Z kolei motoryka duża to ruchy, za które odpowiedzialne są duże grupy mięśni i sprawność ciała, czyli m.in. chodzenie, bieganie, pływanie, skoki, jazda na rowerze.

Jak wygląda rozwój motoryki małej na poszczególnych etapach życia dziecka?

– Dziecko rodzi się bez kontroli nad pracą dłoni. Jeśli połaskoczemy malucha po wewnętrznej stronie dłoni lub położymy na niej palec, niemowlę zaciśnie paluszki. Zrobi to jednak na bazie odruchu chwytnego, a nie dlatego, że podjęło taką decyzję. Z każdym dniem jego kontrola mózgu nad ruchami dłoni będzie się zwiększała – podkreśla psycholog Edyta Żółtowska-Górska.

Ekspertka dodaje również, że już po dwóch miesiącach dziecko jest w stanie chwycić zabawkę, potrząsnąć nią, a po kilku kolejnych próbuje trafić grzechotką czy smoczkiem do buzi. Dopiero po pół roku malec kontroluje ruchy rąk na tyle, by przełożyć zabawkę z jednej ręki do drugiej.

Kolejnym etapem rozwoju motoryki małej jest chwyt pęsetowy. Dziecko chwyta klocek lub kawałek chrupka w dwa palce i przenosi je w inne miejsce. Z kolei po roku dziecko jest w stanie już wkładać klocki na palik czy wciskać guziczki na zabawkach (właśnie dlatego zabawki z przyciskami są tak lubiane przez dzieci).

– Dopiero 2-3 latek potrafi sprawnie m.in. posługiwać się łyżką i trafiać nią do ust, umie przewracać kartki w książce, przesuwać w niej ruchome elementy czy ściągać skarpetki. Ponadto w tym wieku dziecko próbuje również rysować (na początku zwykle bazgroty i koła), przy czym czasem może jeszcze nieprawidłowo trzymać kredkę (rodzice powinni korygować chwyt) – zaznacza ekspertka.

Gdy malec trafia do przedszkola, próbuje już zakładać ubrania, chętnie lepi z ciastoliny, potrafi budować babki z piasku. Wiązanie sznurowadeł to wyższa szkoła jazdy – malec uczy się tej skomplikowanej czynności dopiero około 6-7 roku życia. Również wtedy ręka jest już odpowiednio wytrenowana, by zacząć uczyć się rysowania szlaczków i kształtów literopodobnych.

Dlaczego rozwój motoryki małej jest istotny? Jak wpływa na rozwój i późniejsze umiejętności dziecka?

Jak podkreśla psycholog, motoryka mała jest odpowiedzialna za wszelkie ruchy precyzyjne. Bez niej dziecko nie byłoby w stanie m.in. zapiąć guzika, chwycić koralika czy trafić łyżką do ust. Te precyzyjne ruchy trenowane przez całe dzieciństwo odpowiadają potem za naukę pisania i rysowania. Dlatego też warto pamiętać, że im lepiej wytrenowana ręka poprzez zabawy, tym łatwiej malec nauczy się np. pisać.

Jak rodzice mogą wspomagać malucha w rozwoju sprawności dłoni i paluszków?

– Oczywiście mogą to robić poprzez zabawę i codzienne czynności. Dziecko, by prawidłowo mogło się rozwijać, potrzebuje wielorakiej, różnorodnej stymulacji. Małe paluszki można trenować w czasie zwykłych aktywności. Warto pozwalać dziecku na zabawy różnymi fakturami i materiałami – piasek, kasza gryczana, ciasto – dajmy je dzieciom do zabawy – będzie trochę bałaganu, ale ręka będzie stymulowana. By rozwijała się motoryka mała, dziecko musi dotykać wszystkiego, co spotka na drodze, czyli to, co miękkie, szorstkie, mokre, puszyste… Musi to próbować uciskać, przenosić i ugniatać – małe palce trenują wtedy swoją sprawność cały czas – podkreśla psycholog Edyta Żółtowska-Górska.

Praktyczne ćwiczenia na motorykę małą

By ćwiczyć motorykę małą, dziecko musi mieć przed sobą wyzwanie – musi coś podnosić, chwytać, przesuwać, gnieść, obracać, przelewać, rozsmarowywać palcem. Dlatego też by to robiło, świetnie sprawdzają się wszelkie zabawki typu klocki, sortery, przewlekanki. Taki efekt daje również np. przesuwanie po dywanie fasoli, wkładanie ręki w pojemnik z kaszą czy lepienie z ciasta np. pizzy. Idealnie sprawdzą się farby do malowania placami czy ciastolina. Te zabawy, gdzie paluszki ugniatają, kształtują materię to trening przygotowujący do pisania kształtnych liter.

Oto ciekawe zabawy dla dziecka z wykorzystaniem ciastoliny Play-Doh

Kolorowy Lizak – opis zabawy

• Przygotuj 5 kolorów ciastoliny i z każdego z nich uformuj kulkę.
• Kulki rozwałkuj między dłońmi tak, by powstały z nich długie, cienkie paseczki.
• Paski ułóż obok siebie, a następnie połącz ich końce i zawijaj tak, by powstała z nich kolorowa przeplatanka.
• Skręconą ciastolinę zwiń w kolorowe koło i dołącz papierową słomkę lub patyczek wykonany z ciastoliny.

Kolorowe serduszka – opis zabawy

• Uformuj 3 kulki dowolnej wielkości w 3 różnych kolorach.
• Dodatkowo przygotuj kilka malutkich kuleczek w jednym kolorze.
• Rozgnieć ciastolinę w dłoniach tak, by powstało płaskie koło.
• Za pomocą foremek w różnych rozmiarach wytnij w kołach kształt serca i kwiatka.
• Złóż wszystkie elementy i twórz różne kombinacje kolorów i kształtów.
• Gotowe serca ozdób mniejszymi kuleczkami.

Co warto wiedzieć o ciastolinie Play-Doh?

To świetny sposób na zabawę i… naukę w jednym. Dzięki niej dzieci mogą rozwijać wyobraźnię zarówno podczas samodzielnej zabawy, jak i wspólnie z rówieśnikami czy rodzicami. Oprócz tego, że ciastolina to wyjątkowy sposób na nudę, to dodatkowo jest ona świetnym narzędziem do nauki. Z Play-Doh maluch poznaje kolory, kształty, a nawet uczy się liczb! A ponadto… ciastolina doskonale rozwija motorykę mniejszą. Jak to możliwe? Ciastolina Play-Doh:

• wzmacnia mięśnie dłoni i palców,
• ćwiczy sprawność ruchową dłoni i palców,
• ćwiczy siłę i zręczność,
• ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową,
• uczy kontroli nacisku i koordynacji ruchowej,
• to trening zręczności,
• uczy wykonywania czynności wymagających precyzji i koncentracji.

W ofercie Play-Doh dostępne są nie tylko tuby kolorowej ciastoliny, ale także kultowe już zestawy kreatywne takie jak Dentysta, Fryzjer czy seria zestawów o tematyce kulinarnej, od lat uwielbiana przez dzieci. Ciastolina Play-Doh to wysokiej jakości, nietoksyczny i starannie przetestowany produkt, który może stanowić idealny prezent m.in. z okazji Dnia Dziecka.

Czy już wiesz, jak w najbliższym czasie będziecie rozwijać motorykę małą?

Materiał powstał z udziałem marki Play-Doh