Trądzik młodzieńczy: co to jest, jak leczyć i zapobiegać? [ZDJĘCIA]
Trądzik młodzieńczy to powszechnie występująca choroba skóry, która dotyka wielu osób między 11. a 20. rokiem życia. Szacuje się, że za około 80 proc. przypadków pojawienia się stanów zapalnych skóry odpowiedzialne są geny. Sprawdź, jak leczyć trądzik młodzieńczy i dowiedz się, czy można mu zapobiec.
Trądzik młodzieńczy to koszmar większości nastolatków, który, na szczęście, ustępuje wraz z wiekiem. Wczesna diagnoza, wdrożenie odpowiedniego leczenia, stosowanie właściwych kosmetyków oraz prostych zasad pomoże zminimalizować ryzyko pojawienia się zmian skórnych, blizn lub przebarwień.
Spis treści:
- Co to jest trądzik młodzieńczy?
- Co powoduje trądzik młodzieńczy?
- Jak wyleczyć trądzik młodzieńczy?
- Domowe sposoby leczenia trądziku młodzieńczego
- Jak skutecznie zapobiegać trądzikowi młodzieńczemu?
Co to jest trądzik młodzieńczy?
Trądzik młodzieńczy (łac. acne vulgaris) zwany inaczej trądzikiem pospolitym to przewlekła choroba zapalna mieszków łojowo-włosowych i skóry, która powstaje w wyniku nadmiernego pobudzenia czynności gruczołów łojowych. W konsekwencji na ciele pojawiają się otwarte lub zamknięte zaskórniki, grudki, krostki oraz torbiele ropne potocznie nazywane pryszczami.
Najczęściej trądzik młodzieńczy pojawia się między 11. a 20. rokiem życia w obrębie twarzy, górnej części klatki piersiowej, na ramionach, plecach, a nawet na pośladkach. Trądzik młodzieńczy to powszechna dolegliwość i tylko nieliczne przypadki zmian skórnych wywołane są przez poważne zaburzenia hormonalne wymagające specjalistycznego leczenia. Co nie zmienia faktu, że miejscowy stan zapalny skóry może mieć negatywny wpływ na samopoczucie i samoocenę młodych ludzi.
Co powoduje trądzik młodzieńczy?
Bezpośrednią przyczyną pojawienia się trądziku młodzieńczego jest związana z dorastaniem burza hormonalna, a w szczególności nadmierny wzrost poziomu androgenów we krwi. Dochodzi wtedy do wzmożonego wydzielania się łoju i sebum, które to zatykają kanaliki odprowadzające wydzielinę na zewnątrz. Często zmianom chorobowym towarzyszy stan zapalny wywołany namnażaniem się bakterii.
Zobacz także
Czynniki, które mogą nasilić trądzik młodzieńczy to:
- leki, szczególnie hormony anaboliczne, leki przeciwpadaczkowe i barbiturany,
- kosmetyki komedogenne, czyli zatykające pory i ujścia mieszków włosowych,
- nadmierny i długotrwały stres, który wpływa negatywnie na gospodarkę hormonalną,
- niezdrowa dieta bogata w cukier i uboga w tłuszcze roślinne,
- zmiany hormonalne związane z cyklem menstruacyjnym oraz policystyczne (wielotorbielowate) jajniki,
- alergia pokarmowa,
- mechaniczne podrażnienia,
- nadmierna ekspozycja na słońce – sprawia, że skóra staje się grubsza, a ujście gruczołów łojowych zostaje „zatkane”,
- nadmierna higiena – zbyt częste mycie i dezynfekcja skóry może nasilić objawy.
Jak wygląda trądzik młodzieńczy na zdjęciach:
fot. AdobeStock
Jak wyleczyć trądzik młodzieńczy?
Trądzik młodzieńczy nie powinien być bagatelizowany, ponieważ liczne zmiany zapalne mogą przyczynić się do powstawania mało estetycznych blizn lub przebarwień. W leczeniu zmian trądzikowych najważniejsza się systematyczność.
Kto leczy trądzik młodzieńczy?
Diagnostyką i leczeniem wszelkich zmian skórnych zajmuje się lekarz dermatolog, który każdy przypadek rozpatruje indywidualnie. Lekarz lub lekarka podejmuje decyzje o sposobach leczenia trądziku młodzieńczego. W niektórych przypadkach może zlecić wykonanie dalszych badań, np. testów alergicznych lub poziomu poszczególnych hormonów w celu wykluczenia innych przyczyn wywołujących zmiany chorobowe. Zazwyczaj leczenie trwa długo, a efekty zaczynają pojawiać się dopiero po 4-6 tygodniach.
Czym leczyć trądzik młodzieńczy?
Lekarz dermatolog, w zależności od rodzaju i nasilenia zmian skórnych, dobiera odpowiednią metodę leczenia opartą o leki o działaniu miejscowym i ogólnym. Jeśli po sześciu tygodniach farmakoterapii nie widać żadnej poprawy należy ponownie skonsultować się z lekarzem lub lekarką w celu zmiany sposobu leczenia.
Leki stosowane w leczeniu trądziku młodzieńczego
Najczęściej przepisywanymi lekami na zamiany trądzikowe są:
- antybiotyki miejscowe: erytromycyna, klindamycyna, a w cięższych przypadkach stosuje się antybiotyki ogólne (doustne), czyli tetracykliny: doksycyklina, tetracyklina, limecyklina;
- retinoidy, czyli pochodne witaminy A: tretynoina, izotretynoina, adapalen, tazaroten;
- maści lub kremy przeciwbakteryjne i przeciwzapalne zawierające nadtlenek benzoilu, hydroksychinolinę, hydroksychinolinę, kwas azelainowy i salicylowy.
Jeśli przyczyną trądziku u kobiet jest hirsutyzm (nadmierne owłosienie) lub łysienie typu męskiego, lekarz może zalecić leczenie hormonalne, np. w postaci tabletek antykoncepcyjnych.
Preparaty złuszczające naskórek
Wspomagająco lekarz może zalecić stosowanie preparatów mających w swoim składzie kwasy, które delikatnie złuszczają naskórek. Tym samym odblokowują ujście gruczołów łojowych oraz normalizują ich aktywność. Będą to preparaty posiadające w swoim składzie:
- kwas salicylowy,
- kwas azelainowy,
- kwasy AHA (np. kwas mlekowy, kwas glikolowy).
Często lekarz lub lekarka rekomenduje dalsze leczenie podtrzymujące takie jak: peelingi chemiczne czy zabiegi laserowe.
Czym myć twarz? Kosmetyki do cery trądzikowej
Poza stosowaniem odpowiednich leków w postaci tabletek, kremów lub maści warto zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry kosmetykami wspierającymi leczenie. Zaleca się stosowanie dermokosmetyków lub kosmetyków myjących i pielęgnacyjnych, które nie tylko nie zatykają porów, ale także pozwalają na odbudowę warstwy lipidowej naskórka i przyśpieszą regenerację.
Kosmetyki do cery problematycznej zazwyczaj zawierać substancje takie jak: pantenol, alantoina, mocznik, kwas azelainowy, kwas pirogronowy, witaminy A, E i F, cynk czy oleje roślinne, np. masło shea, olej z awokado, olej konopny. Aby chronić wrażliwą skórę, warto stosować również kremy z wysokim filtrem UV.
Domowe sposoby leczenia trądziku młodzieńczego
Skóra trądzikowa wymaga specjalistycznej pielęgnacji. Poza leczeniem farmakologicznym można zatroszczyć się o nią domowymi sposobami.
Zioła
Zaleca się połączenie ziół o działaniu antyseptycznym, antybakteryjnym, oczyszczającym, lekko ściągającym i łagodzącym, takich jak: bazylia, bratek polny, korzeń mniszka lekarskiego, korzeń łopianu, kwiat bzu czarnego, natka pietruszki, nawłoć, zielona herbata. Można je stosować w postaci naparów lub herbatek ziołowych.
Maseczki
Maseczki wspierają walkę z trądzikiem, natomiast ich stosowanie nie powinno być głównym sposobem leczenia zmian skórnych, w tym zapalnych. Najbardziej popularne są naturalne maseczki na bazie:
- ogórka,
- cebuli,
- miodu i soku z cytryny,
- miodu, kurkumy i jogurtu naturalnego,
- ubitego białka i soku z połowy cytryny.
Nie zaleca się samodzielnego wyciskania pryszczy, wągrów i innych zmian chorobowych ze względu na możliwe nasilenie stanu zapalnego, dłuższego czasu rekonwalescencji, a w konsekwencji powstawania blizn. Zdaniem lekarzy manualne oczyszczalnie cery w salonach kosmetycznych nie zmniejsza stanu chorobowego, a jedynie go maskuje i opóźnia podjęcie leczenia.
Jak skutecznie zapobiegać trądzikowi młodzieńczemu?
Zapobieganie pojawieniu się trądziku młodzieńczego oraz nawrotów lub zaostrzenia się zmian skórnych przede wszystkim polega na stosowaniu się do wszystkich zaleceń lekarskich. W około 80 proc. przypadków pojawienie się zmian trądzikowych ma podłoże genetyczne. W związku z tym najważniejsze działania profilaktyczne to:
- odpowiednia pielęgnacja skóry,
- stosowanie kosmetyków, które nie zatykają porów,
- prowadzenia zdrowego trybu życia opartego na zbilansowanej diecie,
- unikanie nadmiernego stresu.
Zobacz także:
- Lektury szkolne klasa 7 – spis lektur (nowa podstawa programowa)
- „Kontrolowałam córkę, bo bałam się, że zostanie nastoletnią matką. Nie sądziłam, że przez to ona i mąż będą mnie okłamywać”
- Tego uczą księża na lekcjach religii. Nie dziwi, że bierze w nich udział coraz mniej dzieci i młodzieży