Reklama

Dojrzewanie, inaczej zwane pokwitaniem, wiąże się z bardzo dużymi zmianami hormonalnymi w organizmie młodego człowieka. U dziewczynek przebiegają one nieco łagodniej niż u chłopców. Na zmiany te reaguje ciało, w tym mózg, który zaczyna pracować nieco inaczej niż dotychczas. Dojrzewanie to długi proces: dojrzewanie fizyczne dziewczynek trwa kilka lat, dojrzewanie emocjonalne – nawet ponad 10.

Reklama

Spis treści:

Dojrzewanie dziewczynek – co to jest?

Dojrzewanie u dziewczynek prowadzi do dojrzałości płciowej, emocjonalnej i społecznej. W sferze fizycznej jego skutkiem jest osiągnięcie przez dziewczynkę docelowych rozmiarów i proporcji ciała, a także dojrzałość narządów i układów, w tym układu płciowego.

Dojrzewanie płciowe dziewczynek to proces, który trwa kilka lat. W tym czasie dziewczynka przeistacza się pod względem fizycznym w kobietę:

  • rosną jej piersi,
  • zaokrąglają się biodra,
  • zmienia się głos,
  • jajniki zaczynają uwalniać komórki jajowe,
  • pojawia się miesiączka.

Dojrzewanie zaczyna się, gdy organizm zaczyna produkować hormony płciowe, które wpływają na układ podwzgórze-przysadka mózgowa. U dziewczynek wzrasta stężenie estrogenów, a także, ale w niewielkiej ilości, testosteronu i dehydroepiandrosteronu (DHEA).

Wiek dojrzewania dziewczynek

Początek procesu dojrzewania przypada na okres między 8 a 13 rokiem życia dziewczynki. Fizyczne dojrzewanie, czy moment osiągnięcia dojrzałości płciowej kończy się najczęściej do 16 roku życia, ale najczęściej przypada na okres między 12 a 14 rokiem życia. Jednak dojrzałość emocjonalna wykształca się znacznie później, bo dopiero ok. 20 roku życia dziewczynki.

Dojrzewanie dziewczynek: objawy

Wyraźnym objawem, że dziewczynka zaczyna dojrzewać jest tzw. skok pokwitaniowy. Polega on na gwałtownym wzroście wysokości i masy ciała i na ogół przypada między 8 a 13 rokiem życia. Kolejną zmianą jest początek rozwoju piersi – zaczynają one rosnąć między 9 a 14 rokiem życia. W tym samym czasie pojawia się owłosienie łonowe i pod pachami.

Objawem dojrzewania dziewczynek jest też zaokrąglenie się bioder – stają się wyraźnie szersze od talii. Pierwsza miesiączka pojawia się zwykle ok. 2,5 roku od rozpoczęcia się okresu dojrzewania i zwykle sygnalizuje zakończenie procesu wzrostu.

Innymi objawami dojrzewania są:

  • trądzik
  • zwiększenie ilości wydzielania potu i jego zapachu
  • wahania nastroju.

Fazy dojrzewania u dziewcząt

W całym procesie dojrzewania dziewcząt wyróżnia się fazy zwane też etapami. Na ogół występują w konkretnej kolejności, ale częściowo przebiegają równolegle i nakładają się na siebie. Poniżej najczęściej występująca kolejność faz dojrzewania dziewcząt.

Faza przedpokwitaniowa:

  • Rozwój piersi. Zawiązki piersi pojawiają się zwykle około 10-11 roku życia. Najpierw uwypuklają się piersi tylko pod sutkami i nie zawsze obie piersi zaczynają rosnąć w tym samym czasie – to nie jest powód do niepokoju. Intensywniejszy rozwój piersi odbywa się dopiero między 12 a 16 rokiem życia, wtedy piersi stają się pełniejsze.
  • Skok wzrostu. Gwałtowny wzrost wysokości ciała i jego masy zazwyczaj ma miejsce między 8 a 13 rokiem życia – w tym czasie dziewczynki szybko rosną.
  • Pojawienie się owłosienia łonowego i pod pachami. Początkowo włoski są delikatne i proste, ale z czasem stają się gęstsze, mocniejsze i kręcone.

Faza pokwitania właściwego:

  • Zwiększone wytwarzanie sebum i potu. Gruczoły w skórze zaczynają intensywniej pracować, co sprawia, że skóra wytwarza więcej sebum, a ciało zaczyna się pocić z większą łatwością. Powstaje też indywidualny zapach ciała.
  • Pojawienie się wydzieliny z pochwy. Na wewnętrznej stronie bielizny pojawiają się ślady wydzieliny – przezroczystej lub mlecznej wydzieliny.
  • Pierwsza miesiączka. Pojawia się między 12 a 16 rokiem życia. Dobitnie świadczy o tym, że układ rozrodczy zaczyna funkcjonować. Przez pierwsze 2 lata miesiączki mogą być jeszcze nieregularne.
  • Wahania nastroju. Pojawiają się też nowe uczucia – potrzeba niezależności, bunt, silniejsze uczucia wobec rówieśników.

Do oceny dojrzewania służy tzw. skala Tannera, która pozwala ocenić, czy dojrzewanie przebiega prawidłowo i na jakim jego etapie jest dziewczynka.

Zaburzenia dojrzewania dziewczynek

Wyróżnia się dwa rodzaje zaburzeń dojrzewania u dziewczynek: dojrzewanie przedwczesne oraz dojrzewanie opóźnione.
Przedwczesne dojrzewanie płciowe dziewczynek. O przedwczesnym dojrzewaniu mówi się wtedy, gdy przed 8 rokiem życia u dziewczynki: pojawią się tzw. wtórne cechy płciowe, np. zaczną rosnąć piersi.

Objawami przedwczesnego dojrzewania płciowego są także zaburzone proporcje ciała, przedwczesne dojrzewanie kośćca oraz niski wzrost ostateczny.

Przyczynami przedwczesnego dojrzewania może być zbyt wczesne pobudzenie wydzielania hormonów płciowych wywołane przez wady wrodzone, wodogłowie, guza mózgu, nieprawidłowości w działaniu układu nerwowego. Najczęściej jednak u dziewczynek występuje tzw. idiopatyczna postać przedwczesnego dojrzewania, co oznacza, że przyczyny pozostają nieznane.

Opóźnione dojrzewanie dziewczynek. Diagnozuje się je wtedy, gdy do 14 roku życia nie wystąpią pierwsze objawy dojrzewania. Do przyczyn tego zaburzenia zalicza się:

  • zespoły genetyczne (zespół Turnera, zespół Klinefeltera)
  • guzy mózgu
  • niedoczynność przysadki mózgowej
  • choroby wieloukładowe (mukowiscydoza, choroba Leśnioweskiego-Crohna, astma), niedoczynność tarczycy
  • restrykcyjna dieta i nadmierny wysiłek fizyczny.

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama