Odwodnienie u dziecka może mieć BARDZO POWAŻNE konsekwencje!

Do odwodnienia u dziecka może dojść szybciej niż u dorosłych. Gdy organizm potrzebuje płynów, wysyła wyraźne sygnały, że chce się pić, ale u dzieci (u osób starszych również) pojawiają się one zbyt późno. Dlatego rodzice powinni pilnować odpowiedniego nawodnienia dziecka, znać objawy odwodnienia i w razie potrzeby wezwać pomoc.

Odwodnienie u niemowlaka i małego dziecka może mieć drastyczny przebieg i grozić utratą przytomności, uszkodzeniem pracy narządów wewnętrznych, a nawet śmiercią.

Woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu – jest najważniejszym składnikiem komórek, tkanek, krwi, skóry, bierze udział w najróżniejszych procesach zachodzących w organizmie, np. w trawieniu pokarmów, dlatego powinna nie powinno jej brakować.

Objawy odwodnienia u dzieci

Najczęstszym objawem odwodnienia jest pragnienie. Ale nie zawsze się ono pojawia. Zdarza się, np. przy wymiotach lub gorączce, że dziecko nie chce pić. Sygnałem, który powinien niepokoić, jest fakt, że dziecko nie piło (i nie jadło) od kilku godzin – im młodszy maluch, tym ten czas powinien być krótszy. Dziecko rzadziej siusia, a jego mocz ma kolor ciemnożółty. Poza tym ma spieczone usta i suchy język.

Kiedy dziecko jest odwodnione, zmienia się też jego zachowanie.

Odwodnione dziecko:

jest senne,
nie chce się bawić,
może być bardzo marudne i płaczliwe
może być pobudzone.

Gdy odwodnienie jest poważne, staje się widoczne również na skórze. Po uszczypnięciu na brzuchu pozostaje fałdka, która bardzo wolno znika.

Skutkiem odwodnienia u dziecka jest także zapadnięcie się gałek ocznych, obniżenie sprawności intelektualnej i koordynacji ruchowej dziecka. Ciężkie odwodnienie może skutkować drgawkami lub śpiączką, a nawet zagrażać życiu

Najpoważniejszymi skutkami odwodnienia u dziecka mogą być zaburzenia pracy układów wewnętrznych, w tym zaburzenia rytmu serca i utrata przytomności.

Stopniowe odwodnienie u dziecka – przyczyny

Najczęstszą przyczyną odwodnienia u dzieci i niemowląt są biegunki i wymioty. Organizm dziecka nie jest w stanie zatrzymać dostarczanej mu wody. Podczas biegunki woda jest „ściągana” z całego organizmu do jelit i wydalana z rzadką kupką. Gdy maluch ma torsje, woda nie ma szans dostać się do jelit i zostać wchłonięta, bo dziecko zwraca ją wraz z treścią żołądka. Intensywne wymioty i biegunka mogą bardzo szybko doprowadzić do odwodnienia u dzieci.

Najczęstszą przyczyną biegunek i wymiotów u dzieci są infekcje, często rotawirusowe. Podobne objawy dawać może zatrucie pokarmowe.

Inną przyczyną odwodnienia u dziecka może być wypijanie niedostatecznej ilości płynów w upalne dni. Do odwodnienia dojdzie szybko, jeśli dziecko jest aktywne fizycznie i się poci, a przy tym nie uzupełnia napojami utraconej w ten sposób wody. Przegrzanie organizmu (także wskutek zbyt ciepłego ubierania dziecka), obfite pocenie się i mało wypijanych płynów mogą prowadzić do odwodnienia, ale następuje zwykle ono wolniej niż w przypadku wymiotów i biegunki.

Sposoby na odwodnienie u dziecka

W upalne dni nie należy pozwalać dziecku na długie przebywanie w pełnym słońcu – grozi to nie tylko odwodnieniem, ale i udarem słonecznym. Malucha nie można ubierać zbyt ciepło i należy dopilnować, aby miał swobodny dostęp do napojów (byle nie słodkich i gazowanych).
W przypadku wymiotów trzeba dziecko próbować poić, podawać 1–2 łyżeczki wody na jeden raz, za to dość często (co 5–10 minut). Taka mała ilość płynu ma szanse nie podrażnić żołądka i nie sprowokować wymiotów. Poza tym wypicie dużej ilości wody na raz wcale nie załatwia sprawy. Organizm nie jest w stanie szybko przyswoić większej ilości płynu, dlatego konsekwencją wypicia dwóch szklanek wody nie jest lepsze nawodnienie organizmu, tylko częstsze wizyty w toalecie.
Bardzo ważną rzeczą jest także rodzaj i temperatura podawanych płynów. Gdy maluch ma biegunkę lub torsje, nie powinien pić soków owocowych i warzywnych (ale możesz mu podać zupę-krem z rozgotowanej i zmiksowanej marchewki – tzw. marchwiankę) oraz napojów gazowanych czy mlecznych.

Przy torsjach ważne jest, by podawane płyny były chłodne. Niska temperatura zmniejsza odruch wymiotny.

Odwodnienie u dziecka: kiedy do szpitala?

Koniecznie jedź z dzieckiem do szpitala, jeśli biegunka lub wymioty pojawiły się u niespełna półrocznego niemowlęcia. Im młodsze dziecko, tym szybciej dochodzi do odwodnienia.
W przypadku niemowlęcia alarmująca powinna też być sytuacja, gdy od trzech godzin niemowlę ma suchą pieluchę.

W przypadku starszego dziecka jedź do szpitala, kiedy maluch ma intensywną biegunkę lub torsje po każdej próbie wypicia wody, a sytuacja ta trwa ponad sześć godzin. Pomoc jest też niezbędna, gdy dziecko jest wyczerpane, blade, ma spierzchnięte usta, nieelastyczną skórę, zapadnięte oczy oraz wtedy, gdy nie siusiało od sześciu godzin

Odwodnione dziecko w szpitalu dostanie kroplówkę nawadniającą. Działa ona szybciej i skuteczniej niż pojenie doustne. Poza wodą zawiera glukozę, a w razie potrzeby także niezbędny zestaw elektrolitów. Lekarze mogą podać dziecku leki hamujące wymioty.

Ile dni odwodnione dziecko spędzi w szpitalu? Najczęściej po 1–2 nawadniających kroplówkach stan malucha poprawia się i może wracać do domu.

Karmienie piersią a odwodnienie u niemowlaka

Wiele mam zastanawia się, czy niemowlę cierpiące na biegunkę lub wymioty można karmić piersią. Odpowiedź brzmi: tak! Niemowlę należy przystawiać do piersi jak najczęściej. Na początku każdego karmienia pokarm zawiera najwięcej wody, dopiero z czasem staje się bardziej treściwy.

Nie karm dziecka bezpośrednio po tym, jak zwymiotowało, bo niemowlę ma tzw. wtórny odruch wymiotny: reaguje torsjami nawet po wypiciu jednego, dwóch łyków.

Możesz karmić piersią nawet wtedy, gdy sama masz problemy z brzuchem – wymiotujesz lub masz biegunkę. Wirusy znajdowały się w twoim organizmie, zanim zdążyły wystąpić objawy. Jeśli maluch miał się zarazić, to już to się stało. W twoim mleku znajdują się przeciwciała przeciw wirusom, które wywołały infekcję, karmiąc dziecko, dodatkowo je chronisz.

Ile powinno wypijać dziecko każdego dnia?

Jeśli brakuje wody, organizm natychmiast zaczyna gorzej pracować – następuje groźny wzrost poziomu sodu we krwi i dochodzi do odwodnienia komórek. Na szczęście najpoważniejsze konsekwencje odwodnienia nie zdarzają się często. Dbaj, by dziecko piło tyle wody, ile powinno. Maluch potrzebuje około 1–1,5 litra płynów dziennie. Ale to nie znaczy, że każdego dnia tyle musi wypić! Woda znajduje się także w jedzeniu, w owocach, warzywach, zupach. Dziecko otrzymuje ją podczas każdego posiłku.

Zobacz także: