Dziecko z autyzmem w przedszkolu: jakie przedszkole dla dziecka z autyzmem?
Gdy dziecko z autyzmem idzie do przedszkola, rodzice muszą podjąć decyzję, jaki rodzaj placówki wybrać. Przedstawiamy możliwości, które mają do wyboru, a także zasady postępowania z dzieckiem w spektrum w przedszkolu.
Dziecko ze spektrum autyzmu teoretycznie może korzystać ze wszystkich dostępnych placówek, niezależnie od ich rodzaju. Zespół nauczycieli i specjalistów ma za zadanie zapewnić dziecku wielospecjalistyczną opiekę, w ramach której będzie miało ono zagwarantowane:
- wspieranie rozwoju,
- udział w zajęciach rewalidacyjnych,
- wsparcie psychologiczno-pedagogiczne,
- dbanie o to, by szanse edukacyjne dziecka były wyrównane względem grupy rówieśniczej.
Po przyjęciu dziecka ze spektrum autyzmu przedszkole powinno przygotować tzw. indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET). Są w nim opisane elementy i metody, które będą stosowane, aby dziecko mogło uczyć się i nawiązywać relacje.
Dzieci z diagnozą o spektrum autyzmu do momentu rozpoczęcia nauki w szkole mogą uczestniczyć w zajęciach wczesnego wspomagania rozwoju.
Jakie przedszkole dla dziecka z autyzmem?
W Polsce rodzice dziecka z autyzmem sami wybierają placówkę, do której poślą malucha. Dzieci ze spektrum autyzmu mogą uczyć się w przedszkolach:
- terapeutycznych,
- integracyjnych,
- masowych (ogólnodostępnych).
Przed podjęciem decyzji o tym, jaką placówkę wybrać – warto dowiedzieć się:
- jakimi metodami terapeutycznymi pracują nauczyciele,
- w jaki sposób program nauczania będzie dostosowany do potrzeb dziecka,
- w jaki sposób cele będą dostosowane do umiejętności dziecka,
- jakie cele terapeutyczne będą wyznaczone dla dziecka,
- w jaki sposób będą monitorowane postępy dziecka.
Dziecko z autyzmem w zwykłym przedszkolu
Rodzice dziecka w spektrum mogą posłać je do zwykłego ogólnodostępnego przedszkola, jednak zazwyczaj w takich placówkach dobrze radzą sobie jedynie dzieci wymagające niewielkiego wsparcia w nauce oraz relacjach z kolegami i koleżankami z grupy. W przedszkolu, do którego jest posyłane dziecko ze spektrum autyzmu, powinno być zorganizowane także wsparcie dla dzieci z głębszymi zaburzeniami, tak by czuły się one w placówce dobrze, a ich rozwój przebiegał w odpowiednich warunkach.
Dyrektor przedszkola jest zobligowany tak kształtować realizację zadań przedszkola, aby uwzględnić wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka i dostosować treści, metody i organizację nauczania do możliwości psychofizycznych dziecka. Przedszkole ma obowiązek realizować zalecenia zawarte w orzeczeniu dziecka o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Mogą one dotyczyć np. dodatkowych zajęć z logopedą czy psychologiem.
Posłanie dziecka z autyzmem do przedszkola masowego może wymagać wcześniejszego przygotowania do pobytu w placówce przedszkolnej i grupie rówieśniczej. Pobyt w zwykłym przedszkolu w niektórych przypadkach może prowadzić do nasilenia u dziecka objawów związanych z jego zaburzeniem.
Dziecko z autyzmem w przedszkolu integracyjnym
W przedszkolu integracyjnym grupy są mniejsze niż w normalnych przedszkolach – składają się z 15-20 osób. Od trzech do pięciu uczniów stanowią dzieci ze szczególnymi wymaganiami. W każdej grupie pracuje dwóch nauczycieli – jeden z nich to nauczyciel wspomagający, który jest pedagogiem specjalnym. Dodatkowo w placówce zatrudnieni są specjaliści, którzy dbają o odpowiedni rozwój przedszkolaków, prowadząc dla nich dodatkowe zajęcia. Są to między innymi:
- psycholog,
- logopeda,
- inni specjaliści – zależnie od potrzeb dzieci.
Dziecko z autyzmem w przedszkolu terapeutycznym
Najlepiej dostosowane do potrzeb dzieci z autyzmem jest przedszkola terapeutyczne. W placówkach terapeutycznych liczba dzieci w grupie nie może przekraczać 10 osób. Nauczyciel w przedszkolu terapeutycznym musi być pedagogiem specjalnym, czyli posiadać odpowiednie kwalifikacje. W prowadzeniu zajęć pomaga mu także drugi, a nawet trzeci nauczyciel.
W przedszkolu terapeutycznym dzieci z autyzmem mają zapewnioną opiekę i edukację dostosowaną do ich potrzeb i możliwości. Połowę czasu w przedszkolu terapeutycznym zajmują zajęcia z zakresu integracji sensorycznej, nauki samodzielności, muzykoterapii, dogoterapii, bajkoterapii czy logopedii. Ten rodzaj placówki stawia na ścisłą współpracę z fizjoterapeutami, psychologami i psychiatrami.
Przepisy związane z funkcjonowaniem dziecka z autyzmem w przedszkolu określa Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
Jak postępować z dzieckiem z autyzmem w przedszkolu?
Aktualnie nie obowiązuje jednolity system postępowania z dziećmi w spektrum. Są różne techniki i podejścia terapeutyczne, obowiązują jednak pewne podstawowe zasady pracy z dzieckiem autystycznym. Oto one.
Nauczyciel powinien:
- starać się zobaczyć świat oczami swojego podopiecznego,
- stwarzać podopiecznemu warunki dające poczucie bezpieczeństwa,
- starać się wykorzystywać indywidualne predyspozycje dziecka i wierzyć w jego możliwości,
- nie zmuszać dziecka do niczego (ono samo wie najlepiej, kiedy jest gotowe, by pokonać różne przeszkody),
- nie nudzić dziecka monotonnymi ćwiczeniami,
- starać się, by przestrzeń, w której pracuje z dzieckiem, była uporządkowana,
- posiadać wiele pomocy, obrazujących to, co mówi,
- uprzedzać dziecko o zmianach,
- określać czas trwania aktywności (np. poprzez określenie ilości zadań lub sygnał dźwiękowy),
- zorganizować przestrzeń w sposób, który pomoże dziecku w orientacji w niej (oznaczyć pomieszczenia w sposób zrozumiały dla ucznia),
- wspierać polecenia ustne, przedstawiając je w sposób wizualny,
- kontrolować sposób mówienia, tak by był on zrozumiały dla podopiecznego,
- wspierać dziecko w samodzielnej pracy,
- wykorzystywać specjalne zainteresowania dziecka,
- radzić sobie z impulsywnością dziecka,
- wspierać dziecko w sferze kontaktów i umiejętności społecznych,
- akceptować i tolerować dziecko.
Zobacz także: